In 2023 werd voor bijna 55 duizend nieuw te bouwen woningen een vergunning afgegeven. Dat is 15% minder dan in 2022. Vooral voor koopwoningen werden minder vergunningen afgegeven (-23%). Voor huurwoningen was dit 6% minder dan in 2022. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over de bouwvergunningen.
In 2023 werden voor het tweede jaar op rij minder woningen vergund. In 2016 zijn voor het laatst minder nieuwbouwwoningen vergund dan in 2023. In de periode 2017-2020 lag dit aantal gemiddeld rond de 68.000 per jaar. Dat was nog wel minder dan in de periode voor de kredietcrisis van 2008/2009. Tussen 2000 en 2008 werd jaarlijks voor gemiddeld 80.000 nieuw te bouwen woningen een vergunning verleend.
Het aantal vergunde nieuwbouwwoningen is een indicator voor het aantal woningen dat in de nabije toekomst gebouwd zal worden. De gemiddelde doorlooptijd vanaf de vergunningverlening tot realisatie is ongeveer twee jaar. Woningtransformaties, zoals het omzetten van kantoren in woningen, zitten niet in de cijfers over bouwvergunningen voor nieuwbouw. Eerder meldde het CBS dat er in 2023 ruim 73 .000 nieuwbouwwoningen aan de voorraad zijn toegevoegd.
| Vergunde nieuwbouwwoningen | ||
| Jaar | Huurwoningen (x 1 000) | Koopwoningen (x 1 000) |
| 2013 | 11,2 | 16,0 |
| 2014 | 14,3 | 27,1 |
| 2015 | 17,6 | 38,0 |
| 2016 | 16,8 | 36,8 |
| 2017 | 23,9 | 45,9 |
| 2018 | 22,8 | 47,3 |
| 2019 | 19,7 | 38,4 |
| 2020 | 23,9 | 43,3 |
| 2021 | 27,4 | 48,4 |
| 2022 | 30,2 | 34,4 |
| 2023* | 28,4 | 26,5 |
| * voorlopige cijfers |
Aantal vergunde koopwoningen laagste in 10 jaar
In 2023 werd voor ruim 26.000 koopwoningen een vergunning afgegeven. Dat is 23% minder dan in 2022 en het laagste aantal sinds 2013. Daarnaast werden voor 28.000 huurwoningen bouwvergunningen afgegeven, 6% minder dan in 2022.
In de periode 2014 tot en met 2021 lag de verhouding van het aantal vergunde koop- en huurwoningen redelijk stabiel op ongeveer 1/3 huurwoningen en 2/3 koopwoningen. In 2022 lagen deze twee dichter bij elkaar en in 2023 zijn er voor het eerst sinds de start van de meting in 2012 meer huurwoningen dan koopwoningen vergund.
| Vergunde nieuwbouwwoningen naar eigendom | ||
| Jaar | Huurwoningen (%) | Koopwoningen (%) |
| 2023* | 28,4 | 26,5 |
| 2022 | 30,2 | 34,4 |
| 2021 | 27,4 | 48,4 |
| 2020 | 23,9 | 43,3 |
| 2019 | 19,7 | 38,4 |
| * voorlopige cijfers |
Meeste nieuwbouwwoningen vergund in Zuid-Holland
In Zuid-Holland werden in 2023 met bijna 11 duizend de meeste nieuwbouwwoningen vergund. Daarvan is 57% bestemd voor de verhuur. In Zeeland werden met 688 nieuwe woningen de minste nieuwbouwwoningen vergund, 38 procent daarvan is bestemd voor de verhuur. De provincie Utrecht gaf juist relatief veel vergunningen af voor nieuw te bouwen huurwoningen. Van de 7,100 vergunde nieuwbouwwoningen was 71% voor de bouw van nieuwe huurwoningen.
| Aantal vergunde nieuwbouwwoningen, 2023* | ||
| Provincie | Huurwoningen (x 1 000) | Koopwoningen (x 1 000) |
| Zuid-Holland | 6,214 | 4,677 |
| Noord-Brabant | 3,763 | 5,233 |
| Noord-Holland | 5,106 | 3,808 |
| Utrecht | 5,047 | 2,074 |
| Gelderland | 2,625 | 4,365 |
| Overijssel | 1,906 | 2,247 |
| Groningen | 1,036 | 0,924 |
| Flevoland | 0,569 | 0,904 |
| Limburg | 0,657 | 0,749 |
| Drenthe | 0,648 | 0,530 |
| Fryslân | 0,532 | 0,543 |
| Zeeland | 0,260 | 0,428 |
| * voorlopige cijfers |
Vergunde bouwkosten lager, vooral daling nieuwbouwwoningen
De totale bouwkosten voor de te bouwen nieuwbouwwoningen waren 9,8 miljard euro, bijna 15% lager dan in 2022. Voor een deel kan dit verklaard worden door het gedaalde aantal vergunde nieuwbouwwoningen, maar onder andere de oppervlakte per woning en de kosten per vierkante meter spelen ook een rol in de totale bouwkosten. Voor de verbouwing van woningen werd voor 2,4 miljard euro aan vergunningen afgegeven, 6% minder dan in 2022.
Voor bedrijfsgebouwen daalden de totale bouwkosten met bijna 5% tot bijna 7,4 miljard euro. In totaal werd 19,5 miljard euro aan bouwkosten vergund voor bouw en verbouw van woningen en bedrijfsgebouwen waar in 2023 een vergunning voor is afgegeven. Dat is ruim 10% lager dan in 2022.
