Het risico op houtrot in scheepsmasten van de bruine vloot is nog steeds groot. Dat stelt de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar aanleiding van een recent dodelijk ongeval veroorzaakt door een verrotte houten mast op een scheepswerf in Zaandam. Op 20 maart 2019 werd bij een mastinspectie een houten mast gestreken met behulp van een walkraan. Tijdens het strijken van de mast brak de steng plotseling af. Een medewerker van de werf werd daarbij dodelijk geraakt. Het bovendeel van de mast bleek aangetast door houtrot.
De Raad roept de partijen in de bruine vloot-sector op om deze veiligheidsrisico’s in acht te nemen. “De huidige wijze van inspectie biedt geen garantie dat de mast tot het einde van de geldigheidsduur van een keuringscertificaat veilig blijf”, aldus de Raad, die wijst op de mogelijkheid om bij inspecties gebruik te maken van technieken als röntgenscans, waarmee eventuele houtrot kan worden opgespoord die bij visuele inspectie onopgemerkt blijft. “Exploitanten en beheerders van historische zeilschepen dragen daarbij ook zelf verantwoordelijkheid voor de veiligheid van hun schip en kunnen zich niet verlaten op enkel de wettelijk voorgeschreven keuringen.”
De Onderzoeksraad is alert op de risico’s van houtrot in scheepsmasten als gevolg van het onderzoek naar de mastbreuk op het historische zeilschip ‘Amicitia’ in augustus 2016. De houten mast van de Amicitia brak bij het binnenvaren van de haven in Harlingen onverwacht af, waardoor drie passagiers om het leven kwamen. Zowel de schipper, het onderhoudspersoneel en de keuringsinstanties hadden niet opgemerkt dat de mast in vier jaar tijd was ingewaterd en van binnenuit was doorgerot. De mast had daardoor vrijwel alle sterkte verloren en brak op de bewuste dag geheel doormidden.
Op basis van het onderzoek naar de mastbreuk op de Amicitia heeft de Onderzoeksraad aanbevelingen gedaan die de veiligheid aan boord van dergelijke schepen moet verbeteren. De Raad concludeerde dat vakkennis van veiligheidskritische componenten, zoals houten masten, binnen de bruine vloot-sector onvoldoende was geborgd. Uit het onderzoek bleek dat het ongeval met de Amicitia geen opzichzelfstaand incident was. Ernstige houtrot komt vaker voor in de houten masten van zeilschepen in de bruine vloot.
De Raad richtte zich in het rapport met vier aanbevelingen op verschillende partijen die allen verantwoordelijk zijn voor het implementeren van veranderingen. Gezamenlijk moet dit leiden tot verbeteringen in de gehele bruine vloot-sector. De Raad concludeert dat alle partijen aan de slag zijn gegaan met de opvolging van de aanbevelingen. Zo heeft de Vereniging voor Beroepschartervaart (BBZ) een platform opgericht en een opleiding ontwikkeld gericht op veiligheidskritische onderdelen aan boord van zeilschepen. Daarnaast geven de drie keuringsinstanties aan dat zij zowel de werkwijzen als de kwaliteit van de keuringen hebben verbeterd. De Raad ziet dat er veel in gang is gezet, maar wijst hierbij nadrukkelijk op de verantwoordelijkheid van partijen om de plannen ook daadwerkelijk te implementeren.
Bekijk hier de onderzoekspagina met het rapport, de aanbevelingen en de reacties van de partijen.
