De algemene raad van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) heeft aan staatssecretaris Rutte van Justitie en Veiligheid zijn visie aangeboden op de toekomst van het toezicht op de advocatuur en op de behandeling van klachten die tegen advocaten worden ingediend.Daarin stelt de algemene raad dat de Onafhankelijk Toezichthouder Advocatuur (OTA) voortvarend moet worden opgericht en dat daarnaast het klachtrecht gemoderniseerd moet worden. De NOvA komt komend jaar met een voorstel voor de modernisering hiervan.
Begin 2025 heeft de algemene raad aan professor Winter (RUG) van onderzoeksbureau Pro Facto opdracht gegeven een advies uit te brengen over wat de kaders zijn die medebepalend zijn voor de inrichting van een stelsel van toezicht, klachtrecht en tuchtrecht. Uit het onderzoek volgt onder meer dat er historisch gezien sprake is geweest van een steeds verdergaande ontvlechting van toezicht en klachtbehandeling.
Ook zijn doel en functie van het klachtrecht wezenlijk anders dan bij toezicht, hebben toezicht en klachtbehandeling inhoudelijk weinig raakvlakken en zijn het zeer te onderscheiden activiteiten. Samenvoegen van toezicht en klachtbehandeling kan zelfs leiden tot een verzwakking van het toezicht. Wel is het van belang dat relevante signalen uit de klachtbehandeling bij de toezichthouder komen. Hiervoor moet een wettelijke basis worden gecreëerd.
De algemene raad hecht aan de nadere ontwikkeling van het onafhankelijk toezicht op de advocatuur, waarvoor een centrale toezichthouder moet worden opgericht. Daarnaast is modernisering van het klachtonderzoek noodzakelijk alvorens wordt besloten waar het klachtonderzoek wordt belegd.
De afgelopen periode heeft de algemene raad, met de contourennota van voormalig minister Weerwind als uitgangspunt, gesprekken gevoerd met het college van toezicht, de raad van advies, leden van het college van afgevaardigden, het dagelijks bestuur van het dekenberaad en met de dekens van de lokale orden (de huidige toezichthouders). Doel van deze gesprekken was om te vernemen hoe ieder vanuit de eigen rol en verantwoordelijkheid kijkt naar goed toezicht en de toekomst van het toezicht en de klachtbehandeling.
Dit heeft geleid tot een breed gedragen visie op de noodzaak tot een spoedige oprichting van de OTA en het moderniseren van het klachtrecht voordat het klachtrecht definitief (centraal) wordt belegd. In de visie van de algemene raad blijft het klachtonderzoek en de klachtbehandeling gedurende de herziening van het klachtrecht belegd bij de lokale dekens. In het komende jaar zal de algemene raad in samenspraak met stakeholders binnen en buiten de NOvA tot een visie komen hoe de modernisering van het klachtrecht vorm zou kunnen krijgen.
De NOvA zegt er alle vertrouwen in te hebben dat hiermee een modern en effectief systeem van toezicht en klachtbehandeling kan worden ingericht.
Brief NOvA aan de staatsecretaris Ministerie Justitie en Veiligheid betreft: Inrichting toezicht en klachtbehandeling advocatuur (12 september 2025)
