In 2024 heeft luchthaven Schiphol de geluidsgrenswaarde bij 3 handhavingspunten overschreden. Deze overschrijdingen zijn het gevolg van het vliegen volgens het Nieuwe Normen en Handhavingsstelsel (NNHS). De luchtvaartautoriteit van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT-Luchtvaartautoriteit) kan hiervoor geen maatregelen opleggen, omdat is voldaan aan de voorwaarden voor anticiperend handhaven. Ook is vier keer afgeweken van vertrekroutes in de nacht. Hiervoor ontvingen de luchtvaartmaatschappijen een waarschuwing. De ILT-Luchtvaartautoriteit legde 1 last onder dwangsom op aan een luchtvaartmaatschappij die drie keer binnen 1 jaar ongeoorloofd afweek van de routes voor de nacht. Dit staat in de handhavingsrapportage Schiphol 2024 die de ILT-Luchtvaartautoriteit vandaag heeft gepubliceerd.
Op aanwijzing van de minister van Infrastructuur en Waterstaat legt de ILT-Luchtvaartautoriteit geen maatregelen op aan de sector bij overschrijdingen van de grenswaarden in handhavingspunten als de overschrijdingen het gevolg zijn van het vliegen volgens de NNHS-regels. Het gaat om vier regels voor strikt preferentieel baangebruik.
L
Voor Schiphol gelden normen voor geluid, het maximumaantal nachtvluchten, de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen (emissies) en de veiligheid voor de omgeving (externe veiligheid). Daarnaast gelden er regels voor het baan- en routegebruik en voor de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen op het luchtvaartterrein. Deze normen en regels staan in het Luchthavenverkeerbesluit Schiphol (LVB). De ILT-Luchtvaartautoriteit controleert op de naleving van het LVB door Schiphol, Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en de luchtvaartmaatschappijen. Na afloop van ieder gebruiksjaar (periode 1 november tot en met 31 oktober) stelt de ILT-Luchtvaartautoriteit een handhavingsrapportage op met de resultaten van haar toezicht. Voor het vliegverkeer van en naar Schiphol gelden geluidsgrenswaarden voor de totale hoeveelheid geluid en voor de lokale hoeveelheid geluid in een aantal vaste handhavingspunten rondom Schiphol. In gebruiksjaar 2024 is de grenswaarde voor de geluidbelasting in handhavingspunten 19, 20 en 25 overschreden met respectievelijk 7,2%, 19,1% en 21,9%. Deze overschrijdingen zijn het gevolg van het vliegen volgens het NNHS. Vanwege de aanwijzing van de minister kan de ILT-Luchtvaartautoriteit hiervoor geen maatregelen opleggen. Bij alle overige handhavingspunten, ook voor de nacht, was de feitelijke geluidsbelasting lager dan de grenswaarden.
Nachtvluchten, baan- en routegebruik
Het aantal nachtvluchten door handelsverkeer was 24.941. Ten opzichte van vorig jaar is dit een toename van 1,6%. Het maximumaantal toegestane aantal nachtvluchten door handelsverkeer is 32.000. In gebruiksjaar 2024 is door gezagvoerders 5 keer afgeweken van vertrekroutes voor de nacht. De betreffende luchtvaartmaatschappijen ontvingen hiervoor waarschuwingsbrieven. Aan 1 luchtvaartmaatschappij legde de ILT-Luchtvaartautoriteit een last onder dwangsom op, omdat deze maatschappij 3 keer binnen 1 jaar ongeoorloofd afweek van de routes voor de nacht. De regels voor het routegebruik die voor LVNL gelden, zijn niet overtreden. Er is geen overtreding van de regels voor het baangebruik geconstateerd.
Voor Schiphol gelden grenswaarden voor de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen door vliegtuigen (emissies). Het gaat hierbij om relatieve normen voor koolmonoxide, stikstofoxiden, vluchtige organische stoffen, zwaveldioxide en fijnstof. De uitstoot van stoffen bleef in gebruiksjaar 2024 onder de grenswaarden. Dit geldt ook voor de externe veiligheid. Het onnodig gebruik van de Auxiliary Power Unit (APU, de ingebouwde hulpmotor van een vliegtuig die op kerosine werkt) leidt tot ongewenste emissies op de luchthaven. Vermindering van het APU-gebruik komt ten goede aan de luchtkwaliteit en de gezondheid van de mensen die op de platforms werken. Volgens het LVB is Schiphol verplicht om minimaal 61 vliegtuigopstelplaatsen (VOP’s) uit te rusten met alternatieve, schonere voorzieningen voor stroom en airconditioning. Op dit moment zijn 46 VOP’s hiermee uitgerust.
