Een verwoestende aardbeving in Turkije en Syrië, zware convectieve stormen (SCS) en grootschalige overstromingen in steden waren de belangrijkste gebeurtenissen die verzekerde natuurrampschade veroorzaakten tot $108 miljard in 2023, waarmee de jaarlijkse groeitrend van 5-7% in wereldwijde verzekerde natuurrampschade sinds 1994 wordt bevestigd. Het Swiss Re Institute schat dat verzekerde schades in de komende tien jaar kunnen verdubbelen naarmate de temperatuur stijgt en extreme weersomstandigheden frequenter en intenser worden. Matigings- en aanpassingsmaatregelen zijn daarom essentieel om het risico op natuurrampen te verminderen.
De wereldwijde verzekerde schades door natuurrampen waren de afgelopen 30 jaar groter dan de wereldwijde economische groei: Van 1994 tot 2023 bedroegen de inflatiegecorrigeerde verzekerde schades door natuurrampen gemiddeld 5,9% per jaar, terwijl het wereldwijde BBP met 2,7% groeide. Met andere woorden, in de afgelopen 30 jaar is de relatieve schadelast ten opzichte van het BBP verdubbeld.
Jérôme Jean Haegeli, Group Chief Economist bij Swiss Re, zegt: “Zelfs zonder een historische storm op de schaal van orkaan Ian, die Florida het jaar daarvoor trof, waren de wereldwijde verliezen door natuurrampen in 2023 ernstig. Dit bevestigt de schadetrend van 30 jaar die wordt gedreven door de accumulatie van activa in regio’s die kwetsbaar zijn voor natuurrampen. In de toekomst moeten we echter met iets meer rekening houden: klimaatgerelateerde gevarenintensivering. Hevigere stormen en grotere overstromingen, aangewakkerd door een opwarmende planeet, zullen meer bijdragen aan de schades. Dit toont aan hoe urgent het is om actie te ondernemen, vooral als we rekening houden met de structureel hogere inflatie die de kosten na rampen de hoogte in heeft gejaagd.”
Moses Ojeisekhoba, CEO Global Clients & Solutions van Swiss Re, zegt: “Naarmate het weerrisico door klimaatverandering toeneemt, moeten risicobeoordeling en verzekeringspremies gelijke tred houden met het snel veranderende risicolandschap. Vooruitkijkend moeten we ons richten op het verminderen van het schadepotentieel. 2023 was het warmste jaar ooit en het begin van 2024 volgt. Het duurzaam en betaalbaar houden van propertyverzekeringen vereist een gezamenlijke inspanning van de particuliere sector, de publieke sector en de bredere samenleving – niet alleen om klimaatrisico’s te beperken, maar ook om ons aan te passen aan een wereld met intenser weer.”
Aardbeving duurste ramp, SCS belangrijkste drijver van verliezen in 2023
De meest verwoestende natuurramp van het jaar was de aardbeving in Turkije en Syrië in februari met een geschat verzekerd verlies van $ 6,2 miljard. 2023 werd ook gekenmerkt door een hoge frequentie van gebeurtenissen, aangezien 142 verzekerde natuurrampen een nieuw record betekenden. De meeste waren van gemiddelde ernst, wat resulteerde in schades van $ 1 tot $ 5 miljard. In 2023 waren er minstens 30 van dergelijke gebeurtenissen, veel meer dan het vorige tienjaarsgemiddelde (17). Van deze gebeurtenissen waren er 21 van het type SCS, een nieuw record. Het aantal van deze gebeurtenissen van gemiddelde ernst is sinds 1994 met 7,5% gestegen, bijna twee keer zoveel als de algemene stijging van rampen met 3,9%.
Na tropische cyclonen zijn zware onweersbuien uitgegroeid tot het op één na grootste schade veroorzakende risico als gevolg van blootstelling veroorzaakt door verstedelijking en economische en bevolkingsgroei. Hagelbuien leveren verreweg de grootste bijdrage aan verzekerde schades door SCS en zijn verantwoordelijk voor 50-80% van alle door SCS veroorzaakte verzekerde schades.
SCS is de overkoepelende term voor een reeks gevaren, waaronder tornadische en rechte windstoten en grote hagelstenen. SCS zijn vaak waargenomen weersverschijnselen die ontstaan wanneer warme vochtige lucht opstijgt van het aardoppervlak naar de bovenste lagen van de troposfeer, wat leidt tot de vorming van torenhoge wolken, bliksem en onweer. Ondertussen haasten pakketten koele lucht zich naar het aardoppervlak en brengen krachtige windstoten, regen of zelfs hagel met zich mee.
De wereldwijde verzekerde schades door SCS liepen op tot een nieuw record van $ 64 miljard in 2023, waarvan 85% afkomstig was uit de VS. De verzekerde schades als gevolg van SCS groeiden het snelst in Europa, met meer dan $ 5 miljard in elk van de afgelopen drie jaar. Vooral het hagelrisico neemt toe, vooral in Duitsland, Italië en Frankrijk.
Premies vaststellen als stimulans voor aanpassingsmaatregelen
Toenemende blootstelling als gevolg van economische en bevolkingsgroei, verstedelijking en vermogensopbouw blijven de belangrijkste drijvende kracht achter stijgende SCS-gerelateerde schades, en de effecten van klimaatverandering zullen deze trend waarschijnlijk nog versterken. Een andere factor zijn veranderingen in de kwetsbaarheid van de blootstelling, zoals een snelle groei van zonne-energie-installaties op daken.
De eerste stap om verliezen te beperken is het beperken van het verliespotentieel door aanpassingsmaatregelen zoals het handhaven van bouwvoorschriften, het bouwen van waterkeringen en het ontmoedigen van vestiging in gebieden die gevoelig zijn voor natuurrampen. Daarnaast maakt een samenwerking met primaire verzekeraars, verzekeringsassociaties en de publieke sector een uitwisseling van gegevens mogelijk, wat essentieel is voor gedeelde risicobeperking.
De Engelse versie van sigma 1/2024, “Natural catastrophes in 2023: gearing up for today’s and tomorrow’s weather risks”, is beschikbaar. U kunt het here downloaden.
Table 1: Total economic and insured losses in 2023 and 2022
| USD billion in 2023 prices |
2023 | 2022 | Previous 10-y average |
| Economic losses (total) | 291 | 295 | 235 |
| Natural catastrophes | 280 | 286 | 223 |
| Man-made catastrophes | 11 | 9 | 12 |
| Insured losses (total) | 117 | 141 | 99 |
| Natural catastrophes | 108 | 133 | 89 |
| Man-made catastrophes | 9 | 8 | 10 |
