Sinds 2011 heeft de overheid 55 miljoen euro aan schadevergoedingen betaald aan slachtoffers van onder andere zeden- en geweldsmisdrijven. Zo’n 29 miljoen euro hiervan is voorgeschoten voor daders die dit geld zelf niet hebben.Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Justitieel Incasso Bureau aan het TV-nieuwsprogramma EenVandaag verstrekte. De 29 miljoen is door de veroordeelden nog niet terugbetaald aan de overheid.
Het CJIB is verantwoordelijk voor uitbetaling en incasso van schadevergoedingsmaatregelen en keert een bedrag in een keer uit aan een slachtoffer. Wanneer een veroordeelde niet kan betalen, schiet het CJIB het hele bedrag in veel gevallen voor. Zo krijgt het slachtoffer waar hij recht op heeft en wordt hij niet maandelijks geconfronteerd met een incasso vanuit de zaak, is de achterliggende gedachte. In 2018 werd ruim 82% volledig betaald door een veroordeelde.Deskundigen vrezen dat het Ministerie van Justitie en Veiligheid op korte termijn een einde maakt aan deze, voor slachtoffers belangrijke, regeling. Dat zou blijken uit een concept wetsvoorstel die afgelopen zomer in consultatie was.
Derde van schadevergoeding wel uit eigen zak
Uit cijfers verstrekt aan EenVandaag door het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB), verantwoordelijk voor het incasseren en uitkeren van schadevergoedingen, blijkt dat van de 55 miljoen een bedrag van 18,5 miljoen wel door de veroordeelde zelf betaald kon worden.
Sinds 2016 stijgt het aantal uitbetalingen van schadevergoedingen dat het CJIB doet. In 2018 werden 3702 uitkeringen gedaan voor een bedrag van bedrag van 7,2 miljoen euro. Hiervan moet het CJIB nog 5,6 miljoen euro verhalen bij veroordeelden. Ook het jaarlijks uitgekeerde bedrag stijgt sinds 2011. In dit jaar werd 1,4 miljoen euro uitgekeerd. Daarvan staat nog 189.000 euro open.
Verdwijnen ‘verschrikkelijke stap terug’
Deskundigen op het gebied van letselschade hebben kritiek op het mogelijke verdwijnen van de voorschotregeling. Zeker nu juist sinds 1 januari 2019 nabestaanden smartengeld kan worden toegekend. “Maar als die voorschotregeling weer wordt afgeschaft, dan hebben we een dode letter”, vertelt Arlette Schijns, letselschadeadvocaat. “Want dan kunnen de nabestaanden dat nooit verhalen op de dader”. Emeritus hoogleraar Jan van Dijk noemt het een ‘verschrikkelijke stap terug’. “Als het gebeurt, zoals de minister wil, dan is deze goeie regeling die er nu is, dat de overheid voorschiet en het verhaalt bij de dader, weer ingetrokken over een jaar”.
Reactie Ministerie van Justitie en Veiligheid:”De consultatie is net afgelopen. We gaan eerst de reacties goed bestuderen en kijken of het wetsvoorstel nog aanpassing behoeft. Dit onderdeel van het wetsvoorstel komt voort uit de meerjarenagenda slachtofferbeleid. Dit voorstel voorziet in de versterking van de rechtspositie van slachtoffers van gewelds- of zedenmisdrijven. Er is op dit moment al een civielrechtelijke mogelijkheid, het wetsvoorstel ziet juist op een nieuwe derde (afgesplitste) procedure binnen het strafprocesrecht met zowel elementen uit het strafproces als civielrechtelijke elementen. Hierbij is bijvoorbeeld nog wel recht op rechtsbijstand en int de overheid voor je.Er is geen sprake van dat de voorschotregeling gaat verdwijnen. Iedereen die er nu recht op heeft, heeft dat in de toekomst ook.”
Bron EenVandaag ; Illustratie CJIB
