Onderzoek Gartner: Politieke polarisatie vormt nieuw opkomend risico voor ondernemingen


Toenemende politieke polarisatie wereldwijd kwam voor het eerst voor in de driemaandelijkse Gartner’s Emerging Risk Tracker in het vierde kwartaal van 2023,een onderzoek onder 347 Senior Enterprise Risk Executives waarin de vijf belangrijkste opkomende risico’s in het vierde kwartaal van 2023 worden belicht

“Risk executives wereldwijd zijn duidelijk bezorgd over de mogelijke implicaties van escalerende spanningen en conflicten over de hele wereld”, zegt Ran Xu director, research in de Gartner Risk & Audit Practice. “Of het nu gaat om Oekraïne, het Midden-Oosten, de Oost-Chinese Zee, Zuid-Amerika, Afrika, West-Europa of de VS, er is bewijs van geopolitieke instabiliteit die geworteld is in toenemende politieke polarisatie rond een aantal kwesties.”

In november 2023 heeft Gartner 347 senior executives op het gebied van bedrijfsrisico’s ondervraagd om leiders een gebenchmarkte kijk op 20 opkomende risico’s te bieden. De Quarterly Emerging Risk Reports bevatten gedetailleerde informatie over de mogelijke impact, het tijdsbestek, de mate van aandacht en de waargenomen kansen voor deze risico’s.

De massale beschikbaarheid van Generatieve AI was het meest genoemde opkomende risico in de 4Q23-enquête (76%) en stond ook in de top vijf van de vorige twee kwartalen. Toenemende politieke polarisatie kwam voor het eerst op de tweede plaats (69%), met het risico op cloudconcentratie (een risico uit de top vijf van vorig kwartaal) op de derde plaats met 64%. De Top 5 wordt gecompleteerd door markteffecten van hogere financieringskosten (53%) en overijverige kostenbesparingen (52%).

Table 1: Top Five Most Commonly Cited Emerging Risks in Q4 2023

Risk Rank (by Frequency) Risk Name Frequency
1 Mass Generative AI Availability 76%
2 Escalating Political Polarization 69%
3 Cloud Concentration Risk 64%
4 Market Effects from Higher Borrowing Costs 53%
5 Overzealous Cost Cutting 52%

Source: Gartner (February 2024)

Oorzaken van toenemende politieke polarisatie

Experts van Gartner hebben drie belangrijke factoren geïdentificeerd die de oorzaak zijn van de toenemende politieke polarisatie:

1.         Versterking van sociale media-algoritmen

Algoritmes die zijn ontworpen om betrokkenheid en retentie op sociale mediaplatforms te garanderen door inhoud op maat te leveren aan individuele gebruikers, leiden ook tot informatiesilo’s die de vooringenomenheid van bevestiging voeden en verdeeldheid zaaiende politieke standpunten kunnen versterken. 

2.         Doordringend economisch pessimisme

Hoewel de wereldeconomie nog steeds groeit, blijven de prijzen van grondstoffen en huizen hoog in een recente periode van stijgende inflatie en hogere rentetarieven, waardoor de financiën van individuen wereldwijd onder druk komen te staan. Dit soort verhoogde economische zorgen zet vaak aan tot extreme ideologische herschikkingen.

3.         Politisering van burgerlijke instellingen

Naarmate voorheen neutrale burgerlijke instellingen (zoals het onderwijssysteem) meer politiek onder de loep worden genomen, wankelt het vertrouwen van het publiek in deze instellingen en gaan individuen vaak op zoek naar niet-mainstream informatiebronnen die aansluiten bij reeds bestaande overtuigingen, wat de impact van sociale media algoritmes verder versterkt.

“De mogelijke gevolgen van escalerende politieke polarisatie voor een specifieke organisatie zijn afhankelijk van veel factoren, zoals de branche of geografische locatie,” zegt Xu. “Veel organisaties zijn echter al gewild of ongewild verwikkeld in politieke debatten die mogelijk reputatieschade tot gevolg kunnen hebben. Organisaties kunnen ook beïnvloed worden door volatiele en onvoorspelbare verkiezingen die strategische vertragingen kunnen veroorzaken en het vertrouwen van investeerders en klanten kunnen ondermijnen.”

Klanten van Gartner kunnen meer lezen in 4Q23 Emerging Risk Report. Anderen in  4Q23 Emerging Risk Trends