In Zwitserland is in de afgelopen tien jaar het aantal geregistreerde natuurrampen met maar liefst 126% toegenomen. De schadelast door extreme weersomstandigheden is zelfs met 133% gestegen, terwijl hagelschades de kroon spannen met bijna een verviervoudiging (366%) van het aantal calamiteiten en bijna een vervijfvoudiging (+ 490% van het hieruit voortvloeiende schadebedrag, zo blijkt ut schaderamingen van verzekeraar Helvetia.
In de publieke en media-perceptie lijken vooral de afgelopen jaren gekenmerkt te zijn door zwaar weer. Een blik op de langetermijn gegevens laat echter zien dat jaren met veel schade zich met regelmatige tussenpozen voordoen. De opvallende opeenstapeling van natuurrampen in de jaren 2021 tot 2024 is in deze vorm echter ongebruikelijk. Deze observatie wordt ondersteund door statistieken die Helvetia heeft samengesteld op basis van interne storm- en schaderapporten over natuurrampen in Zwitserland. Tussen 1990 en 2024 werden de frequentie van de belangrijkste natuurrampen, het jaarlijkse schadebedrag en de ontwikkeling van de gemiddelde kosten per categorie van rampen geregistreerd.
Het totale aantal ernstige weersomstandigheden bleef tot halverwege de jaren 2010 grotendeels constant, afgezien van de bijzonder schadelijke jaren 1999 (storm Lothar) en 2005 (grootschalige overstromingen in het Alpengebied). In de afgelopen tien jaar (2015-2024) is er echter een aanzienlijke toename geweest van zowel het aantal individuele gebeurtenissen als de kosten van de schade. Het aantal gemelde schadeclaims steeg met 126% ten opzichte van het eerste decennium (1995-2004). De financiële kosten voor het herstel van de schade stegen in dezelfde periode met 133%.
Aantal natuurrampen en kosten ervan stijgen
Kijkend naar de individuele oorzaken van schade, valt op dat het aantal belangrijkste natuurrampen – zoals stormen, overstromingen, hagel, aardverschuivingen en rotsval – over de hele linie is toegenomen. De stijging is het minst merkbaar in het geval van overstromingen en wateroverlast: ondanks de grote media-aandacht voor dergelijke gebeurtenissen is er de afgelopen tien jaar slechts een stijging van 26% geweest. Het schadebedrag steeg in dezelfde periode met 33%. De belangrijkste reden hiervoor is vooral de stijging van de waarde van verzekerde gebouwen en goederen. Tegelijkertijd hebben de investeringen van de federale overheid, de kantons en de lokale overheden – sinds 2005 enkele miljarden franken in bescherming tegen overstromingen – effect gehad: ze hebben veel grotere schade voorkomen. Niettemin waren overstromingen en wateroverlast verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de schade die tussen 2015 en 2024 in Zwitserland werd veroorzaakt.
Hagel als belangrijkste kostenfactor
De trend in hagelschade is bijzonder opvallend, zowel voor individuele als voor grote gebeurtenissen. Het aantal gemelde hagelschadeclaims is de afgelopen tien jaar met 366% gestegen ten opzichte van de referentieperiode, en het schadebedrag is zelfs met 490% toegenomen. Met een aandeel van meer dan 51% van alle door Helvetia tussen 2015 en 2024 uitbetaalde claims is hagel de belangrijkste kostenfactor geworden op het gebied van natuurrampen in Zwitserland.
Voor Patrick Rohner, Head of the Non-life Claims Center bij Helvetia Zwitserland, kan deze ontwikkeling niet alleen worden verklaard door frequentere hagelbuien: “Naast de toegenomen frequentie en intensiteit van hagelbuien is vooral de toenemende grootte van de hagelstenen verantwoordelijk voor de exponentieel groeiende schadebedragen.” Een andere factor is volgens Rohner de toegenomen waarde van de getroffen voertuigen en gebouwen, evenals de voortdurende structurele investeringen in de afgelopen tien jaar, bijvoorbeeld in zonne-energiesystemen.
