In 2024 meldde bijna 52% van de 8,1 miljoen werknemers zich minimaal één keer ziek. De gemiddelde verzuimfrequentie en -duur stegen voor het tweede jaar op rij. Een zieke werknemer kost een werkgever gemiddeld ruim € 400,- per dag. Met meer dan 4,2 miljoen zieke werknemers en een gemiddelde verzuimduur van ruim 17 werkdagen kostte het verzuim de BV Nederland in 2024 ruim 28,5 miljard euro, zo valt te lezen in de vandaag (3 juni) verschenen Trendrapport Verzuim & Arbeidsongeschiktheid van Nationale-Nederlanden.
Ziekteverzuim in cijfers
Het verzuimpercentage in Nederland:
In 2024 daalde het verzuim in het eerste en laatste kwartaal vergeleken met 2023. Terwijl het verzuim in de zomermaanden van 2024 juist iets hoger was dan in 2023. “Opvallend is dat het verzuim normaal sterk daalt van kwartaal één naar twee. In 2024 was die daling kleiner dan normaal. Dit kwam vooral door meer coronabesmettingen en griepgevallen. In onze eigen cijfers zien we deze trend ook terug”, aldus NN
Ontwikkeling ziekteverzuim in Nederland
Grafiek 1: Ziekteverzuim in Nederland
Bron: CBS, StatLine-Ziekteverzuimpercentage 2024
Groeit het ziekteverzuim verder?
Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2024 (NEA) blijkt dat 91% van de werknemers in 2024 een hoge inzetbaarheid ervaart. Het verzuimpercentage was in dat jaar ruim 5%. Dat betekent dat bijna 4% van de werknemers zich minder inzetbaar voelde. Binnen deze groep is er een grotere kans op verzuim.
Gemiddelde verzuimduur en -frequentie
Grafiek 2: Gemiddelde verzuimduur in Nederland
Bron: CBS, StatLine-Ziekteverzuim volgens werknemers 2024
Gemiddelde verzuimfrequentie
Ook de gemiddelde verzuimfrequentie loopt op: van 2,7 in 2022 via 2,8 in 2023 naar 2,9 in 2024. In 2024 waren zieke werknemers gemiddeld 17,1 werkdagen afwezig, ruim drie weken. Psychische klachten zijn de belangrijkste oorzaak van het langere verzuim. De gemiddelde verzuimfrequentie steeg naar 2,9 keer per jaar. De kans op langdurige uitval is groter als een werknemer zich vaker ziekmeldt. Het is daarom belangrijk op tijd in gesprek te gaan met de werknemer en arbodienst.
Minder verzuim met de mkb verzuim-ontzorgverzekering van Nationale-Nederlanden
Ook bij werkgevers met een verzuimverzekering van Nationale-Nederlanden steeg de gemiddelde verzuimduur.” Bij werkgevers met onze mkb verzuim-ontzorgverzekering is de gemiddelde verzuimduur bijna de helft lager vergeleken met werkgevers met een verzuimverzekering zonder arbodienstverlening. Bij werkgevers die ook een preventiepakket sloten, is de gemiddelde verzuimduur het laagst”, stelt NN.Het verzuimpercentage en de verzuimduur stijgen het hardst bij werknemers tussen 35 en 45 jaar vergeleken met 2023.
Ziekteverzuim naar geslacht en leeftijd
Grafiek 4: Ziekteverzuim in Nederland naar geslacht en leeftijd
Bron: CBS, StatLine-Ziekteverzuim volgens werknemers 2024
Werknemers tussen 35 en 45 jaar melden zich vaker en langer ziek dan andere leeftijdsgroepen. Het verzuimpercentage in de leeftijd van 25 tot 35 jaar is gelijk gebleven. Maar psychische klachten zijn vaker de oorzaak van verzuim in deze groep.
Groeiend psychisch verzuim blijft een probleem, vooral bij vrouwen
Bij vrouwen van 25 tot 45 jaar zijn psychische klachten na griep de belangrijkste verzuimoorzaak. Werknemers in deze leeftijd leggen zichzelf vaak een hoge druk op. Dit zien ook de arbodiensten waar Nationale-Nederlanden mee samenwerkt. De werknemers ervaren dat de hoge werkdruk lastig te combineren is met hun privésituatie. Ze krijgen vaak te maken met ingrijpende gebeurtenissen, zoals de geboorte van een kind of het kopen van een eerste huis. De gespannen huizenmarkt en economische onzekerheid spelen hierin ook een rol. Daarnaast gaan deze werknemers vaak minder goed om met stress, omdat ze nog weinig werkervaring hebben.
Ontwikkeling ziekteverzuim in de sectoren
Het verzuim in de sectoren hierboven daalde in 2024 licht. Alleen in de sector Handel is het verzuim in 2024 gelijk gebleven aan 2023. Het verzuimpercentage in de Horeca daalde het hardst met 0,5%-punt. Werknemers in de Horeca en Handel meldden zich in 2024 vaker ziek (3,1 keer per jaar) dan in andere sectoren. De verzuimduur is in deze sectoren wel korter. Het psychisch verzuim is in deze sectoren lager dan in andere sectoren. Het is belangrijk in gesprek te gaan met werknemers die zich vaak ziekmelden, om zo langdurige uitval te voorkomen.
