Na vele jaren van groei is de bouwproductie het afgelopen jaar met 3% gedaald. Daarmee is de productie met € 3 miljard afgenomen. Vooral de nieuwbouw van woningen en utiliteitsgebouwen liep fors terug. Ook de investeringen in duurzaamheid daalden na een spectaculaire groei in eerdere jaren. In de periode 2025-2029 kan de bouwproductie weer toenemen van € 97 miljard in het afgelopen jaar naar € 107 miljard in 2029. Dit concludeert het EIB in de zojuist verschenen studie ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2025’.
Op korte termijn is zo vervolgt het EIB de nieuwbouw van woningen de belangrijkste groeisector, op middellange termijn neemt de bouwproductie over een breed spectrum gematigd toe. De werkgelegenheid nam het afgelopen jaar ondanks de productiedaling licht toe en stijgt in de periode 2025-2029 nog eens met 23.000 voltijdbanen.
Woningnieuwbouw daalt voor tweede jaar op rij, herstel verwacht op korte termijn
De nieuwbouwproductie van woningen is in 2024 met 5% gedaald, nadat in 2023 ook al een krimp van 6% was opgetreden. Het aantal opgeleverde reguliere woningen bereikte hierbij een dieptepunt van 64.000. De netto uitbreiding van de woningvoorraad kwam uit op 70.000 woningen. Daarmee is de uitbreiding van de woningvoorraad opnieuw sterk achtergebleven bij de huishoudensgroei. De komende jaren trekt de nieuwbouw weer aan en kunnen er per saldo jaarlijks ook meer woningen aan de voorraad worden toegevoegd. De uitbreiding van de woningvoorraad loopt richting 2029 op met 13.000, waardoor in dat jaar netto 83.000 extra woningen ontstaan.
Aantal nieuwe woningen en uitbreiding woningvoorraad (duizend) *a 2023 2024 2025 2026 2029
Nieuwbouw 74 70 71 77 82
Woningen 68 64 65 71 76
Andere wooneenheden 6 6 6 6 6
Bestaande bouw 13 12 14 14 14
Transformatie andere gebouwen 9 8 9 9 9
Splitsen en optoppen (netto) 4 4 5 5 5
Totaal nieuwe woningen 87 82 85 91 96
Sloop 9 12 12 12 13
Uitbreiding 78 70 73 79 83
Nieuw obstakel rond stikstof vormt een risico voor het productiebeeld
Een recente uitspraak van de Raad van State maakt het zogeheten intern salderen bij het direct aanvragen van een vergunning niet langer mogelijk. In voorkomende gevallen moet dan een natuurverkenning worden opgesteld. Dit zorgt bij de getroffen projecten voor een vertraging van minimaal een half jaar, wat een neerwaarts effect heeft op de vergunningverlening dit jaar en de opleveringen in 2026 en 2027. Dit effect is nog niet in de ramingen verwerkt. Om het woningaanbod effectief omhoog te brengen zijn meer snel te ontwikkelen kleinschalige locaties nodig aan de randen van steden en dorpen, waarvoor in sommige provincies ook meer ruimte is ontstaan.
Duurzaamheid: productie tijdelijk onder druk
Bij de verduurzaming is de installatie van zonnepanelen en warmtepompen in het afgelopen jaar sterk gedaald. Diverse aspecten speelden hier een rol, waaronder de normalisatie van energieprijzen en andere spelregels die de opbrengsten additioneel hebben beperkt. Na deze scherpe dalingen in het afgelopen jaar ontstaat er weer wat ruimte voor groei. In het bijzonder is er de noodzaak om het aantal woningen dat van het gas af wordt gehaald te intensiveren.
Bij de ramingen is gerekend met een stijging van 40.000 woningen in het afgelopen jaar naar 100.000 in 2030. Dit is een forse stijging, waarvoor de nodige middelen beschikbaar zullen moeten zijn. Niettemin is dit nog altijd een laag niveau in vergelijking met de doelstelling richting 2050 voor de bestaande woningvoorraad. Verduurzaming speelt ook een belangrijke rol bij de infrasector. De goede groeiperspectieven voor de infrasector op middellange termijn worden gedragen door stevige investeringen in het elektriciteitsnetwerk, naast ook een toename van het werk bij locatie-ontwikkeling in samenhang met de toenemende woningnieuwbouw
