Technologie-gerelateerde kwesties staan bovenaan de lijst staan van zorgen voor bedrijven in 2025. Cyberbeveiliging en dataprivacy komen naar voren als de grootste geschillenrisico’s, gedreven door de toename van het aantal datalekken en strengere regelgeving. Daarnaast zorgt de snelle digitale transformatie, met name de integratie van kunstmatige intelligentie (AI) in bedrijfsprocessen, voor nieuwe risico’s op het gebied van geschillenbeslechting en compliance rond data governance, dataprivacy en ethiek. Dat zijn enkele uitkomsten uit het ‘Annual Disputes Survey van advocatenkantoor Baker McKenzie onder 600 senior bedrijfsjuristen van toonaangevende multinationals
Tegen deze achtergrond vertonen de uitgaven voor geschillenmanagement geen tekenen van vertraging: 85% van de respondenten zegt te verwachten dat hun uitgaven voor geschillenmanagement in 2025 zullen stijgen of gelijk zullen blijven. Daarnaast blijft de paraatheid bij geschillen een belangrijk punt van zorg voor organisaties, met verschillende barrières die hen ervan weerhouden om volledig voorbereid te zijn op potentiële geschillen. Class actions en onderzoeken blijven ook belangrijke punten van zorg.
“We staan op een keerpunt wat cyberrisico betreft. Met de technologische vooruitgang – zoals AI en andere drijvende krachten achter digitale transformatie – en de toegenomen wereldwijde geopolitieke dreiging, is het niet moeilijk te begrijpen waarom we getuige zijn van een snelle toename van cyberaanvallen in het hele ecosysteem”, zegt Vinod Bange, partner in Londen. “Bedrijven moeten de AI-ontwikkelingen in alle juridische disciplines nauwlettend blijven volgen – niet alleen IP-gerelateerde jurisprudentie en wetgevende ontwikkelingen, maar ook bestaande privacy- en sectorspecifieke regelgeving en opkomende horizontale AI-regelgeving – om een strategie te ontwikkelen voor het beheren van juridische risico’s en het maximaliseren van kansen”, voegt Isabella Liu, partner, Hong Kong toe.
Belangrijkste trends in geschillen: momentopname 2025
Volgens de respondenten vormen de volgende soorten geschillen het grootste risico voor organisaties in 2025 (gerangschikt op basis van het percentage respondenten dat deze als een toprisico beschouwt):
- Cyberbeveiliging en dataprivacy: 45%
- Kunstmatige intelligentie: 44%
- Werkgelegenheid: 32%
- Commercieel en contract: 25%
- Belastingen: 25%
Geschillen over cyberbeveiliging en dataprivacy
Cyberbeveiliging en dataprivacy blijven een belangrijk punt van zorg voor organisaties, waarbij respondenten dit onderwerp aanwijzen als het grootste geschillenrisico (45%). De toenemende frequentie en geavanceerdheid van cyberaanvallen, strenge regelgeving en veranderingen in de bedrijfsvoering zijn belangrijke factoren die deze trend aanwakkeren. Op de vraag om de impact op hun organisaties te analyseren, noemden respondenten die zich zorgen maakten over cyber- en datarisico’s onderzoeken en handhavingsacties (inclusief boetes) als de grootste zorg (70%).
Recente ontwikkelingen in de regelgeving op het gebied van cyberbeveiliging hebben de bezorgdheid over financiële schade en schade aan de reputatie verder versterkt en de angst voor onderzoeken vergroot. Ondertussen hebben de opkomst van werken op afstand en het toenemende gebruik van cloudservices en externe leveranciers voor nieuwe kwetsbaarheden gezorgd. Naarmate cyberbedreigingen geavanceerder worden, is het mogelijk dat verzekeringspolissen de schade niet volledig dekken of tot geschillen over claims leiden; dit is een punt van zorg voor 44% van de respondenten die zich richten op cyber- en datarisico. Bij dezelfde groep zijn problemen met cyber- en datacompliance in de toeleveringsketen ook een probleem voor 41% van de respondenten.
