De Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen (EIOPA) heeft vandaag de resultaten gepubliceerd van haar stresstest voor de verzekeringssector voor 2024, waarin is beoordeeld in hoeverre de Europese verzekeraars in staat zijn om te gaan met de economische en financiële gevolgen van een opleving van de geopolitieke spanningen. Uit de test blijkt dat verzekeraars in de Europese Economische Ruimte over het algemeen goed gekapitaliseerd zijn en kunnen voldoen aan de Solvency II-vereisten, zelfs onder de ernstige maar plausibele schokken van de stresstest die voortkomen uit wijdverspreide verstoringen van de toeleveringsketen, lage groei en hernieuwde inflatiedruk.
Geopolitiek schokscenario
De stresstest onderwierp Europese verzekeraars aan een ongunstig scenario dat werd gekenmerkt door een toename van geopolitieke spanningen met een breed scala aan domino-effecten. Het scenario bestaat uit verschillende gebeurtenissen waarvan de gezamenlijke materialisatie aannemelijk wordt geacht, maar ernstiger dan de kalibratie van de bestaande kapitaalvereisten. Bovenop de gematigde groei en hogere inflatie omvatten deze domino-effecten krappere financieringsvoorwaarden, een steilere inversie van de rentecurve, toenemende credit spreads en een heterogene stijging van de rente op staatsobligaties door zorgen over de houdbaarheid van de schuld. Deze marktschokken op macroniveau worden aangevuld met verzekeringsspecifieke elementen, zoals massaverval, schade-inflatie en lagere premie-inkomsten.
Hoewel de stresstest geen oefening is om te slagen of te falen, biedt het verhaal relevante lessen voor zowel toezichthouders als financiële entiteiten over de gevoeligheid van Europese verzekeraars voor de grote onzekerheden rond het geopolitieke landschap en de economische vooruitzichten.
Reikwijdte en aanpak
EIOPA heeft het bovenstaande verhaal omgezet in een reeks schokken en beoordeeld in hoeverre de verzekeringssector hiertegen bestand is vanuit zowel kapitaal- als liquiditeitsperspectief. 48 ondernemingen uit 20 lidstaten namen deel aan de stresstest en vertegenwoordigden ongeveer 75% van de EER-markt in termen van totale activa.
De deelnemers berekenden hun kapitaal- en liquiditeitspositie na de stress op twee verschillende manieren. Bij de benadering op basis van een vaste balans (FBS) waren alleen ingesloten beheersmaatregelen toegestaan. Bij de beperkte-balansbenadering (CBS) was het verzekeraars echter toegestaan om reactieve managementacties uit te voeren als reactie op de schokken, mits deze reacties realistisch en plausibel waren. Hoewel de oefening voornamelijk microprudentieel gericht was, stelde het opnemen van dergelijke reactieve beheersmaatregelen de EAVB in staat om potentiële overloopeffecten naar de bredere financiële sector te beoordelen.
Resultaten en belangrijkste conclusies aan de kapitaalkant
Het scenario van de stresstest bracht verzekeraars aanzienlijke verliezen toe, maar ondernemingen beschikten over voldoende kapitaal om de schokken op te vangen. Verzekeraars gingen de test in met een robuuste totale solvabiliteitsratio van 221,8%. Na het toepassen van de schokken, en zonder reactieve managementacties toe te staan, daalde de solvabiliteitsratio van verzekeraars met bijna 100 procentpunten tot 123,3%, wat resulteerde in een kapitaalverlies van meer dan €270 miljard. Toen verzekeraars echter toestemming kregen om reactieve managementacties te ondernemen, konden ze hun solvabiliteitsratio herstellen tot 139,9%, wat aantoont dat ze in staat zijn om zich aan te passen en hun positie te verbeteren in het licht van ongunstige economische en financiële omstandigheden.
Als we naar de individuele deelnemers kijken, zien we dat acht ondernemingen bij de benadering op basis van de vaste balans onder de wettelijke minimumkapitaalvereisten zakten, hoewel ze nog steeds voldoende kapitaal overhielden om aan hun verplichtingen jegens polishouders te voldoen. Alle acht ondernemingen verbeterden hun kapitaalpositie met reactieve beheersmaatregelen en slaagden erin hun solvabiliteitsratio weer boven de wettelijk vereiste 100% te brengen. De meest gebruikte beheersmaatregelen waren het verkopen van activa, het inhouden van dividenden en het op verschillende manieren aantrekken van kapitaal.
Alle deelnemende ondernemingen behielden hun verhouding tussen activa en passiva in alle scenario’s boven de 100%. Dit blijft het geval, zelfs als de bijdrage van overgangsmaatregelen buiten beschouwing wordt gelaten.
Liquiditeitsmanagement
Het scenario van de stresstest leidde tot een aanzienlijke uitstroom van liquiditeiten bij verzekeraars en onderstreepte het belang van de ruime buffer aan liquide activa die verzekeraars op hun balans aanhouden.Hogere uitstromen in het ongunstige scenario als gevolg van afkopen en claiminflatie in combinatie met lagere instromen door de verlaging van premiebetalingen en instroom uit herverzekeringen resulteerden in een netto technische uitstroom van €314 miljard, die verzekeraars niet volledig konden dekken met hun kasvoorraden. Om hun liquiditeitspositie te herstellen, moesten verzekeraars een deel van hun liquide activa liquideren, waardoor ze van netto kopers van €93,2 miljard netto-verkopers werden van €305,6 miljard in het kader van de beperkte balansbenadering.
Petra Hielkema, voorzitter van de EIOPA, zegt: “De oefening van dit jaar testte een zeer relevant scenario in een tijd waarin de leidende beginselen van wereldwijde samenwerking steeds meer ter discussie komen te staan. Hoewel het geruststellend is om te zien dat Europese verzekeraars goed gepositioneerd zijn om de gevolgen van een verdere escalatie van geopolitieke spanningen op te vangen, is het kapitaal en de liquiditeit die verzekeraars zouden moeten aanspreken om dergelijke negatieve schokken op te vangen aanzienlijk. De resultaten onderstrepen daarom de noodzaak van zorgvuldig risicobeheer en nauwlettend toezicht in deze zeer onzekere tijden. Ondanks de over het algemeen positieve uitkomst van de oefening, moeten we met enige spijt vaststellen dat de meerderheid van de deelnemers niet bereid blijft om hun individuele resultaten bekend te maken, wat de transparantie van de stresstest beperkt.”
De uitkomst van de oefening en de inzichten die zijn verzameld tijdens de uitvoering ervan, zullen als informatie dienen voor het werk van toezichthouders op EU- en nationaal niveau en kunnen resulteren in specifieke aanbevelingen met betrekking tot de geïdentificeerde risico’s.
