Lagere productiviteitsgroei in merendeel bedrijfstakken
De afnemende groei van de arbeidsproductiviteit vond plaats in bijna alle bedrijfstakken. In de delfstoffenwinning sloeg de groei van de arbeidsproductiviteit om in een krimp. Dit komt door het afbouwen van de gaswinning in Groningen. In het decennium na 2014 is de arbeidsproductiviteit binnen deze bedrijfstak gemiddeld gedaald met bijna 16% per jaar, terwijl er in de periode tot 2014 nog sprake was van gemiddeld 0,7% groei. Binnen de overheid en zorgorganisaties daalde de arbeidsproductiviteit ook na 2014.
| Onderwerp | 2014-2023* (% gemiddelde jaarlijkse verandering) | 1974-2013 (% gemiddelde jaarlijkse verandering) |
|---|---|---|
| Bouwnijverheid | 2,1 | -0,4 |
| Industrie | 2 | 3,4 |
| Informatie en communicatie | 1,5 | 2,4 |
| Zakelijke dienstverlening | 1,4 | 0,5 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | 1,2 | 5 |
| Handel, vervoer en horeca | 1 | 2,2 |
| Financiële dienstverlening | 0,6 | 2,4 |
| Cultuur, recreatie, overige diensten | 0,6 | -0,6 |
| Verhuur en handel van onroerend goed | 0,5 | 1,1 |
| Energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer | 0 | 1,5 |
| Overheid en zorg | -0,2 | 0,7 |
| Delfstoffenwinning | -15,8 | 0,7 |
| * voorlopige cijfers | ||
De minder sterke groei van de arbeidsproductiviteit vond naast de delfstoffenwinning vooral plaats in de landbouw, de financiële dienstverlening en de industrie. In de bouwnijverheid, zakelijke dienstverlening en culturele en recreatieve diensten was de groei van de arbeidsproductiviteit vanaf 2014 juist hoger dan de decennia daarvoor.
Groei economie met name door toename in gewerkte uren
De economie kan groeien doordat er meer uren worden gewerkt of doordat er meer toegevoegde waarde wordt gecreëerd per gewerkt uur. De economische groei van de afgelopen tien jaar is met name behaald door een toename van de gewerkte uren.
| Perioden | Bbp (% gemiddelde jaarlijkse verandering) | Arbeidsproductiviteit (% gemiddelde jaarlijkse verandering) | Gewerkte uren (% gemiddelde jaarlijkse verandering) |
|---|---|---|---|
| 1974-1983 | 1,6 | 2,4 | -0,8 |
| 1984-1993 | 2,8 | 1,4 | 1,3 |
| 1994-2003 | 3 | 1,6 | 1,4 |
| 2004-2013 | 1,2 | 0,9 | 0,3 |
| 2014-2023* | 2,1 | 0,4 | 1,7 |
| * voorlopige cijfers | |||
Na de Tweede Wereldoorlog is de arbeidsproductiviteit bepalend geweest voor de groei van de Nederlandse economie. De staart van deze groei is te zien in de periode tussen 1974 en 1983. De productiviteitsgroei is in de laatste tientallen jaren steeds verder afgenomen. In de periode na 2014 lag de productiviteitsgroei duidelijk onder het niveau van de periodes daarvoor.
In de tien jaar voor 2014 groeide het aantal gewerkte uren veel minder sterk door de financiële crisis, waardoor de werkloosheid opliep. Vanaf 2014 neemt de groei van de gewerkte uren weer toe en overstijgt deze groei de periode tussen 1984 en 2004.
Groei arbeidsproductiviteit blijft achter vergeleken met andere EU-landen
De laatste tien jaar groeide de arbeidsproductiviteit in Nederland minder dan het gemiddelde van de Europese Unie. Vijf landen hadden een lagere groei of zelfs een krimp van de arbeidsproductiviteit. De overige landen hadden een hogere groei van de arbeidsproductiviteit. In Ierland groeide de arbeidsproductiviteit het sterkst, met gemiddeld 5% per jaar. In Luxemburg kromp de arbeidsproductiviteit met gemiddeld 0,4% per jaar.
