Verkenning Chemelot: aandachtspunten voor gezondheid omwonenden

 

Het RIVM analyseerde de beschikbare kennis en informatie over de gezondheid en leefomgeving rond bedrijventerrein Chemelot. Hieruit komt een aantal aandachtspunten naar voren. Zo blijkt dat mensen in de buurt van Chemelot hinder ervaren van activiteiten op het terrein, zoals overlast van geur en geluid. Het RIVM kan op basis van de beperkte beschikbare gegevens geen relatie tussen Chemelot en ziektes bij omwonenden vaststellen. Wel lopen zij mogelijk een groter gezondheidsrisico door de blootstelling aan mengsels van chemische stoffen in de lucht. Daarom adviseert het RIVM om een vollediger beeld te krijgen van het totale mengsel van stoffen dat voorkomt in de omgeving van Chemelot.

Op het bedrijventerrein Chemelot in Limburg staan 60 chemische fabrieken. Veel van deze fabrieken stoten chemische stoffen uit. Mensen die in de omgeving van Chemelot wonen maken zich zorgen over hun gezondheid. Soms hebben ze ook last van deze bedrijven. Het RIVM analyseerde de openbare informatie over de uitstoot van stoffen door de bedrijven op Chemelot en mogelijke blootstelling daaraan. Ook gebruikte het RIVM informatie uit de GGD Gezondheidsmonitor(externe link) over hoe mensen de leefomgeving en hun gezondheid ervaren.

Blootstelling aan meerdere stoffen tegelijk

Bedrijven op Chemelot stoten verschillende stoffen uit. Van elke losse stof waarvoor gegevens beschikbaar zijn, voldoet de concentratie in de lucht bij Chemelot aan de wettelijke norm. Wel wijzen de gegevens op een mogelijk verhoogd gezondheidsrisico door de blootstelling aan mengsels van stoffen in de lucht. Daarom adviseert het RIVM om beter te kijken naar het totale mengsel van stoffen dat voorkomt in de omgeving van Chemelot en extra metingen te doen.

De concentraties fijnstof en stikstofdioxiden in de lucht zijn hoger dan de WHO(World Health Organization )-advieswaarden. De bedrijven op Chemelot veroorzaken hiervan een klein deel. De rest komt van andere bronnen, zoals landbouw en verkeer uit binnen- en buitenland. De waarden van fijnstof blijven wel ruim onder de (minder strenge) Europese norm.

Te weinig gegevens over gezondheidseffecten

Er zijn weinig gegevens over gezondheid en ziekte in de directe omgeving van Chemelot. In de gegevens die er wel zijn ziet het RIVM geen patroon dat ziekten structureel vaker voorkomen. Dit geldt ook voor kanker: sommige vormen komen wat vaker voor dan gemiddeld in Nederland en andere juist minder.

Om te kunnen vaststellen of er een relatie is tussen gezondheidseffecten en Chemelot moet meer in detail onderzocht worden welke ziekten voorkomen in de omgeving.

Hinder door geluid

Uit de verkenning blijkt dat de geluidsniveaus in de omgeving van Chemelot uitkomen boven de advieswaarden voor wegverkeer van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dit geluid komt van verschillende bronnen, waaronder Chemelot. Ook de gezondheidsmonitor van de GGD laat zien dat mensen last hebben van geluid en hierdoor minder goed slapen. Het RIVM adviseert daarom uit te zoeken welke bedrijven het meeste geluid maken. Bedrijven kunnen dan maatregelen nemen om geluidsoverlast te voorkomen.

Bodem en water

In de verkenning is ook gekeken naar bodemvervuiling en naar de lozing van gevaarlijke stoffen in het oppervlaktewater. De kwaliteit van het water in de Maas blijkt daaruit een aandachtspunt voor de gezondheid. De concentraties van gevaarlijke stoffen zoals kwik, zijn ook zonder de lozing van Chemelot al hoog.

Het RIVM deed dit onderzoek voor het programma Gezondheid van industrie en omwonenden op verzoek van de provincie Limburg en in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Download rapport

Gezondheid en leefomgeving rond Chemelot. Een verkennende analyse van beschikbare gegevens