De ILT-Luchtvaartautoriteit bewaakt en bevordert het volledig uitrusten van de VOP’s, zodat het APU-gebruik wordt beperkt. Daarnaast controleert zij of de gezagvoerders APU’s gebruiken conform de verplichtingen van het LVB en de APU-regels van de Aeronautical Information Publication (AIP). Dit toezicht leidde in gebruiksjaar 2024 tot 2 waarschuwingen, 1 last onder dwangsom en 2 invorderingen van een dwangsom.
Regionale luchthavens
De luchtvaartautoriteit van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT-Luchtvaartautoriteit) heeft geen overschrijdingen van de geluidsgrenswaarden geconstateerd bij de regionale luchthavens Lelystad Airport, Maastricht Aachen Airport en Rotterdam The Hague Airport in 2024. Dit staat in de handhavingsrapportages die de luchtvaartautoriteit vandaag heeft gepubliceerd.Voor alle Nederlandse regionale luchthavens en hun gebruikers gelden geluidsgrenswaarden en regels voor het gebruik van de luchthaven. De ILT-Luchtvaartautoriteit controleert of de luchthavens en luchtvaartmaatschappijen zich hieraan houden en kan indien nodig sancties opleggen. Na afloop van ieder gebruiksjaar (periode 1 november tot en met 31 oktober) stelt de ILT-Luchtvaartautoriteit per luchthaven een handhavingsrapportage op met de resultaten van haar toezicht.
Lelystad Airport
In 2024 is ten opzichte van gebruiksjaar 2023 de geluidbelasting op handhavingspunt 23 iets toegenomen en de geluidsbelasting op handhavingspunt 05 afgenomen. Respectievelijk gaat het om 25,0% (was 23,3% in 2023) en 8,6% (was 12,8% in 2023) van de jaarlijks toegekende geluidsruimte. Op basis van deze uitkomsten stelt de ILT-Luchtvaartautoriteit vast dat de geluidsnormen bij Lelystad Airport in het gebruiksjaar 2024 niet zijn overschreden. Er vond 1 nachtvlucht plaats, het ging hierbij om een vlucht met de traumahelikopter. Ook in 2024 heeft Lelystad Airport zich gehouden aan de regels voor de nacht.
Maastricht Aachen Airport
De grenswaarden voor de geluidbelasting in de handhavingspunten bij Maastricht Aachen Airport zijn niet overschreden. In 2024 is het aantal passagiersvluchten vrijwel gelijk gebleven aan gebruiksjaar 2023. Het aantal vrachtvluchten daalde met 7,8%. Op de luchthaven waren in totaal 7 vliegtuigbewegingen na 23.00 uur. Uit nader onderzoek bleek dat bij 2 Corendon-vluchten de reden niet legitiem was. De ILT-Luchtvaartautoriteit heeft een schriftelijke waarschuwing gegeven en gaat hierover met Corendon in gesprek.In 2024 onderzocht de luchtvaartautoriteit 14 vluchten die van de vertrekroutes afweken. 9 vluchten weken slechts marginaal af van de vertrekroute; de afwijkingen vielen binnen de nauwkeurigheidsgrenzen van de radardata. Bij 5 vluchten was de afwijking significant. Naar aanleiding hiervan ontvingen de 5 betreffende luchtvaartmaatschappijen een schriftelijke waarschuwing.
Rotterdam The Hague Airport
De geluidsnormen zijn niet overschreden bij Rotterdam The Hague Airport. In gebruiksjaar 2024 zijn 1.262 nachtvluchten op de luchthaven uitgevoerd. Dat zijn 11 nachtvluchten meer dan in 2023. Bij 716 vluchten (53%) van de 1.262 nachtvluchten ging het om spoedeisende hulpverlening. Van de 1.262 nachtvluchten heeft de ILT-Luchtvaartautoriteit 16 vluchten nader onderzocht. Voor 1 landing tussen 00.00 en 01.00 uur ontving Corendon een waarschuwingsbrief vanwege een overtreding van de regels. Op de luchthaven is incidenteel gebruik door militaire luchtvaartuigen toegestaan. In 2024 vonden 126 militaire vluchten plaats, waarvan 5 in de nacht.
Voor Rotterdam The Hague Airport zijn er aanvullende regels voor het gebruik van de vertrekroutes, zodat er zo min mogelijk over bewoond gebied wordt gevlogen. De ILT-Luchtvaartautoriteit onderzocht 163 afwijkingen van vertrekroutes. In 1 geval was een vliegtuig van de vertrekroute afgeweken zonder dat daarvoor opdracht was gegeven door Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Hiervoor heeft Pegasus Airlines een waarschuwingsbrief ontvangen. In de overige onderzochte gevallen ging het om routeafwijkingen na instructies van de luchtverkeersleiding voor een veilige vluchtuitvoering. De belangrijkste resultaten van het toezicht door de ILT-Luchtvaartautoriteit op Schiphol en de vier regionale luchthavens worden ook opgenomen in de Staat van de luchtvaart. Deze wordt in de 1e helft van dit jaar door de minister van Infrastructuur en Waterstaat aan de Tweede Kamer aangeboden.
O
