RaboResearch: Nederlandse economie groeit licht ondanks nationale en internationale onzekerheden

  

Ondanks aanhoudende binnenlandse en internationale onzekerheden blijft de Nederlandse economie licht groeien. Naar verwachting neemt ons bruto binnenlands product (bbp) dit jaar toe met 1,5% en in 2026 met 1,0%. Het zijn vooral de consumptie van huishoudens en de overheidsuitgaven die deze groei dragen. Uit een internationale vergelijking blijkt dat onze economie het de laatste jaren relatief goed doet, maar ook dat de bedrijfsinvesteringen en de export achterblijven. En dat laatste heeft weer implicaties voor het toekomstige verdienvermogen van Nederland. Dat schrijven economen van RaboResearch in hun vandaag verschenen Economisch Kwartaalbericht.

 

Huishoudens zien koopkracht stijgen

 

Dankzij een blijvend krappe arbeidsmarkt en stijgende reële lonen groeit het besteedbaar inkomen van huishoudens, begint Frank van Es, senior-econoom bij RaboResearch. “Dit stimuleert hun consumptie, die in 2025 en 2026 in onze raming met respectievelijk 1,3% en 1,9% stijgt. We verwachten dat de consumptie van huishoudens daarmee een forse bijdrage levert aan de totale economische groei. Daarbij gaan we ervan uit dat de diverse binnen- en buitenlandse onzekerheden de huishoudbestedingen niet al te veel aantasten, maar dit blijft wel een risico.”

 

Overheid motor achter economische groei

 

Ook de overheid blijft de komende jaren een belangrijke motor achter de economische groei, gaat de econoom verder. “Ondanks de val van het kabinet verwachten we dat de overheidsconsumptie- en investeringen de komende tijd blijven groeien. Op bovenstaande thema’s zit nog voldoende in de pijplijn, zoals hogere defensie-uitgaven vanwege de nieuwe NAVO-norm. We voorzien dit jaar een groei van de overheidsconsumptie van 2,5% en volgend jaar 1,1% en een groei van de overheidsinvesteringen van respectievelijk 4,8% en 4,2%; in alle gevallen een hogere groei dan die van de economie als geheel. Op basis van de plannen van het huidige demissionaire kabinet zouden de uitgaven nog wel harder kunnen groeien, maar het blijkt al enkele jaren moeilijk om de gewenste uitgaven ook daadwerkelijk te doen, onder meer vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Deze zogeheten onderuitputting blijft de komende jaren hoog.”

 

Bedrijfsinvesteringen onder druk

 

De bedrijfsinvesteringen blijven daarentegen flink achter, vertelt Van Es. “Deze staan onder druk vanwege de onzekerheid over geopolitieke ontwikkelingen zoals de handelsoorlog, netcongestie, stikstofproblematiek en de val van het kabinet Schoof. We verwachten een krimp in 2025 van 0,1%, gevolgd door herstel in 2026. Voor dat jaar hebben we een groei van de bedrijfsinvesteringen van 1,5% geraamd.”

 

De bedrijfsinvesteringen blijven daarentegen flink achter, vertelt Van Es. “Deze staan onder druk vanwege de onzekerheid over geopolitieke ontwikkelingen zoals de handelsoorlog, netcongestie, stikstofproblematiek en de val van het kabinet Schoof. We verwachten een krimp in 2025 van 0,1%, gevolgd door herstel in 2026. Voor dat jaar hebben we een groei van de bedrijfsinvesteringen van 1,5% geraamd.”

 

Woninginvesteringen op termijn onder druk

 

De woninginvesteringen groeien in 2025 naar verwachting met 2,7% en in 2026 met 1,4%, zegt Van Es. “Het groeicijfer voor 2025 is vooral relatief hoog door een gedeeltelijk herstel van de krimp in 2023 en 2024. Vooruitkijkend verwachten dat de groei niet doorzet. Onduidelijkheid over de uiteindelijk geschrapte huurbevriezing en concurrentie van de vele woningen die beleggers momenteel verkopen, hebben een remmend effect op de nieuwbouw en de woninginvesteringen. Ook wijzen een dalende vergunningverlening en relatief lage bouwstarts op een stokkende bouwketen met lagere woninginvesteringen tot gevolg.”

 

Internationale turbulentie drukt export

 

Het open karakter van de Nederlandse economie maakt haar gevoelig voor buitenlandse economische en politieke ontwikkelingen, legt de econoom uit. “Door de huidige geopolitieke spanningen heeft de Nederlandse export het moeilijk. Zo ondervindt zij last van de Amerikaanse invoerheffingen en de momenteel sterke euro. Weliswaar ramen we een groei van de export van 2,3% voor 2025 en van 1,4% voor 2026, maar onze uitvoer blijft achter bij de voor Nederland relevante wereldhandel.”

 

Nederlandse economie groeit harder dan het Europese gemiddelde

 

In vergelijking met andere Europese landen is de Nederlandse economie de afgelopen jaren (sinds eind 2019) relatief hard gegroeid. Van Es: “Dit komt vooral voor rekening van de huishoud- en overheidsconsumptie en de woninginvesteringen. De groei van de export en de overige investeringen bleef juist achter. De relatief lage investeringsgroei heeft mogelijk te maken met de vele binnenlandse onzekerheden en belemmeringen voor bedrijven. De lager dan gemiddelde exportgroei is mogelijk te wijten aan een lagere productiviteitsgroei. Hierdoor neemt de concurrentiekracht van de exportsector af en verliest deze marktaandeel. Achterblijvende investeringen en verslechtering van de concurrentiepositie van de exportsector kunnen een wissel trekken op het toekomstige verdienvermogen van de Nederlandse economie.”