De dreiging tegen schepen, onderzeese kabels en offshore olie-installaties is toegenomen door de beschikbaarheid van geavanceerde wapens en de bereidheid van bepaalde staten – met name Rusland en Iran – om internationale maritieme wetten te negeren. Dit is slechts één geïdentificeerd opkomend risico van ‘grijze zone agressie’ (grey zone), dat wil zeggen elke actie die wordt gebruikt om een land te verzwakken met andere middelen dan oorlog, volgens de nieuwste Political Risk Index van WTW.
Deze editie van de index is ontwikkeld met input van WTW’s marine- en aerospace-teams, sectoren die bijzonder kwetsbaar zijn voor aanvallen vanuit de grijze zone, naast ondersteuning van het WTW Research Network en het crisismanagementteam, beide experts in het aanpakken van agressie vanuit de grijze zone en wereldwijde veiligheidsrisico’s. De index volgt op het jaarlijkse politieke risico-onderzoek van WTW dat eerder dit jaar werd gepubliceerd en waaruit bleek dat 69% van de respondenten in 2024 te maken kreeg met geopolitiek gerelateerde verstoringen van de toeleveringsketen, waaronder aanvallen in de grijze zone op de wereldwijde scheepvaart.
Het onderzoek van WTW identificeert drie primaire soorten brandhaarden in de grijze zone: militaire conflicten en rivaliteit (bijv. Oekraïne, Zuid-Chinese Zee), fragiele staten (bijv. Libanon, Jemen, Syrië, Irak) en ideologische polarisatie (bijv. politieke inmenging in Latijns-Amerikaanse verkiezingen). Voorbeelden van hybride oorlogsvoering zijn vernietiging van kritieke infrastructuur, cyberaanvallen door de staat, bewapening van migratie, sponsoring van gewelddadige niet-statelijke actoren, desinformatiecampagnes en al dan niet aangekondigde economische sancties. Het rapport constateert ook een toenemende trend in activiteiten in de grey zone, deels gedreven door opkomende middenmachten die opereren met beperkte militaire budgetten.
Andere bevindingen zijn: ;
- Maritieme activa: De wereldwijde schaduwvloot, die exponentieel is gegroeid sinds Rusland deze begon te gebruiken om olie te exporteren, werd in het rapport geïdentificeerd als een andere bedreiging. De schepen hebben geen standaard P&I-verzekering, worden niet regelmatig onderhouden en veranderen hun AIS-signalen.
- Gevolgen voor verzekeringen: Aanvallen in de grijze zone die leiden tot uitsluitingen en annuleringen van verzekeringsdekking leiden tot verstoringen en omleidingen, wat gevolgen heeft voor bedrijven die afhankelijk zijn van tijdige verscheping. Een verzekering tegen handelsverstoringen biedt de getroffen bedrijven echter enig soelaas.
- Dreiging voor de lucht- en ruimtevaart: Het wordt steeds waarschijnlijker dat de lucht- en ruimtevaartsector een belangrijk doelwit van de grijze zone wordt en aanvallen zoals GPS-storing en spoofing zijn al aan de gang.
Samuel Wilkin, directeur politieke risicoanalyse, WTW: “Zonder verzekering zullen veel schepen niet varen en vliegtuigen niet vliegen, dus het verbeteren van ons inzicht in de risico’s van grijze zones is van vitaal belang voor de bescherming van mensen en activa en de gezondheid van de wereldwijde handel. Deze aanvallen lijken de laatste jaren sterk te zijn toegenomen, om verschillende redenen. Eén reden is dat landen die door globalisering sterk met elkaar verbonden zijn, steeds vaker in vijandelijke verhoudingen komen te staan en deze sterke onderlinge banden bieden veel mogelijkheden voor acties in de grey zone, vooral acties gericht tegen geglobaliseerde bedrijven. Een andere reden is dat nieuwe technologieën acties in de grijze zone mogelijk hebben gemaakt, waaronder cyberaanvallen en aanvallen op afstand door drones. Hybride oorlogsvoering zal waarschijnlijk blijven toenemen en evolueren, dus verzekeraars moeten in staat zijn om de implicaties van dubbelzinnige activiteiten in de grijze zone te begrijpen om het risico goed in te schatten.”
