Ruim 120.000 Groningers komen in aanmerking voor de Waardedalingsregeling die het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) ontwikkelt. Zo blijkt uit een eerste analyse nu de rekenmethode is vastgesteld. Vanwege de grote aantallen wordt de regeling vanaf 1 september stapsgewijs ingevoerd.
Het IMG opent op 1 juli zijn deuren en krijgt meer taken dan de TCMG. Een ervan is de vergoeding van waardedaling. Na de start stelt het IMG eerst een werkwijze vast. Vanaf 1 september begint vervolgens de Waardedalingsregeling voor woningeigenaren in de twee gemeenten met de meeste schade: Appingedam en Loppersum. Twee maanden daarna volgen meer gemeenten.
Monsterklus
Het IMG bestempelt de uitvoering van de regeling als ‘een monsterklus’. “Het IMG laat momenteel nieuwe ICT-systemen ontwikkelen om de procedure zo veel mogelijk te automatiseren. De Groninger heeft er dan het minst omkijken naar. Toch zullen er handmatige checks nodig zijn. Met de groepsgewijze invoering is het mogelijk de systemen en de organisatie in te regelen voor steeds grotere aantallen.”
Het IMG wil voorkomen dat er onduidelijkheid en vertragingen ontstaan tijdens de procedure. “Een deel van de Groningers moet daarmee iets langer wachten om een aanvraag te kunnen doen. Maar daarbij geldt wel, hoe langer het duurt, hoe hoger het bedrag aan wettelijke rente dat bij de schadevergoeding wordt opgeteld.”
Methode vastgesteld
Naast deze eerste analyse en dit plan van aanpak, heeft het IMG in oprichting een methode vastgesteld om te bepalen wie in aanmerking komt voor de regeling en hoe hoog de schadevergoeding moet zijn. Het IMG volgt daarin de Adviescommissie waardedaling. De methode Atlas voor gemeenten is als meest geschikt beoordeeld. Het IMG leunt zwaar op het advies van deze specialistische deskundigen vanwege de grote complexiteit van de methodes.
“Een eerste analyse wijst uit dat daarmee ruim 90.000 woningen in Groningen te kampen hebben gehad met verminderde waardeontwikkeling. De huizen waren, vergeleken met soortgelijke woningen in vergelijkbare, andere delen van het land, minder gewild. Circa 120.000 mensen zijn in die periode geheel of deels eigenaar geweest van een woning waar dit probleem speelde.”
Voor iedereen die de woning na augustus 2012 in bezit had en heeft verkocht, wordt op basis van de verkoopprijs berekend welk bedrag werd misgelopen. Maar ook voor wie de woning nog steeds in bezit heeft, wordt dat berekend. In dat geval wordt uitgegaan van de WOZ-waarde op de peildatum 1 januari 2019. Het is daarbij mogelijk tot op de dag nauwkeurig te berekenen om hoeveel schadevergoeding het gaat.
Percentages
Per volledig postcodegebied (dus 4 cijfers en 2 letters) is voor iedere datum tussen augustus 2012 en 1 januari 2019 een procentuele waardedaling vastgesteld. Inclusief een extra opslag die rekening houdt met de onzekerheden in het onderzoek, lopen de percentages uiteen van maximaal 18,4% in delen van Loppersum tot ten minste 2,7% waardeverschil op diverse plekken in Zuidhorn, De Marne, Aa en Hunze en Oldambt.
Voor het bepalen wie recht heeft op de compensatie voor waardedaling zijn eigendomsgegevens nodig. Het IMG maakt daarbij gebruik van data van het Kadaster. Nu al is duidelijk dat er soms een extra check nodig zal zijn op verkoopaktes, omdat het Kadaster de koopprijs regelmatig niet afzonderlijk heeft geadministreerd. Als de vergoeding wordt gebaseerd op de WOZ-waarde, is informatie nodig uit een andere databank.
Bestuursrechter: “TCMG pakt aardbevingsschades op juiste manier aan”
Voor het eerst heeft een rechtbank uitspraak gedaan over de wijze waarop de TCMG schades afhandelt en de wijze waarop daarbij het bewijsvermoeden wordt toegepast. De rechtbank bevestigt dat de TCMG dat op een juiste manier doet.
De zaak draait om een besluit van de TCMG waarin 15 schades aan de woning van de schademelder werd vergoed, maar voor 13 schades een vergoeding werd afgewezen. Volgens de aanvrager moesten ook die 13 schades worden vergoed en zou hij voor de andere schades een hogere vergoeding moeten hebben gekregen. Hij tekende daarom beroep aan bij de bestuursrechter.
Evident en aantoonbaar
De onafhankelijke deskundige die advies uitbracht aan de TCMG was tot de conclusie gekomen dat de 13 schades niet waren ontstaan door bodembeweging door mijnbouwactiviteiten, maar een andere oorzaak hadden. Omdat het wettelijk bewijsvermoeden van toepassing is (waarbij de bewijslast is omgekeerd) moet de deskundige van de TCMG dan motiveren dat er een evident en aantoonbaar uitsluitende andere oorzaak is.
Hoge drempel afwijzing
Daarmee hanteert de TCMG, in navolging van het advies van een panel van deskundigen, een hoge drempel voor het afwijzen van schadevergoeding. Tegelijk hoeft er geen ‘100 procent natuurwetenschappelijke’ onderbouwing te zijn om dat wel te doen. De motivering die de deskundige in zijn adviesrapport had gegeven voor de conclusie dat het bewijsvermoeden was weerlegd, was volgens de TCMG voldoende om te concluderen dat geen sprake was van mijnbouwschade. De rechtbank bevestigt dat.
Calculatiemethode
Daarnaast was de schademelder van mening dat de schadevergoeding die hem was toegekend onvoldoende zou zijn om de schade te herstellen. De rechtbank vindt dat de calculatie wel goed is gedaan. Daarbij wijst de rechtbank er op dat die tot stand is gekomen op advies van een onafhankelijke deskundige en is gebaseerd op een uniform calculatiemodel.
Wel extra schadevergoeding
Formeel is het beroep gegrond verklaard door de meervoudige kamer van de rechtbank Noord-Nederland, afdeling bestuursrecht. Er was een rekenfout geslopen in de oorspronkelijke berekening van de schade. De fout is door de TCMG zelf aangekaart bij de rechtbank. Het gaat om 387 euro. De oorspronkelijke schadevergoeding van 6.413 euro wordt daarmee 6.672 euro. De dertien schades waar het beroep om draaide, hoeven niet alsnog te worden vergoed.
35.000 besluiten, 19 beroepszaken
Er zijn sinds de start van de TCMG op 19 maart 2018 ruim 40.000 schademeldingen afgehandeld met bijna 35.000 besluiten. Bij 3,1 procent van de besluiten wordt bezwaar gemaakt. Na de bezwaarprocedure is het mogelijk in beroep te gaan bij de bestuursrechter. Er lopen 18 beroepszaken bij de rechtbank, in 1 beroepszaak is nu uitspraak gedaan.
