Minder jongeren tussen 12-16 jaar zijn positief over hun eigen gezondheid dan voorgaande jaren. Ook hun mentale gezondheid laat na de coronapandemie nog geen herstel zien. Daarnaast is er een stijging van ongezond gedrag, zoals vapen en problematisch gebruik van sociale media. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023, een onderzoek onder ruim 188.000 tweede – en vierdeklassers van het regulier voortgezet onderwijs uitgevoerd door de GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en en het RIVM in het najaar van 2023. De resultaten van dit onderzoek vragen om passende maatregelen
De ervaren gezondheid van jongeren neemt al langer af. In 2015 gaf nog bijna 9 op de 10 jongeren (88%) aan hun gezondheid als (zeer) goed te ervaren. Bij de laatste meting in 2023 daalde dit naar 8 op de 10 (80%). Deze afname is zichtbaar in bijna alle GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-regio’s.
Mentale gezondheid niet hersteld
De vorige meting, in 2021 in coronatijd, liet zien dat jongeren zich minder gelukkig voelen. Uit deze meting (2023) blijkt dat dit, tegen de verwachting in, niet is veranderd. Ten opzichte van de meting vóór de coronaperiode in 2019, ervaren jongeren meer stress. De belangrijkste oorzaak van stress onder jongeren is school of huiswerk (35%). Ook krijgen jongeren vaak stress door de combinatie van alles wat ze moeten doen (30%). Daarnaast steeg het percentage jongeren dat in de laatste drie maanden op school en/of online werd gepest van 11% in 2019 naar 18% in 2023. De vorige meting vond midden in de coronaperiode plaats, toen veel maatregelen golden die invloed hadden op het welbevinden van jongeren. “Het is zorgwekkend dat de resultaten sindsdien niet zijn hersteld of verbeterd”, aldus de onderzoekers van GGD en GHOR.
Toename ongezond gedrag
Het aandeel jongeren dat vapet (e-sigaret rookt) is de laatste 4 jaar meer dan verviervoudigd. De onderzoekers noemen dit ‘alarmerend’. In 2019 vapete 2% van de jongeren wekelijks, in 2023 is dat 9%. Ook roken meer jongeren wekelijks sigaretten of shag (van 4% in 2019 naar 6% in 2023). Verder loopt 13% van de jongeren risico op problematisch gebruik van sociale media, in 2019 was dat nog 8%. Deze jongeren geven onder andere aan slaaptekort te hebben of hun huiswerk af te raffelen door het gebruik van sociale media.
“Dit zijn zorgwekkende uitkomsten” aldus Andre Rouvoet, voorzitter GGD GHOR Nederland. “We streven naar een gezonde generatie in 2040, maar we zien juist het tegenovergestelde gebeuren: de ervaren gezondheid van jongeren verslechtert en ongezond gedrag neemt toe. We moeten dus het tij keren, passende maatregelen nemen voor het te laat is. Deze cijfers geven juist aan dat het nieuwe Kabinet extra moet inzetten op preventie.” Rouvoet adviseert om jongeren en hun ouders daar ook bij te betrekken: “Laten we jongeren daar vooral bij betrekken, zij kunnen zelf goed aangeven wat zij nodig hebben, bijvoorbeeld als het gaat om hun mentale gezondheid of voorlichting over vapen.” Ook scholen kunnen hier een rol in spelen, door bijvoorbeeld met de Gezonde School-aanpak te werken.
Gezondheidsmonitor Jeugd 2023
In 2015 en 2019 vonden eerdere metingen van de reguliere Gezondheidsmonitors Jeugd plaats. In 2021 was er een extra meting in het kader van corona. Door de resultaten van verschillende jaren naast elkaar te leggen, zijn ontwikkelingen over tijd te zien. Meer resultaten van de Gezondheidsmonitor Jeugd staan beschreven op VZinfo(externe link) en RIVM StatLine.(externe link) Informatie over de Gezondheidsmonitors vindt u op www.monitorgezondheid.nl.(externe link) Lokale en regionale beleidsmakers en het ministerie van VWS(Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) kunnen de resultaten van de monitor gebruiken om beleid te maken en onderbouwen.
Ter verdieping en om resultaten van het vragenlijstonderzoek beter te begrijpen, wordt aanvullend onderzoek uitgevoerd in groepsgesprekken en individuele interviews met jongeren. De resultaten van dit aanvullende onderzoek worden na de zomer gepubliceerd.
.
Antita
