Voor het derde kwartaal op rij rapporteert een toenemend aantal banken een daling in de vraag naar hypotheekleningen. Dat blijkt uit de meest recente editie van de Bank Lending Survey (BLS), een driemaandelijkse enquête onder een aantal belangrijke Nederlandse banken. Vooral de stijgende rente en de verwachtingen op de huizenmarkt, waaronder prijsontwikkelingen, worden door steeds meer banken aangedragen als de belangrijkste factoren voor de afnemende vraag.
De gemiddelde rente op nieuwe hypotheekleningen door banken is sinds februari 2022 (toen nog 1,67%) meer dan verdubbeld. Verder is de afvlakking van de jaar-op-jaar groei in huizenprijzen sinds 2022 omgeslagen in een daling in het eerste kwartaal van 2023 . Een toenemend aantal banken geeft aan dat deze rente- en huizenmarktontwikkeling bijdragen aan de daling in de vraag naar nieuwe hypotheekleningen over de afgelopen drie maanden.
Het is voor het eerst sinds 2013 dat huizenmarktontwikkelingen voor meerdere BLS-surveyrondes op rij een neerwaartse invloed lijken te hebben op de vraag naar woninghypotheken. Mogelijk stellen potentiële huizenkopers hun aankoop uit in afwachting van een verdere daling van de prijzen en een stabilisatie van de hypotheekrente.Vooruitkijkend naar het tweede kwartaal van 2023 geven banken aan geen aanzienlijke veranderingen in de vraag naar hypotheekleningen te verwachten.
Ontwikkelingen aanbodkant hypotheekleningen minder prominent
Bij de verstrekking van hypotheken spelen ook de acceptatiecriteria van banken een rol. Dat zijn interne richtlijnen die banken hanteren, bijvoorbeeld de voorwaarden waar huishoudens aan moeten voldoen om een hypotheek te kunnen krijgen.
Uit de BLS-resultaten blijkt dat iets meer banken dan in het voorgaande kwartaal nu aangeven de acceptatiecriteria te hebben aangescherpt. Belangrijkste redenen zijn de algemene economische vooruitzichten en de kredietwaardigheid van huishoudens die een hypotheek aanvragen.Minder vaak genoemd worden in het laatste kwartaal juist de vooruitzichten op de huizenmarkt. Vooruitkijkend naar het tweede kwartaal van 2023 geven banken aan niet te verwachten dat de acceptatiecriteria aanzienlijk worden aangescherpt of versoepeld.
