“Het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) naar de WIA bevestigt wat al langer zichtbaar is: de uitvoering van het stelsel van sociale zekerheid (WIA) staat onder grote druk. Forse achterstanden en capaciteitsproblemen vragen om concrete oplossingen. Het is dan ook positief dat het IBO met een samenhangend pakket aan voorstellen komt om de uitvoering te verbeteren en het stelsel toekomstbestendig te maken. Maar het schrappen van de uitkering voor duurzaam arbeidsongeschiktheid (IVA) is onnodig en onwenselijk”. Dat stelt het Verbond van Verzekeraars in een eerste reactie op het IBO/WIA-rapport.
Het Verbond onderschrijft het advies om de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte in stand te houden. Deze vormt volgens het Verbond een essentieel fundament onder preventie, re-integratie en de gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers. Ook biedt het advies waardevolle aanknopingspunten om achterstanden terug te dringen, zoals verdere taakherschikking binnen het UWV, betere samenwerking tussen curatieve zorg en de bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde en een sterkere inzet op preventie en re-integratie bij alle werknemers, maar zeker ook bij vangnetters.
Activering waar mogelijk, inkomensondersteuning waar nodig
Minder positief is het Verbond over het voorstel om de IVA af te schaffen. De IVA is een belangrijke invulling van de twee pijlers uit het stelsel: activering waar mogelijk en inkomensondersteuning waar nodig. Dat het WIA-stelsel onderscheid maakt tussen mensen mét re-integratieperspectief -die worden gestimuleerd dat perspectief te benutten – en mensen zónder perspectief aan wie zekerheid wordt geboden, is legitiem en, logisch en moet daarom worden gehandhaafd.
Het afschaffen van de IVA ondermijnt de focus van re-integratie en het draagvlak voor premiedifferentiatie, die juist bedoeld is om preventie en inzetbaarheid te stimuleren waar dat effect heeft. Daarnaast staat het afschaffen van de IVA haaks op de ambitie om hardheden in het stelsel te verminderen. Door mensen zonder perspectief op herstel van arbeidsvermogen minder inkomenszekerheid te bieden, dreigt juist een nieuwe hardheid te ontstaan.
“Door mensen zonder perspectief op herstel van arbeidsvermogen minder inkomenszekerheid te bieden, dreigt juist een nieuwe hardheid te ontstaan.”
Weinig echte besparing
Het schrappen van de IVA levert in de uitvoering naar verwachting weinig echte besparing op. Het vervallen van de duurzaamheidstoets levert een tijdsbesparing op van circa 15–25 minuten per beoordeling (bron: SZW). Dit terwijl een volledige WIA-beoordeling bij het UWV momenteel gemiddeld ruim 5 uur in beslag neemt (bron: SZW).
Het is belangrijk onnodige herbeoordelingen zoveel mogelijk te voorkomen. Het Verbond onderschrijft daarom de wens van de IBO-werkgroep om hier duidelijke eisen aan te stellen, wat de uitvoeringsdruk bij het UWV aanzienlijk kan verlichten. Het gelijk trekken van het uitkeringsniveau van WGA en IVA is daarbij een afzonderlijke politieke keuze.
Het Verbond ziet het IBO-WIA advies als een belangrijke stap om de uitvoering van de WIA te verbeteren en blijft graag in gesprek over oplossingen die uitvoerbaar zijn, recht doen aan verschillen tussen groepen en bijdragen aan een toekomstbestendig en voldoende activerend stelsel.
