Hittegolven, droogtes en overstromingen hebben in de zomer van 2025 ongeveer een kwart van de EU-regio’s getroffen. Een nieuwe uitgebreide studie van Dr. Sehrish Usman van de Universiteit van Mannheim en economen van de Europese Centrale Bank toont aan dat de economische gevolgen zijn aanzienlijk, met een geschatte schade van € 43 miljard euro alleen al in 2025 en in totaal € 126 miljard euro tot 2029.
Extreme weersomstandigheden hebben niet alleen invloed op het dagelijks leven, maar laten ook diepe economische sporen na. Een nieuwe studie toont voor het eerst aan de hand van actuele weergegevens en historische vergelijkingswaarden aan hoe sterk afzonderlijke regio’s in de Europese Unie vandaag de dag al worden getroffen door de gevolgen van de klimaatverandering. Usman, postdoctoraal onderzoeker aan de leerstoel Algemene Bedrijfskunde en Corporate Governance van de Universiteit van Mannheim, was nauw betrokken bij de studie.
Het doel van de studie “Dry-roasted NUTS: early estimates of the regional impact of 2025 extreme weather” was om de totale economische schade als gevolg van hitte, droogte en overstromingen zo snel mogelijk te kwantificeren, een belangrijk instrument voor beleidsmakers.. Ze laten zien hoe sterk extreme weersomstandigheden niet alleen direct, maar ook op langere termijn economieën kunnen beïnvloeden.
“De werkelijke kosten van extreme weersomstandigheden worden pas geleidelijk zichtbaar, omdat deze gebeurtenissen het leven en het levensonderhoud van mensen via een groot aantal kanalen beïnvloeden die verder gaan dan de directe gevolgen. Officiële schattingen van de gevolgen komen vaak met vertraging. Ons raamwerk maakt gebruik van actuele weergegevens en recent gepubliceerde bevindingen over regionale effecten uit onze eerdere studie om tijdige schattingen te geven van de impact van de extreme gebeurtenissen in de zomer van 2025 op de economische activiteit”, aldus Usman.
Zuid-Europa bijzonder getroffen
De studie is gebaseerd op weergegevens voor de periode juni tot augustus 2025. Op basis van deze gegevens zijn 1160 Europese regio’s (“NUTS3”, vergelijkbaar met districten in Duitsland) onderzocht. Vooral regio’s in Zuid-Europa, zoals Spanje, Italië, Portugal, Griekenland en Zuid-Frankrijk, werden zwaar getroffen. Noordelijke landen, zoals Denemarken, Zweden en Duitsland, hebben relatief minder schade, maar de frequentie en omvang van extreme weersomstandigheden, met name overstromingen, nemen in deze regio’s toe. Kleinere economieën zoals Bulgarije, Malta en Cyprus zijn bijzonder kwetsbaar en lijden in verhouding tot de bruto toegevoegde waarde grote schades.
In totaal werden 96 regio’s getroffen door hittegolven, 195 door droogte en 53 door overstromingen. Alle drie soorten gebeurtenissen hebben op verschillende manieren invloed op de economische activiteit: hitte leidt tot productiviteitsverlies, bijvoorbeeld in de bouw en de horeca, terwijl droogte vooral de landbouw treft. Overstromingen veroorzaken directe schade aan infrastructuur en gebouwen, maar ook indirecte schades, bijvoorbeeld door onderbroken toeleveringsketens.
Deze economische schades zijn duidelijk meetbaar: in Italië bijvoorbeeld werden de schades voor 2025 geraamd op 11,9 miljard euro en zullen ze in 2029 34,2 miljard euro bedragen. Dat komt overeen met respectievelijk 0,6 en 1,75% van de Italiaanse economische prestaties in 2024. In Frankrijk bedroeg de schade 10,1 miljard euro (2025) en wordt deze geschat op 33,9 miljard euro in 2029.
De onderzoekers benadrukken dat hun berekeningen vrij conservatief zijn: bosbranden, hagel of stormen zijn niet meegenomen in de analyse. Ook zogenaamde “gecombineerde gebeurtenissen”, dat wil zeggen het gelijktijdig optreden van hittegolven en droogtes, zijn afzonderlijk beoordeeld, hoewel ze samen vaak zwaardere schade veroorzaken.
Aanpassing aan klimaatverandering kost geld, maar niets doen kost nog meer
De studie maakt duidelijk dat extreme weersomstandigheden geen verre dreiging meer zijn, maar nu al van invloed zijn op de economische ontwikkeling in Europa. “Door tijdig de gevolgen in te schatten, kunnen beleidsmakers hun steun gericht inzetten en strategieën aanpassen terwijl de gevolgen van extreme gebeurtenissen zich nog ontvouwen”, benadrukt Usman. De onderzoekers pleiten daarom voor meer investeringen in klimaatadaptatie, zoals hittebescherming in steden of verbeterd waterbeheer.
Tegelijkertijd wijzen ze erop dat aanpassingsmaatregelen zelf hoge kosten met zich meebrengen en niet altijd de meest productieve besteding van overheidsmiddelen zijn. Er zijn daarom nauwkeurigere economische analyses nodig om beleidsmaatregelen effectief en sociaal rechtvaardig te maken.
Link naar de studie: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=5484206
