Twee grootschalige fraudenetwerken, opererend vanuit callcentra in onder meer Georgië en Israël, Bulgarije, Cyprus en Spanje hebben tussen januari 2021 en februari 2025 ruim 32.000 mensen opgelicht voor een totaalbedrag van minstens 275 miljoen dollar. De fraudeurs, die zich voordeden als investeringsadviseurs, lokten slachtoffers via online advertenties en haalden hen over om geld te storten op nep-beleggingsplatformen. Onder de slachtoffers is ook een groot aantal Nederlanders.Dat blijkt uit Scam Empire,een journalistieke samenwerking van OCCRP, de Zweedse televisiezender SVT, en 31 andere media uit verschillende landen. In Nederland werd het lek onderzocht door Investico en Follow the Money, mede voor De Groene Amsterdammer en Trouw.
De scammers lokken slachtoffers via online advertenties voor crypto-investeringen. Zodra iemand zijn gegevens achterlaat, wordt hij gebeld door een medewerker vanuit één van de callcenters. Die doet zich voor als een betrouwbare financieel adviseur, en probeert een vertrouwensband op te bouwen. De ‘agent’ probeert slachtoffers te overtuigen om meer geld te investeren in een beleggingsplatform dat in werkelijkheid volledig nep is.
Toezichthouders lopen voortdurend achter de feiten aan. Zij kunnen waarschuwen voor frauduleuze of zonder vergunning opererende platforms, maar de netwerken openen met gemak een nieuw handelsplatform, waarbij vaak niet duidelijk is wie er daadwerkelijk achter schuilgaat. ‘Criminele netwerken zijn gespecialiseerd en opereren vaak internationaal vanuit landen met zwakke regelgeving,’ zegt de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten (AFM) in reactie op vragen van Investico. ‘Dit kan het lastig maken om ze op te sporen en aan te pakken.’
Nederlandse banken moeten hun klanten beschermen tegen fraude, maar in de praktijk blijkt dat lastig. De Nederlandse Vereniging van Banken laat in een reactie weten dat dit soort fraude, waarbij klanten zelf geld overmaken, lastig te voorkomen is voor banken. In dit soort gevallen vergoedt de bank schade in de regel niet, ‘tenzij een bank besluit om vanwege specifieke omstandigheden uit coulance toch te vergoeden’.Sinds Investico toegang heeft tot dit lek, hebben de netwerken voor zover we weten geen slachtoffers meer gemaakt in Nederland. Geen van de managers of medewerkers van de Georgische callcenters reageerde op vragen van OCCRP. De Georgische autoriteiten laten op vragen van de journalisten weten dat ze de Georgische callcenters inmiddels in het vizier hebben.
Bron Investico
