Een foto zegt meer dan 1.000 woorden, in seminar luidt een bekend spreekwoord. Wie afgelopen dinsdag het seminar van Vanderwal & Joosten in Nieuwegein heeft bijgewoond zal vermoedelijk beamen dat ook het gezicht vaak meer zegt dan vele woorden. In een uitermate boeiende en verrassende presentatie met als titel ‘De taal van het gelaat’ onderstreepte Nico Declerq, expert op het gebied van bevragingstechnieken, lichaamstaal en leugendetectie, het belang van een fysiek gesprek. “Behalve verbale communicatie kan ook non-verbale communicatie en paraverbale communicatie (intonatie, spreektempo, pauzes of haperingen) kan bijdragen aan het achterhalen van de waarheid. Een fraudeur kan zijn woorden voorbereiden, maar zijn lichaamstaal niet. Wat iemand toont moet congruent zijn met wat men zegt”
De Belgische gastspreker benadrukte allesbehalve ‘een wandelende leugendetector’ te zijn’. “Ik kan niet zien of iemand liegt, maar door goed door te vragen en vooral goed te luisteren en te observeren, kan ik de kans daarop wel verhogen. Het gaat in totaal om ca. 20 verschillende factoren ” Hij noemde als voorbeeld een door hem geregeld toegepaste test met een briefje van 20 euro. Hij laat die op de grond vallen bij drie omstanders en verlaat dan de ruimte waarbij vraagt dat één van de drie het eurobiljet oppakt en bij zich houdt. Vervolgens probeert hij door het stellen van ogenschijnlijk onschuldige vragen en vooral goed naar de gelaatsuitdrukkingen van de personen te kijken te bepalen wie het geld heeft opgepakt. “In 85% van de gevallen heb ik het bij het juiste eind”, waarbij hij aan de hand van enkele videopnamen de verschillende gezichtsuitdrukkingen bij mensen liet zien: op het moment dat ze zeker de waarheid spreken en op het moment dat dit (mogelijk) niet het geval is.
Declercq wees zijn gehoor er nadrukkelijk op de ondervraagde persoon altijd netjes en zonder vooringenomenheid te benaderen. “De fout die veel politiemensen en ook schade-experts maken is dat zijn van de ondervraagden verwachten dat deze zich datgene herinneren wat zij zelf willen dat deze mensen zich herinneren.”Hij sloot af met een aantal praktische tips. “Ga ter plaatse kijken, zwijg zelf vooral en laat de ander praten, luister goed naar wat mensen zeggen, kalibreer en observeer mensen eerst en ga dan pas interpreteren en ga vooral op zoek naar de waarheid, niet naar de leugen. Luister en observeer goed vooral om te ontdekken wat er niet wordt gezegd. En stel de zeven W-vragen: wie, wat, waar, waarmee, op welke wijze, wanneer en waarom.”
Opmerkelijk waren ook zijn opmerkingen ‘Mensen die kunnen blijven liegen zijn heel slim’, ‘iemand die wil misleiden gaat korte antwoorden geven en ‘vrouwen liegen meestal ten faveure van iemand anders, mannen vooral in het belang van zichzelf’
Foto VWJ
