“De kans op extreme regenval en overstromingen is aanzienlijk toegenomen, zelfs op plaatsen die eerder niet met dergelijke gebeurtenissen te maken hebben gehad”. Dat is één van de dingen die Ron Verhulsdonck, Country President Benelux, Chubb, zegt in een blog over verzekeringsoplossingen voor het overstromingsrisico in Nederland. De blog treft u heronder integraal aan.
“Het risicolandschap verandert snel, en er ontstaan
voortdurend nieuwe bedreigingen. De oorlog in Oekraïne is een extreem
voorbeeld, maar het laat wel zien hoe snel evenwicht en stabiliteit kunnen
worden ondermijnd, met verstrekkende gevolgen. Tegelijkertijd nemen meer
traditionele risico’s, zoals natuurrampen en extreem weer, in intensiteit toe.
En hun impact was al niet gering.Volgens onderzoek van Munich Re* bedroegen de verzekerde schades door
natuurrampen in 2021 $ 120 miljard. Daarmee is 2021, samen met 2005 en 2011,
het op één na duurste jaar ooit voor de verzekeringssector, na het record van $
146 miljard in 2017.
In de afgelopen twee jaar stonden onze levens natuurlijk vooral in het teken
van de COVID-19 pandemie. We zullen er nog jaren de gevolgen van
ondervinden, op het gebied van gezondheid en zorg, maar ook op economisch,
politiek en sociaal vlak. Hoewel we een keerpunt lijken te hebben bereikt in de
strijd tegen het virus, zien we momenteel een nieuwe piek in het aantal
besmettingen door de Omikron subvarianten. En in de lente waren er de strenge
lockdowns in China. Het virus is dus nog niet weg, maar hopelijk leren we ermee
om te gaan.
De pandemie heeft laten zien hoe kwetsbaar onze economieën en samenlevingen
zijn. Toch was dit slechts een indicatie van wat we in de toekomst kunnen
verwachten, volgens Tom Middendorp, voorzitter van de International Military
Council on Climate and Security (IMCCS) en oud-Commandant der Strijdkrachten.
Afgelopen jaar was hij een van de sprekers tijdens het Chubb Benelux Risk
Forum. Hij is ervan overtuigd dat klimaatverandering de grootste gamechanger
van deze eeuw is.
Dat is niet moeilijk te geloven als je kijkt naar de recente gebeurtenissen.
Vorig jaar werd het nieuws niet alleen gedomineerd door de pandemie, maar ook
door extreme weersomstandigheden over de hele wereld. En dit jaar zet die trend
zich door. We zien nu vroege hittegolven in Zuid-Europa en India, vorig jaar
zagen we droogte en hittegolven in onder andere de VS en Griekenland. Er waren
bosbranden in Siberië, het Middellandse Zee-gebied en Californië, smeltende
gletsjers in de Alpen en permafrost in Rusland. Orkaan Ida was de vijfde
sterkste storm die ooit het Amerikaanse vasteland heeft getroffen en het zuiden
van Soedan werd getroffen door de ergste overstromingen in zestig jaar.
Vorig jaar zagen we ook dichtbij huis hoe ernstig de gevolgen van
klimaatverandering kunnen zijn. In juli zorgde zware regenval voor plotselinge,
catastrofale overstromingen in Nederland, België en Duitsland. Meer dan 220
mensen kwamen om en de materiële schade was enorm. Het kwam nóg dichterbij toen
we hoorden dat één van onze Belgische collega’s getroffen was door de ramp. Het
water stond 2 meter hoog in zijn huis, huisraad was weggespoeld en er was tot
weken na de ramp geen elektriciteit of gas. Ik was geschokt toen ik de schade
zelf zag. De hulp die hij en zijn familie van zoveel van onze collega’s kregen
was hartverwarmend, maar het maakte eens te meer duidelijk hoe groot de impact
op persoonlijk niveau is.