In de gebieden waar stormen en aardverschuivingen/rotsval/rotsverschuivingen voorkomen, is het aantal schademeldingen ook gestegen ten opzichte van de twee observatieperiodes, respectievelijk met 38% en 24%. Opvallend is dat in beide categorieën de omvang van de schade aanzienlijk sterker is gestegen dan het aantal gebeurtenissen: de omvang van de schade door stormen steeg met 50% en in de categorie aardverschuivingen/rotsval/rotsverschuivingen zelfs met 72%
| Event | Number of claims 1) | Annual loss amount 1) |
| Storm | + 38 percent | + 50 percent |
| Landslide/rockfall/rockslide | + 24 percent | + 72 percent |
| Hail | + 366 percent | + 490 percent |
| Flood | + 26 percent | + 33 percent |
| All natural events 2) | + 126 percent | + 133 percent |
.
Verband met klimaatverandering
Volgens Adrian Kollegger, Head of Non-Life and member of the Executive Managemen Helvetia Zwitserland, is er een duidelijk verband tussen de ontwikkeling van schadeclaims en klimaatverandering: “We verwachten dat de schadeclaims in de toekomst verder zullen stijgen als gevolg van klimaatverandering. De aanhoudende opwarming leidt niet alleen tot frequentere en intensere stormen; met name het smelten van de permafrost in de Alpen verandert de dreigingssituatie fundamenteel. In plaats van klassieke overstromingen zullen er steeds vaker oppervlakteverschijnselen zoals aardverschuivingen, puinstromen, rotsval en rotsverschuivingen voorkomen.”
De toenemende verstedelijking, de uitbreiding van de infrastructuur en de ontwikkeling van nieuwe gebieden zullen de risico’s de komende jaren verder vergroten – zowel in Zwitserland als wereldwijd.
Schademodellering moet zich blijven ontwikkelen
Tot nu toe heeft de verzekeringssector door middel van degelijke modellering kunnen anticiperen op toekomstige ontwikkelingen en de premies dienovereenkomstig kunnen beheren binnen het door FINMA (ES_AVO) vastgestelde regelgevingskader. Modellen voor schade door natuurrampen zijn voortdurend geoptimaliseerde instrumenten die kunnen worden gebruikt om potentiële verliezen te kwantificeren. Ze combineren historische gegevens over natuurrampen met informatie over de blootstelling en kwetsbaarheid van mensen, gebouwen, infrastructuur en andere activa om de impact van potentiële schadegevallen en rampen te beoordelen.
Het is echter niet langer voldoende om uitsluitend op historische gegevens te vertrouwen om een duurzame verzekeringsdekking voor extreme gebeurtenissen te ontwerpen. Voorspellende modellen, het gebruik van kunstmatige intelligentie en de wereldwijde uitwisseling van kennis tussen verzekeraars en herverzekeraars worden steeds belangrijker voor deze uitdagende taak.
Toekomstige dreigingsscenario’s moeten nog sterker worden geïntegreerd in de risicomodellering om risicogerechte en dus duurzame premies voor verzekeraars en klanten te garanderen, met name op het ongereguleerde gebied van natuurrampen. Bovendien zullen polishouders, verzekeraars en de overheid in de toekomst nog meer moeten investeren in preventie en advies. Persoonlijke ondersteuning en advies door lokale kantoren zullen hierbij een centrale rol blijven spelen. Zij kennen het schadepotentieel van hun regio het beste en zijn snel ter plaatse in geval van een schadegeval, bijvoorbeeld met een grondige schadeanalyse, het ter beschikking stellen van hageldrive-ins of onbureaucratische onmiddellijke hulp
Q1Q11q1Source: Helvetia
.
Bron: Helvetia
