Bij Fedris werd recent het 1,5 miljoenste dossier over een beroepsziekte geopend. Heel wat dossiers gaan over preventieve maatregelen, maar toch ontvangen in België vandaag de dag nog steeds ongeveer 38.500 personen een vergoeding voor een blijvende ongeschiktheid wegens een beroepsziekte. Ook in 2022 dienden bijna 13.000 werknemers uit de privésector en de provinciale of plaatselijke overheidsdiensten (PPO) een aanvraag in voor een schadevergoeding voor een beroepsziekte. Dat blijkt uit cijfers die Fedris onlangs publiceerde in zijn statistisch jaarverslag beroepsziekten.
Op 24 december 1963 werd het Fonds voor de beroepsziekten (FBZ) opgericht om het toenemend aantal mijnwerkers te vergoeden die aangetast waren door silicose. De afgelopen 60 jaar werden heel wat ziekten toegevoegd aan de lijst van de vergoedbare ziekten.
Meer tijdelijke, minder blijvende ongeschiktheid
10 jaar geleden opende het FBZ (sinds 2017 Fedris) nog het miljoenste dossier voor een beroepsziekte. “Vandaag hebben we de mijlpaal bereikt van 1,5 miljoen dossiers. Veel dossiers betreffen gelukkig preventiemaatregelen. Als we kijken naar de evolutie van het aantal beroepsziekten in België, dan zien we de laatste 10 jaar vooral een opvallende daling (63%) van het aantal mensen met een blijvende arbeidsongeschiktheid: van 1218 in 2013 naar 454 nu in de privésector (-63%) ; van 85 naar 23 voor de PPO (-73%).”
Deze daling wordt o.a. veroorzaakt door de betere preventiemaatregelen die worden genomen en het feit dat er steeds minder ex-mijnwerkers een vergoeding ontvangen – aangezien er steeds minder ex-mijnwerkers nog in leven zijn. “We zien nu ook de positieve gevolgen van de afname van de zware, gevaarlijke industrie in ons land in de laatste decennia van vorige eeuw. Daarnaast zien we ook een zeer sterke stijging (225%) van het aantal mensen met een tijdelijke arbeidsongeschiktheid in de privésector (van 1429 in 2013 naar 3217 in 2022). Deze stijging valt te verklaren door de erkenning van tendinopathieën als beroepsziekte sinds 2013 en een groot aantal Covid-gevallen tijdens de coronacrisis. “
Voor de PPO is het aantal tijdelijke arbeidsongeschiktheden zelfs meer dan vertienvoudigd: van 97 gevallen in 2013 naar 1306 in 2022. De verklaring hiervoor is gelijkaardig aan die voor de privésector: de erkenning van tendinopathieën en het carpaletunnelsyndroom en een explosie aan Covid-dossiers. “Het aantal mensen in België met een beroepsziekte blijft indrukwekkend. Momenteel ontvangen in België ongeveer 38.500 personen een vergoeding voor een blijvende ongeschiktheid wegens een beroepsziekte. Sinds de oprichting van het FBZ hebben in totaal ongeveer 169.000 slachtoffers van een beroepsziekte een vergoeding voor blijvende arbeidsongeschiktheid ontvangen en zijn bijna 42.000 personen overleden aan een erkende beroepsziekte. “
Daling aantal vergoedingsaanvragen
In 2022 dienden 11.012 werknemers uit de privésector bij Fedris een aanvraag in voor een vergoeding voor een beroepsziekte. Dat zijn er exact 5.000 minder dan in 2021 en 2.926 minder dan in 2020. Deze opvallende daling is te wijten aan de afname van het aantal aanvragen naar aanleiding van een besmetting met Covid-19. In 2022 ontving Fedris nog ‘slechts’ 1.413 van dergelijke aanvragen, terwijl dat er in 2021 nog 6.529 waren en in 2020 zelfs nog 7.262.
Het aantal aanvragen voor andere beroepsziekten steeg lichtjes (9.599 in 2022, 9.483 in 2021). Daarnaast dienden ook 1.892 werknemers uit de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten in 2022 een vergoedingsaanvraag voor een beroepsziekte in. Ook hier stellen we een sterke afname (-55%) vast van het totaal aantal aanvragen doordat er veel minder Covid-gerelateerde dossiers werden ingediend dan de voorgaande jaren. Het aantal aanvragen voor andere beroepsziekten steeg ook hier lichtjes t.o.v. vorig jaar (1.132 in 2022, 1.086 in 2021).
Vooral veel tendinopathieën
De beroepsziekten waarvoor Fedris het meeste aanvragen ontving in 2022 waren tendinopathieën (3448 vergoedingsaanvragen, ofwel 27% van het totaal) en aantastingen van de zenuwfunctie (2812 aanvragen ofwel 22%). Daarna volgen de longaandoeningen (21%) en de rug- en gewrichtsaandoeningen (11%).
Vorig jaar nam Fedris (voor de privésector) 6.053 positieve beslissingen. Van deze positieve beslissingen hadden er 454 (8%) een blijvende arbeidsongeschiktheid en 3.108 (51%) een tijdelijke arbeidsongeschiktheid tot gevolg. Een kwart van de blijvende arbeidsongeschiktheden werden eerst voorafgegaan door een periode van tijdelijke ongeschiktheid. Daarnaast waren er ook nog 2.491 (41%) positieve beslissingen voor de vergoeding van medische zorgen zonder arbeidsongeschiktheid. Voor de PPO nam Fedris 2.354 positieve beslissingen. 55% hiervan betroffen een tijdelijke arbeidsongeschiktheid en 44% de vergoeding van medische zorgen zonder ongeschiktheid. Slechts 1% van de positieve beslissing had een blijvende arbeidsongeschiktheid tot gevolg.
Overlijdens en preventie
Helaas zijn er elk jaar ook een aantal sterfgevallen als gevolg van een beroepsziekte te betreuren. In 2022 waren dit in totaal 211 erkende gevallen. 73% van deze overlijdens was te wijten aan asbest, 17% aan silicose en 10% aan andere ziekten. Als we ten slotte kijken naar de preventie van beroepsziekten dan zien we dat er 649 positieve beslissingen genomen werden in het kader van het preventieprogramma voor lage rugpijn, d.w.z. in 89% van de dossiers. Daarnaast werden er 36.587 vaccins terugbetaald, 1062 laboratoriumanalyses uitgevoerd en 162 metingen in bedrijven verricht door onze ingenieurs en laboranten.