Wetenschappers, verslaggevers en politici benadrukten allemaal het verband
tussen deze overstromingen en de wereldwijde trends in extreem weer. De kans op
extreme regenval en overstromingen is door klimaatverandering aanzienlijk
toegenomen, zelfs op plaatsen die eerder niet of nauwelijks met dergelijke
gebeurtenissen te maken hebben gehad. Dit is vooral zorgwekkend omdat
verzekeraars in Nederland op dit moment niet in staat zijn om op grote schaal
een uitgebreide overstromingsverzekering aan te bieden.
Veel verzekeraars dekken schade aan woningen en bedrijfspanden veroorzaakt door
extreme regenval en overstromende kleinere rivieren zoals de Geul en de Gulp,
het zogenaamde falen van niet-primaire keringen. Veel mensen gaan ervan uit dat
ze ook verzekerd zijn tegen overstromingen van de zee of grote rivieren zoals
de Maas of Waal.
Dit is helaas niet zo. De schade veroorzaakt door het falen van dit soort
primaire keringen is in Nederland vrijwel onverzekerbaar. Het merendeel van de
burgers en bedrijven is afhankelijk van gedeeltelijke overheidssteun op basis
van politieke besluitvorming achteraf, via de Wet Schadevergoeding Rampen
(Wts). Op grond van de Wts wordt echter nooit volledige schadevergoeding
toegekend. Er is bovendien niets geregeld voor bedrijfsonderbrekingen in andere
sectoren dan de landbouw. Dit vormt een risico voor particulieren en bedrijven.
Daarnaast zorgt het ontbreken van een vooraf overeengekomen
schaderegelingsprocedure voor vertragingen, onrust en extra gevolgschade. Dit
is een frustrerende situatie voor alle betrokkenen, ook voor verzekeraars.
Daarnaast zijn er bedrijven en instellingen die zich via een professionele
(assurantie)makelaar verzekeren tegen complexere en grotere financiële risico’s
op de coassurantiemarkt. Partijen die actief zijn op de coassurantiemarkt
hanteren vaak de VNAB modelvoorwaarden die neerslag- en overstromingsrisico’s
geheel uitsluiten. Een organisatie kan besluiten dit risico aanvullend te
verzekeren, tot een bepaalde limiet en tegen een passende premie; het is aan de
organisatie en haar (assurantie)makelaar om een passende afweging te maken. Als
een bedrijf zich niet tegen dit risico verzekert, kan het voor schrijnende
situaties zorgen als het wordt getroffen door een overstroming. Dit raakt niet
alleen de ondernemer zelf, maar ook de lokale gemeenschap die van hen
afhankelijk is.
Dat ons land vrijwel onverzekerd is tegen grote overstromingsrisico’s is een
groot probleem. De Nederlandse verzekeringssector zoekt hier al jaren een
oplossing voor. Ik ben lid van het sectorbestuur schade bij het Verbond van
Verzekeraars en we hebben dit onderwerp vaak besproken, zoekend naar een
werkbare, effectieve oplossing. We hebben een position paper** gepubliceerd met
mogelijke structurele oplossingen, zoals een verplicht verzekeringssysteem op
basis van nieuwe inzichten of een publiek-private catastrofepool.
Dit is een ingewikkelde kwestie, maar dat betekent niet dat er geen effectief
antwoord is. Hoewel het bemoedigend is dat de Nederlandse regering heeft
besloten de slachtoffers van de overstromingen in Limburg en Noord-Brabant
financieel bij te staan, is er een haalbare langetermijnoplossing nodig. Die
kunnen we alleen realiseren als de verzekeringssector en de overheid
samenwerken om de resterende kloof tussen de compensatiesystemen voor
overstromingsrisico’s te verkleinen.”
Ron
Verhulsdonck is Country President Benelux, Chubb
* https://www.munichre.com/en/company/media-relations/media-information-and-corporate-news/media-information/2022/natural-disaster-losses-2021.html
** https://www.verzekeraars.nl/media/8163/vvv-popa_overstroming_2020.pdf
