“Voor onze economie en ons verdienvermogen hebben we dóórbraken nodig, zowel gedurfde keuzes van het kabinet als meer vernieuwingskracht van het mkb zelf”, zegt Jacques van den Broek, voorzitter van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap, bij de presentatie van het nieuwe Jaarbericht ‘Staat van het mkb 2024’. “We zijn productief, maar niet productief genoeg. Andere economieën lopen ons voorbij. Dat gaat al jaren sluipenderwijs. Ik roep het kabinet op om haast te maken, en ondernemers om niet af te wachten.”
Uit het tiende jaarbericht, onder de titel Perspectief op productiviteit, blijkt de urgentie om het verdienvermogen van het mkb te versterken: de cijfers spreken, experts delen hun inzichten en ondernemers vertellen vanuit de praktijk van de werkvloer. Het inzicht dat het met de productiviteit van onze economie niet de goede kant op gaat, wordt inmiddels breed gedeeld. Dit is een Europees probleem, zo hield Mario Draghi ons onlangs voor, en dus ook een Nederlands probleem. Het kabinet werkt inmiddels aan een zogeheten ‘productiviteitsagenda’. Het grote punt is dat er wat moet gebeuren. Dat vraagt om ingrijpende, ook politieke keuzes. We zijn een open economie, de vergrijzing neemt snel toe en we zitten ook nog eens midden in grote transities. Het Comité dringt erop aan om nu snel te schakelen richting een helder langetermijnplan. We moeten van analyses naar acties, van zowel overheden als ondernemers. Het mkb is de motor van onze economie. Het Comité heeft berekend dat, als het Nederlandse mkb zich vernieuwt naar het voorbeeld van hoogproductieve bedrijven, er een potentieel van 65 miljard euro is aan te boren. Dalende productiviteitsgroei plus nu ook dalende productiviteit Voorstellen voor actie Daarvoor is, in de woorden van voorzitter Jacco Vonhof van MKB-Nederland, goed werkgeverschap nodig, net als meer investeren in en adopteren van arbeidsbesparende technologieën, en meer creativiteit bij het invullen van vacatures. Brancheorganisaties en andere (regionale) netwerken kunnen hierbij een belangrijke rol vervullen. Er zijn al veel voorbeelden van dit soort opbloeiende ecosystemen. De overheid moet daar slim op aansluiten. En ook breder investeren in de economische kracht van regio’s, zoals rond ASML in de Brainport-regio en biotech in Leiden-Amsterdam-Utrecht. Overheden moeten vooral ruimte geven voor ondernemerschap, maar het Comité ziet daarbij een krachtige regierol voor de minister van Economische Zaken. Reacties Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland: “We maken ons al langere tijd zorgen over de lage productiviteitsgroei. In combinatie met de sterk gestegen kosten, zoals voor lonen en energie, zet die het rendement in vrijwel alle mkb-sectoren onder druk. Het is daarom logisch dat we de investeringen zien dalen. Ondernemers wíllen investeren, maar kunnen dat vaak niet. In ons land is bijna alles schaars geworden. We hebben een krappe arbeidsmarkt, schaarse ruimte, óók op het elektriciteitsnet waardoor bedrijven bijvoorbeeld niet van het gas af kunnen. Het gevolg is: hoge prijzen en een beperkte beschikbaarheid van dit soort ‘productiemiddelen’. Dat vraagt heel veel van ondernemers. Wat ondernemers nodig hebben is vertrouwen, voorspelbaar overheidsbeleid en vereenvoudiging van wet- en regelgeving. Want het is allemaal veel te complex nu.” Lustrum Het Nederlands Comité voor Ondernemerschap zet zich in voor duurzame groei van het midden- en kleinbedrijf in Nederland. Het Comité is ingesteld door het ministerie van Economische Zaken en bestaat, naast voorzitter Jacques van den Broek, uit Hare Majesteit Koningin Máxima, Barbara Baarsma, Eva Beekman, Meiny Prins en Diederik Laman Trip. Het Comité is de opvolger van de Raad voor Microfinanciering. Deze raad werd in 2007 ingesteld en gaf de aanzet voor de oprichting van Qredits, die mkb-ondernemers helpt die bij reguliere banken niet in aanmerking komen voor krediet. Inmiddels richten de activiteiten van het Comité zich op ondernemerschap in brede zin: toegang tot financiering, toegang tot talent, ondersteuning van het mkb en versterking van de productiviteit. Sinds 2015 worden, in samenwerking met het CBS, cijfers en data over het mkb gepubliceerd op www.staatvanhetmkb.nl; het Comité geeft daarbij een Jaarbericht ‘Staat van het mkb’ uit, met duiding en adviezen. In 2020 verscheen tijdens de coronacrisis het ‘Herstel- en groeiplan mkb’. In 2022 publiceerde het Comité het advies ‘Dienstbare Dienstverlening’, wat heeft geleid tot de Actieagenda ‘mkb-dienstverlening 2024-2026’. |