De in Duitsland actieve verzekeraars hebben een model gepresenteerd dat laat zien hoe natuurrampenverzekeringen overal beschikbaar, duurzaam verzekerbaar en betaalbaar voor mensen kunnen blijven.
“De klimaatschade is in Duitsland sinds 1980 vervijfvoudigd. Ons doel is een beveiligingssysteem dat duurzaam functioneert: eerlijk voor huiseigenaren, stabiel voor de markt en houdbaar voor de overheid. Met Elementar Re introduceren we een centrale bouwsteen voor dit systeem”, zegt Jörg Asmussen, algemeen directeur van de Gesamtverband der Deutschen Versicherungswirtschaft (GDV). “Maar het is ook duidelijk: verzekering alleen is niet voldoende. Zonder consequente preventie zullen de risico’s blijven toenemen – en dat brengt het hele systeem in gevaar.”
Het uitgangspunt van het model zijn twee kernvragen: hoe blijft de bescherming tegen natuurrampen op lange termijn verzekerbaar en betaalbaar? En hoe kan risicodeling met de staat functioneren in geval van extreme natuurrampen? Het regeerakkoord stelt hiervoor belangrijke richtlijnen vast. Met het model “Elementar Re” leggen de verzekeraars nu voor het eerst een voorstel voor hoe een zekerheidsstelsel voor Duitsland eruit zou kunnen zien. Het voorstel is bedoeld als een professionele impuls voor de politieke en maatschappelijke discussie.
Elementar Re bundelt gebouwen met een hoog risico en houdt de bescherming betaalbaar
Meer dan 400.000 woongebouwen in Duitsland liggen in gebieden waar risicogerechte premies moeilijk te dragen zouden zijn. Elementar Re bundelt deze gebouwen met een hoog risico en maakt zo ook in veeleisende risicosituaties verzekeringsdekking mogelijk.
De verzekeringscontracten voor deze huizen kunnen door de primaire verzekeraars worden doorgegeven aan Elementar Re. De premies worden gemaximeerd op basis van de grootte van de verzekerde gebouwen. Het verschil kan worden gefinancierd via een kleine, breed gespreide compensatie. “Met Elementar Re houden we ook de meest kwetsbare huizen verzekerbaar en betaalbaar – solidair gefinancierd, zonder de markt te verstoren”, zegt Anja Käfer-Rohrbach, adjunct-directeur van de GDV.
Staats Stop-Loss oplossing als laatste redmiddel
Voor schadegevallen beschikt Elementar Re over twee particuliere zekerheidsniveaus: een eigen herverzekering en een geleidelijk opgebouwd zekerheidsfonds. Deze worden aangevuld met een staats Stop-Loss-mechanisme dat alleen in zeldzame extreme gevallen in werking treedt, dus alleen wanneer de particuliere reserves grotendeels zijn uitgeput. De staat neemt daarmee noch de rol van primaire verzekeraar, noch die van permanente herverzekeraar op zich.
De aanpak volgt veeleer het idee dat in het regeerakkoord is verankerd van een door de staat gesteunde herverzekeringsoplossing, die de markt op zinvolle wijze aanvult zonder deze te vervangen. Dit duidelijk omschreven mechanisme vormt een gerichte beschermingsanker voor uitzonderlijk zware rampen met een schadebedrag van meer dan 30 miljard euro.
Preventie en verzekering tegen schade door natuurrampen met opt-out als basis
Het regeerakkoord streeft bovendien naar een zo volledig mogelijke dekking van verzekeringen tegen schade door natuurrampen. De verzekeringssector speelt in op deze politieke impuls: bescherming tegen natuurrampen wordt de norm, maar niemand wordt gedwongen om een verzekering af te sluiten. In nieuwe contracten moet de bescherming automatisch zijn inbegrepen, in bestaande contracten vindt er tot een bepaalde datum een eenmalige, wettelijk geregelde omschakeling plaats.
In beide gevallen bestaat er een opt-out-mogelijkheid. Wie hiervan gebruikmaakt, verklaart tegelijkertijd dat hij in geval van schade geen beroep zal doen op staatssteun. Een dergelijke implementatie verhoogt vanuit het oogpunt van de verzekeraars de verzekeringsdichtheid aanzienlijk, maar behoudt de contractvrijheid en vermijdt de nadelen van een verplichte verzekeringsoplossing.
Een alomvattende en duurzame verzekering tegen schade door natuurrampen is alleen mogelijk op voorwaarde dat effectieve preventiemaatregelen consequent worden uitgevoerd. Deze vormen de onmisbare basis voor het totale concept. Daartoe behoren bindende voorschriften voor bouwen in gevarenzones, verplichte risicobeoordelingen bij nieuwbouw en maximale transparantie over lokale risico’s, bijvoorbeeld door middel van een landelijk portaal voor natuurgevaren en een wettelijk natuurgevaarpaspoort voor gebouwen. Alleen als risico’s vroegtijdig worden onderkend en bij de bouw in aanmerking worden genomen, kan verzekeringsdekking überhaupt op een duurzame manier worden aangeboden en kunnen schade effectief worden beperkt.
Samengevat geldt: Elementar Re kan alleen effectief zijn in het kader van een totaalconcept voor natuurrampen, met brede verzekeringsdekking tegen natuurrampen en consequente preventie en aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering.
