Buitenwerkers lopen een tot 3x zo groot risico op huidkanker. Daar moet wat aan veranderen,  meldt het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.  Huidkanker komt veel voor (15.000 nieuwe gevallen per jaar), wordt voornamelijk veroorzaakt door zonlicht (UV straling) en is dus te voorkomen. 

Blootstelling kan worden voorkomen door andere werkplanning, kleding en zonnebrandcrèmes (regelmatig, voldoende hoeveelheid, en factor 30-50). Buitenwerkers vergeten dat nogal eens, terwijl ze zich soms de hele dag in de volle zon begeven. Onderzoeker Sanja Kežić waarschuwt voor de gevaren: “Huidkanker zou erkend moeten worden als beroepsziekte.”

Hoe meer UV-straling, hoe hoger het risico op huidkanker. Op basis van verschillende onderzoeken onder buitenwerkers, is het risico op bepaalde soorten huidkanker bij hen gemiddeld twee tot drie keer zo hoog dan bij mensen die binnen werken”, vertelt onderzoeker Sanja Kežić (Amsterdam UMC). Daar moet wat aan veranderen. “Als je het mij vraagt is bewustwording het allerbelangrijkste, er moet een gedragsverandering plaatsvinden. Juist in de agrarische sector en op de bouwplaats is dat heel moeilijk. Ik denk misschien toch een beetje machogedrag. Ah joh, dat zal mij niet overkomen.” 

Meevallend aantal meldingedn

Ondanks de verhoogde kans op huidkanker voor buitenwerkers, valt het aantal meldingen bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten mee, zegt Henk van der Molen. Sterker nog: het aantal meldingen is niet meer dan een handjevol. “Of ze melden zich niet bij de bedrijfsarts, of de huidkanker komt pas op late leeftijd, als de mensen al gepensioneerd zijn”, verklaart Van der Molen. Kežić heeft nog een aanvulling: “Meestal vragen huisartsen of dermatologen niet wat hun beroep is en dan wordt het niet geregistreerd als een ziekte die is ontstaan door werk.” 

In tegenstelling tot Nederland is in, onder andere, Duitsland huidkanker officieel erkend als beroepsziekte. Je ziet vanaf dat moment dat het aantal geregistreerde gevallen in Duitsland drastisch toeneemt”, zegt Kežić. “Het is een extra motivatie voor werkgevers om er iets aan te doen, net als bij bijvoorbeeld het werken met chroom-6 of asbest.” Van der Molen: “Werkgevers moeten altijd kijken naar de verschillende taken en de werksituatie en daar aanpassingen op maken. Werknemers kunnen proberen direct zonlicht te voorkomen, en als dat niet lukt bedekken en beschermen met UV-werende kleding of zonnebrandcrèmes.”

Als het aan Kežić ligt wordt bescherming tegen UV-straling verplicht bij beroepen of taken waar veel blootstelling is aan de zon. Maar ook een potje zonnebrandcrème in de keet zetten zou bijvoorbeeld al helpen om die gedragsverandering teweeg te brengen. Samen met onder andere Duitse collega’s probeert ze in ieder geval drempels bij buitenwerkers in kaart te brengen en weg te nemen. “Bouwvakkers klagen bijvoorbeeld dat zonnebrand vettig is en dat dat niet prettig is bij het werk. Daar proberen we mee aan de slag te gaan.”  Ook periodieke controles bij oudere buitenwerkers zouden volgens Kežić een goede mogelijkheid zijn. 

Beleid

Toch is de reden waarom er geen beleid is, ook best logisch. Wanneer ontstaat huidkanker door werk, en wanneer doordat je in je vrije tijd ook regelmatig de zon op zoekt? Het onderscheid lijkt lastig te maken. Kežić: ,,In Duitsland hebben ze drie jaar lang, per beroepsgroep, van postbode tot wegwerkers en verschillende soorten bouwvakkers, metingen verricht naar de blootstelling aan UV-straling. Daardoor kunnen ze goed in kaart brengen in hoeverre huidkanker wordt veroorzaakt door werk of door vrije tijd. Op die manier kun je ook daadwerkelijk vaststellen of het een beroepsziekte is.” 

Er is wel een belangrijk verschil met de wetgeving in andere landen om rekening mee te houden, aldus Van der Molen. In deze landen staat er een financiële compensatie tegenover het erkennen van huidkanker als beroepsziekte. In Nederland heeft deze categorisatie niet dezelfde gevolgen. Huidkanker scharen onder deze noemer doet verder niets, behalve bewustwording creëren onder werkgevers en personeel. 

Bron Nederlands Centrum voor Beroepsziekten en het AD