Geschillen over kunstmatige intelligentie
AI-gerelateerde geschillen worden door 44% van de respondenten aangemerkt als een belangrijk geschillenrisico. Deze respondenten maken zich vooral zorgen over de privacy en beveiliging van data (60%) en ethische geschillen (59%). Geschillen over intellectueel eigendom zijn ook prominent aanwezig (55%), als gevolg van de complexiteit van de integratie van AI in bestaande juridische kaders en de mogelijkheid van misbruik of verduistering van AI-technologieën. Bedrijven maken zich zorgen over het feit dat AI-ondersteunde output het risico loopt op inbreuk op intellectueel eigendom, naast andere risico’s met betrekking hiertoe, zoals het onbedoeld schenden van een handelsmerk van een derde partij of het schenden van de persoonlijkheidsrechten van individuen. Daarnaast kunnen vragen over eigendom en beschermbaarheid van inhoud die is geproduceerd door of met behulp van AI ook vragen oproepen over IE-eigendom, handhaving en beheer.
Arbeidsgeschillen
Bijna een derde (32%) van de respondenten ziet arbeidsgeschillen als een groot risico. Mededingingstoezicht, inclusief beperkende overeenkomsten/niet-concurrentiebedingen, is de grootste zorg geworden voor arbeidsgeschillen; 42% van de respondenten die arbeidsgeschillen als een risico zien, ziet dit als het grootste risico. In 2024 heeft de Amerikaanse Federal Trade Commission stappen ondernomen – die nog steeds juridisch worden aangevochten – om een landelijk, bijna volledig verbod op niet-concurrentiebedingen voor werknemers in te voeren. Dit sluit aan bij de bredere trend van wereldwijde antitrusttoezichthouders die kijken naar concurrentie tussen werkgevers in hun strijd om werknemers aan te trekken en te behouden.
Voor degenen die zich zorgen maken over arbeidsgeschillen, zijn overwegingen met betrekking tot gelijke beloning een ander belangrijk punt van zorg (genoemd door 40%), ingegeven door de regelgeving met betrekking tot de transparantie van salarissen die de hele wereld overspoelt in een poging om genderkloven op de werkvloer te dichten. Werkplekonderzoeken zijn een ander controversieel gebied, waarbij 40% zich zorgen maakt over geschillen over discriminatie of intimidatie, tegen de achtergrond van een betere bescherming voor klokkenluiders en een toename van het aantal meldingen.
Belastinggeschillen
Een kwart van de respondenten maakt zich zorgen over fiscale geschillen. De wereldwijde mobiliteit van werknemers – gestimuleerd door verbeterde technologische platforms, digitaal nomadisme, de versoepeling van COVID-19-beperkingen, de verplaatsing van banen en de toenemende vraag naar mogelijkheden om op afstand te werken – is de belangrijkste drijfveer voor het risico op fiscale geschillen (aangehaald door 62% van de respondenten die belastingen als een risico zagen). Meer dan de helft van deze respondenten noemt ook indirecte belastingen (51%), inclusief branchespecifieke belastingen, en verrekenprijzen (ook 51%) als belangrijke gebieden voor belastinggeschillen. Geschillen over indirecte belastingen komen voort uit het dynamische karakter van de btw- en GST-regelgeving (Goods & Services tax) en de pogingen van belastingautoriteiten om zich aan te passen aan een snel veranderende economie. Geschillen over verrekenprijzen blijven een van de belangrijkste aandachtspunten van belastingautoriteiten en vormen een uitdaging voor multinationale ondernemingen omdat ze een grondige analyse van hun bedrijfsmodel en waardeketen vereisen. Als het aankomt op het managen van belastinggeschillen, blijft procederen het voorkeursmechanisme, met meer dan 90% van de respondenten die procederen als voorkeursmethode noemen.
Geschillen na fusies en overnames
Ondertussen zijn fiscale kwesties de meest voorkomende aanleiding voor geschillen na een overname. Belastingvrijstellingen of andere belastinggerelateerde onderwerpen werden genoemd door 56% van de respondenten die risico’s op geschillen na fusies en overnames vaststelden. Transacties leiden vaak tot een controle door de belastingdienst, wat vervolgens kan leiden tot belastingen die betrekking hebben op de periode vóór het sluiten van de transactie. Algemene contractclaims waren ook top of mind voor deze respondenten (ook genoemd door 56%), evenals geschillen over de aankoopprijs of waardering (46%).
Organisaties die geschillen na een overname voorspellen, denken het vaakst aan juridische claims tegen de andere partij in een transactie vanwege claims van derden (72%), winstproblemen of operationele liquiditeitsproblemen in het overgenomen bedrijf (66%) en problemen die zijn geïdentificeerd tijdens het opstellen en controleren van jaarrekeningen (62%).
