Onderzoekers van Ecorys en Wageningen University & Research adviseren minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur om de brede weersverzekering te continueren. Deze verzekering kan niet overeind blijven zonder financiële subsidie van de overheid. Een evaluatie van de subsidieregeling Brede Weersverzekering door Wageningen University & Research wijst uit dat de subsidie nodig blijft. Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur heeft deze evaluatie gepubliceerd.
De onderzoekers concluderen dat de brede weersverzekering voorziet in de behoefte om zekerheid te hebben over het inkomen en het uitsluiten van de grote financiële risico’s door weerschade. De veerkracht van de sector wordt verbeterd door in de kern gezonde bedrijven niet failliet te laten gaan bij een calamiteit als extreem weer. De onderzoekers raden haar aan te bekijken om te bezien of een vaste bijdrage van 17,5 miljoen euro kan worden aangepast om het percentage subsidie constant te houden. Dit heeft als voordeel dat agrariërs weten waar ze aan toe zijn.
Het aantal bedrijven met een brede weersverzekering was in 2022 toegenomen tot 2.450 bedrijven. Dit is circa 15% van het aantal bedrijven met een weersgevoelige hoofdteelt die er voor in aanmerking komen. Van het areaal appel en peer op fruitteeltbedrijven was in 2022 ongeveer 60% verzekerd.
De brede weersverzekering en de vrijstelling van de assurantiebelasting zijn volgens de onderzoekers niet doeltreffend als de inbreng van de overheid tijdelijk moet zijn. “Ook al wordt ruim 60% subsidie gegeven, dan nog is de netto-premie dermate hoog dat veel agrariërs ervoor kiezen geen gebruik van de verzekering te maken. En zolang een groot deel van de Europese lidstaten ook vergelijkbare subsidies geven voor een weersverzekering, is vanuit een gelijk speelveld te beargumenteren dat de subsidie nodig blijft.”
De vrijstelling van de assurantiebelasting is een aanvulling op de al bestaande subsidie brede weersverzekering. De vrijstelling is getoetst aan het Toetsingskader fiscale regelingen en daaruit blijkt dat een directie subsidie de voorkeur verdient boven een fiscale subsidie. Er worden nu twee instrumenten ingezet om één doel te dienen, terwijl het beleid van het kabinet er op gericht is het fiscale stelsel te vereenvoudigen.
Voor de sleutelprestatie-indicator ‘loss ratio’ hanteert Nederland een signaleringsnorm ter hoogte van 0,5. Dat is een ondergrens zodat minimaal 50% van de premiebetaling in 5 jaar wordt gebruikt voor schade-uitkeringen. Een nadere analyse toont aan dat alle verzekeraars tot en met 2022 boven deze ondergrens zitten.
Ecorys en Wageningen University & Research doen specifieke aanbeveling voor de fruitteelt. Daar kunnen hagelnetten een goede rol spelen. Er zijn lokale overheden die vanwege horizonvervuiling hagelnetten niet toestaan. Het ministerie kan in overleg met provincies en gemeenten beleid formuleren om hagelnetten toe te staan. Ook kan overwogen worden om hiervoor subsidiebudget in te zetten omdat dit de schade bij fruitteelt kan reduceren.
Aanbevolen wordt om als overheid vast te houden aan de brede weersverzekering en de wet Tegemoetkoming schade bij rampen en om geen aanvullende regelingen op te zetten, zoals in Limburg in 2021 is gedaan voor gewasschade in de uiterwaarden. De minister krijgt tevens het advies om het afschaffen van de vrijstelling van de assurantiebelasting te overwegen. De inkomsten van de assurantiebelasting van circa 7 miljoen euro kunnen vanuit het ministerie van Financiën worden toegevoegd aan de begroting van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.
bron: Ecorys, Nieuwe Oogste en Agri Holland
