Duizenden beleggingsfondsen verkopen zichzelf aan Europese beleggers als ‘duurzaam’, ‘groen’ of ‘net zero’. Maar ondanks hun claims blijkt uit een uitgebreide data-analyse onder leiding van Follow the Money en het Nederlandse onderzoeksplatform Investico dat meer dan 40% van de duurzame fondsen belangen heeft in steenkool-, olie- en gasbedrijven en investeert in bedrijven die een substantieel deel van hun inkomsten uit fossiele brandstoffen halen. Het team analyseerde bijna 1.300 fondsen, goed voor bijna 300.000 investeringen met een totale marktwaarde van €525 miljard.
Fondsen met termen als ‘duurzaam’ en ‘klimaatneutraal’ in hun naam mogen binnenkort van de Europese toezichthouder op de effectenmarkt niet meer beleggen in bedrijven die meer dan een bepaalde drempel van hun inkomsten uit kolen, olie of aardgas halen. Steeds meer mensen kiezen voor een zogenaamd duurzaam fonds om hun geld op een verantwoorde manier te beleggen. Twee derde van de particuliere beleggers gaat hierbij af op de naam van het fonds.
Een fundamenteel andere aanpak
Volgens experts ligt een groot deel van het probleem in de brede definities van wat ‘groen’ of ‘duurzaam’ is – en de manieren waarop financiële instellingen deze kunnen verdraaien om ze aan hun eigen doeleinden aan te passen. Rens van Tilburg, directeur van het Sustainable Finance Lab in Nederland, zegt dat de meeste mensen bepalen of een bedrijf duurzaam is op basis van de milieu-impact van zijn activiteiten, waarbij vervuilende industrieën zoals olie en gas, mijnbouw of fast fashion worden uitgesloten.
Volgens Van Tilberg bedoelen beleggers met duurzaam alles van “best in class” bedrijven – bijvoorbeeld de minst vervuilende oliemaatschappij in de sector – tot bedrijven die het risico van klimaatverandering voor hun activiteiten proberen te beperken, in plaats van andersom.”Het vereist een fundamenteel andere aanpak om een echt groen fonds samen te stellen,” zei Van Tilburg. “We zouden veel liever zien dat wetgevers dingen gaan aanwijzen die niet meer mogen. Alleen dan is een echt duurzamer financieel systeem mogelijk.”
