Ondanks een aanzienlijke daling blijft in Duitsland het aantal plofkraken op geldautomaten hoog, evenals de veroorzaakte schade. De Bondsdag beraadt zich nu over een aanscherping van de wetgeving inzake explosievencriminaliteit.
De Bondsdag buigt over een mogelijke aanscherping van de wet ter bestrijding van explosievenmisdrijven. Er zijn onder meer plannen om de straffen voor overtredingen van de explosievenwet te verhogen, ook met het oog op het opblazen van geldautomaten.
Volgens het Bundeskriminalamt (BKA) werden in 2024 in heel Duitsland 456 aanvallen op geldautomaten geregistreerd, ongeveer een kwart minder dan in het voorgaande jaar. In 269 gevallen vond daadwerkelijk een explosie plaats, ruim 40% minder dan in 2023.
“269 explosies, 13 miljoen euro buit, tot 40 miljoen euro totale schade – ook al is de omvang nog steeds groot, de daling laat zien: preventie werkt”, zegt Jörg Asmussen, algemeen directeur van de GDV. “Verzekeraars, banken en politie werken hier succesvol samen.”
Preventie werkt; materiële schade blijft een probleem
Volgens het Bundeskriminalamt (BKA) zijn de verhoogde veiligheidsmaatregelen van de exploitanten van geldautomaten en de versterkte politieaanwezigheid op risicovolle locaties doorslaggevend voor de daling. Toch blijft de materiële schade aanzienlijk, bijvoorbeeld aan gevels, ramen of dragende bouwdelen. “Elke euro schade aan contant geld staat tegenover ongeveer twee tot drie euro materiële schade. De totale schade zal in 2024 naar verwachting 27 tot 40 miljoen euro bedragen”, aldus Asmussen.
De GDV beveelt al jaren een combinatie van technische en organisatorische maatregelen aan: deze omvatten het ’s nachts afsluiten van zelfbedieningszones, inbraakalarmsystemen en videocamera’s, kleurstofsystemen voor bankbiljetten, een vermindering van de contante geldvoorraden en een zorgvuldige locatiekeuze.
Regionale verschillen en grensoverschrijdende structuren van daders
Het aantal gevallen vertoont sterke regionale verschillen: terwijl het aantal explosies in Noordrijn-Westfalen met 71% is gedaald, blijft deze deelstaat met 44 gevallen bijzonder getroffen. Dit is waarschijnlijk vooral te wijten aan de nabijheid van de grens met Nederland, het land van herkomst van veel verdachten.
In Berlijn daarentegen is het aantal gevallen aanzienlijk gestegen, van 24 naar 44. Volgens de politie en het Bundeskriminalamt (BKA) zijn er verschillende oorzaken voor het hoge aantal geldautomaatontploffingen in de hoofdstad: enerzijds zijn er in Berlijn en omgeving bendes actief die vaak in serie toeslaan. Anderzijds maakt de geografische ligging een snelle vlucht buiten de stadsgrenzen mogelijk.
Daarnaast is er in Berlijn een bijzonder hoge dichtheid van ongeveer 2.500 geldautomaten. Veel daarvan zijn gemakkelijk toegankelijk in zelfbedieningszones of oudere gebouwen met onvoldoende bouwkundige beveiliging. Ook op het gebied van technische uitrusting met verfspuitsystemen en nachtelijke afsluitingen is er in Berlijn nog een inhaalslag te maken.
In totaal zijn er in Duitsland ongeveer 50.000 geldautomaten. Sinds 2022 zetten politici, politie, kredietinstellingen en verzekeraars zich gezamenlijk in voor een preventie-initiatief tegen explosies. Een overeenkomstige verbintenis werd destijds ondertekend onder auspiciën van het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken.