Gezondheidszorg
De zorgsector heeft nog steeds het hoogste verzuimpercentage: 7,3%. De gemiddelde verzuimduur steeg naar bijna vier weken (19,3 werkdagen). De stijging komt vooral door langdurig verzuim (92 tot 365 dagen) bij werknemers van 26 jaar en ouder.
Verzuim door fysieke klachten nam af in 2024. Maar verzuim door psychische klachten (12,4%) en klachten aan het bewegingsapparaat (11,4%) steeg. Het verzuim in de zorgsector zal naar verwachting ook de komende jaren hoog blijven. Dit komt niet alleen door het fysieke en emotionele zware werk. De werkdruk in de zorg blijft toenemen door bezuinigingen, personeelstekorten en vergrijzing. Op dit moment is 24% van de werknemers in de zorg ouder dan 55 jaar. Tegelijkertijd blijft de vraag naar zorg in Nederland groeien. Volgens het CBS is naar verwachting in 2040 een kwart van de Nederlanders ouder dan 65 jaar.
Vervoer en opslag
De sector Vervoer en opslag heeft al jaren een lange verzuimduur. In 2024 was die gemiddeld 23,5 werkdagen. Volgens de sectorvoorspellingen 2024-2025 van ABN AMRO staat deze sector bovenaan als het gaat om vergrijzing. 31% van de werknemers is ouder dan 55 jaar. Landelijk is dit gemiddeld 23%. Daarnaast heeft de helft van de werkgevers in deze sector last van personeelstekort. We verwachten dat de werkdruk dus alleen maar verder toeneemt.
De belangrijkste oorzaken van verzuim in deze sector zijn:
- Klachten aan het bewegingsapparaat (16,3%).
- Fysieke klachten (12,6%), bijvoorbeeld door een verkeerde zithouding of tillen tijdens laden en lossen.
Opvallend is dat 26,7% van het verzuim te maken heeft met werk, tegenover het landelijk gemiddelde van 22,4%. Waarbij werkdruk (16,5%) en lichamelijk zwaar werk (15,7%) de belangrijkste oorzaken zijn.
Verzuimoorzaken 2024
Grafiek 7: Verzuimoorzaken 2024
Bron: CBS, StatLine-Ziekteverzuim volgens werknemers 2024
Aantal werknemers met burn-outklachten
Bron: NEA 2024
Mentale en sociale welzijn staat onder druk
Werknemers hebben het mentaal steeds zwaarder. Dit komt bijvoorbeeld door personeelstekorten, maatschappelijke onzekerheid en digitalisering. Hierdoor blijft het psychisch verzuim stijgen. De arbodiensten waar Nationale-Nederlanden mee samenwerkt, zien dat psychische klachten zwaarder worden en het verzuim daardoor langer duurt. Het aantal werknemers met burn-outklachten schommelt de laatste drie jaar tussen de 1,5 en 1.6 miljoen.
“Gelukkig is er steeds meer aandacht voor mentale gezondheid. Hierdoor herkennen mensen hun klachten sneller en zoeken zij eerder hulp. De vraag naar psychische zorg is daarom gestegen. Dit zorgt wel voor lange wachttijden, wat leidt tot langduriger verzuim. Uitval door stress of een burn-out duurt gemiddeld 250 tot 300 dagen”, meldt NN.
Werkdruk is een belangrijk arbeidsrisico
Volgens de Werkgevers Enquête Arbeid 2024 (WEA) is werkdruk een groot arbeidsrisico (34%). Door krapte op de arbeidsmarkt – er zijn gemiddeld 108 vacatures per 100 werkzoekenden – is de werkdruk hoog. Dat zorgt ook voor een drempel voor werknemers om zich ziek te melden. Uit onderzoek van Markteffect blijkt dat 26% van de werknemers druk voelt om door te werken wanneer ze ziek zijn.
Hoe groter het bedrijf, hoe hoger het verzuimpercentage en hoe vaker er sprake is van personeelstekort, blijkt uit de WEA. Dat kan ervoor zorgen dat werknemers in grotere bedrijven meer stress ervaren door een hogere werkdruk. Bij bedrijven met meer dan 100 werknemers is dit 50% en bij kleine bedrijven (1-4 werknemers) is dit 23%.
Samen werken aan minder verzuim
Ziekteverzuim blijft een grote uitdaging voor werkgevers. Het is belangrijk om stress bij werknemers op tijd te herkennen en te bespreken. Want de arbeidsmarkt is krap en het ziekteverzuim is hoog. Door vergrijzing is het belangrijk jongere werknemers aan te trekken en te behouden. Jongeren waarderen vrijheid en groeimogelijkheden in hun werk. Het blijft ook belangrijk om aandacht te besteden aan preventie om de mentale gezondheid van werknemers te verbeteren. Daarmee kunnen we verzuim verkorten en voorkomen.
