Rapport Europese Commissie: 2023 behoort tot de vijf slechtste jaren wat betreft bosbranden in Europa

 

Vorig jaar werden Europa, het Midden-Oosten en Afrika getroffen door enkele van de ergste bosbranden sinds 2000. Volgens het recent gepubliceerde Forest Fires 2023-rapport van het Joint Research Centre, hebben bosbranden meer dan 500.000 hectare natuurgebied getroffen, ongeveer de helft van de oppervlakte. van het eiland Cyprus.

De afgelopen jaren zijn catastrofale bosbranden gebruikelijk in de Europese Unie en de buurlanden; 2023 was daarop geen uitzondering. ‘Megabranden’ en bosbranden vormden een uitdaging voor de traditionele brandbestrijdingsmiddelen, waaronder een brand nabij de stad Alexandroupolis in de Griekse regio Oost-Macedonië en Thracië. Dit was de grootste natuurbrand die in de EU werd geregistreerd sinds het European Forest Fire Information System (EFFIS) deze in 2000 begon te volgen.De nog niet eerder vertoonde bosbranden die Europa de afgelopen vier jaar teisteren, laten zien dat de klimaatverandering onmiskenbaar gevolgen heeft voor de frequentie en intensiteit van bosbranden. Dit werd onderstreept door de allereerste Europese klimaatrisicobeoordeling (EUCRA) en de dit jaar gepubliceerde mededeling van de Commissie over het beheersen van klimaatrisico’s in Europa.

Branden intenser

Klimaatverandering vergroot niet alleen de omvang van de door bosbranden getroffen gebieden, maar zorgt er ook voor dat individuele branden intenser worden, waardoor het brandseizoen na de traditionele zomerperiode wordt verlengd en er branden ontstaan ​​in gebieden die normaal gesproken niet door bosbranden worden getroffen.De hoge frequentie en intensiteit van bosbranden tijdens langdurige brandseizoenen vormen een nieuwe uitdaging voor de brandweerdiensten in heel Europa en wereldwijd, omdat brandbestrijding vanuit de lucht zwaarder wordt en grondoperaties moeilijker of zelfs onmogelijk worden.

Daling aantal bosbranden in 2024 in de EU, maar nog steeds boven tienjarig gemiddelde

Uit de voorlopige beoordeling van het natuurbrandenseizoen 2024 in de EU tot medio september blijkt dat het door branden verbrande gebied in de EU onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar lag. Dit is voornamelijk te wijten aan de periodieke regenval die gedurende de lente en de zomer een groot deel van het EU-grondgebied heeft getroffen.In september braken in Portugal meerdere bosbranden tegelijkertijd uit. Hierdoor kwam de schade door natuurbranden in 2024 boven het EU-gemiddelde van de afgelopen decennia uit. Over het geheel genomen kan 2024 echter worden beschouwd als een minder ernstig natuurbrandseizoen, aangezien het een daling van de schade markeert na drie opeenvolgende jaren van verwoestende branden.De Commissie en de EU-lidstaten verbeteren hun preventie-, paraatheids- en brandbestrijdingscapaciteiten, wat dit jaar de schade in de hele EU zou hebben helpen beperken.

Grondoorzaak bosbranden aanpakken en bewustzijn veranderende klimaat vergroten

Om natuurbranden in Europa en wereldwijd aan te pakken, is het noodzakelijk om het aantal bosbranden tot een minimum te beperken en het landschap in kwetsbare gebieden te beheren, waarbij de accumulatie van risicovolle brandstofsoorten en hun ruimtelijke continuïteit wordt voorkomen. Op de natuur gebaseerde preventieve maatregelen, zoals het bevorderen van de samenstelling van boomsoorten die minder vatbaar zijn voor brand, het mogelijk maken van begrazing door herbivoren of voorgeschreven brandwonden, zijn effectief in het verminderen van het risico op natuurbranden, samen met geïntegreerde benaderingen van landschapsplanning.

Volgens het rapport wordt ongeveer 96% van de bosbranden in de EU veroorzaakt door menselijk handelen, wat betekent dat voorlichting en bewustmakingscampagnes een essentieel onderdeel van de oplossing vormen. Nu de klimaatcrisis verergert, is het van cruciaal belang dat de Europese bevolking zich voorbereidt op frequentere en intensere bosbranden. Bij preventiemaatregelen moeten alle lagen van de bevolking betrokken worden, inclusief plattelandsgemeenschappen die in direct contact staan ​​met natuurgebieden, maar ook de bijzonder kwetsbare bevolking die in het ‘wildland-stedelijke grensvlak’ leeft.

Wopke Hoekstra, commissaris voor klimaatactie, zei: “Klimaatverandering verhoogt de frequentie en ernst van bosbranden. De bosbranden van 2023 hebben opnieuw aangetoond dat we niet klaar waren om deze risico’s het hoofd te bieden. We moeten meer investeren om ons beter voor te bereiden op deze bosbranden en deze te voorkomen. Voortbouwend op de bevindingen van de recente Europese klimaatrisicobeoordeling ontwikkelen we momenteel een nieuw, ambitieus en robuust Europees klimaatadaptatieplan. We zullen ook de noodzaak van toekomstige wetgeving inzake klimaatbestendigheid en -paraatheid beoordelen en opties presenteren. In het licht van de versnelde opwarming van de aarde en het toenemende risico op natuurbranden moeten we ervoor zorgen dat we allemaal een welvarende, veilige toekomst hebben.”