ESG-geschillen
ESG-geschillen blijven een punt van zorg voor organisaties: 21% van alle respondenten noemt ze een significant risico. Het meest prominente ESG-geschillenrisico is afvalbeheer (genoemd door 60% van de respondenten die ESG als een risico zien), terwijl bijna de helft (45%) waterstress als een prominent risico noemt. De regulering van emissies (34%) en energietransitie (33%) zijn ook belangrijke punten van zorg.
Belemmeringen voor de voorbereiding op rechtszaken
Voorbereid zijn op rechtszaken blijft een belangrijk punt van zorg voor organisaties, met verschillende belemmeringen die hen ervan weerhouden om volledig voorbereid te zijn op potentiële geschillen. Volgens ons onderzoek is de belangrijkste belemmering het onvermogen om gelijke tred te houden met ontwikkelingen op het gebied van regelgeving (genoemd door 60% van de respondenten), gevolgd door problemen met het vinden van de juiste externe adviseurs en uitdagingen op het gebied van financiering en middelen (beide genoemd door 53% van de respondenten). Kwetsbaarheden in de toeleveringsketen (50%) en interne organisatiestructuren (45%) leiden ook tot hiaten in de voorbereiding op rechtszaken.
Groeiende bezorgdheid over class actions
Class actions blijven een belangrijk punt van zorg voor organisaties, met het Verenigd Koninkrijk (51%), Duitsland (40%) en Australië (39%) als de top drie landen die buiten de VS het grootste risico vormen. Na de uitspraak van het Britse Hooggerechtshof in Merricks in december 2020 is er een aanzienlijke toename geweest van het aantal ingediende collectieve claims. In de VS, waar het risico op collectieve claims bekend is, blijven organisaties alert op nieuwe bedreigingen. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld aansprakelijk worden gesteld voor afluisteren op basis van het gebruik van algemene analysesoftware. In Californië, bijvoorbeeld, hebben eisers honderden rechtszaken aangespannen tegen bedrijven in een groot aantal sectoren, waarin ze beweren dat het gebruik van technologie, waaronder chatbots en websitecookies, uitdrukkelijke toestemming van de consument vereist. Bedrijven die zonder die toestemming werken, zouden onder de California Invasion of Privacy Act mogelijk in aanraking komen met onwettig afluisteren of afluisteren..
Onderzoeksrisico
In lijn met de risicoanalyse bij geschillen staan cyberbeveiliging en gegevensprivacy bovenaan de lijst van onderzoeksrisico’s in 2025 (52%). Handelsoorlogen en geopolitieke zorgen hebben ook sancties en exportcontroles op de voorgrond geplaatst voor organisaties (42%), die nu moeten voldoen aan een groeiend wereldwijd kader van sancties, niet alleen afkomstig uit de Verenigde Staten, evenals het risico van tegensancties. Na de tweede plaats te hebben ingenomen in 2024, zijn ESG-onderzoeken dit jaar afgegleden naar de vierde plaats op de lijst van meest voorkomende punten van zorg voor respondenten in 2025 (40%), naast werkgelegenheid (40%). Onderzoeken naar omkoping en corruptie hebben een iets hogere prioriteit dan vorig jaar (36%). Belastingonderzoeken kwamen op de zesde plaats met 34%, gedreven door complexe regelgeving en wereldwijde bedrijfsactiviteiten, met een focus op verrekenprijzen en het Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) raamwerk van de OESO.
Sectorinzichten
Consumentengoederen en detailhandel (CGR)
37% van de respondenten in de sector beschouwt AI als het grootste geschillenrisico voor hun organisaties. IE- en AI-kwesties overlappen elkaar in recente geruchtmakende rechtszaken over het ongeoorloofde gebruik van materiaal voor het trainen van generatieve AI. Er is ook een toenemende dreiging van geschillen door “AI-wassing”, waarbij bedrijven, opzettelijk of onopzettelijk, valse en misleidende verklaringen afleggen over hun gebruik van AI.
Geschillen over intellectuele eigendom, merken en patenten worden ook genoemd als prominente risicogebieden (37%). Nu namaak steeds geraffineerder wordt, moeten merken hun technologie en detectiemethoden blijven verbeteren, vooral omdat e-commerce een grote verscheidenheid aan verkoopmethoden heeft geboden aan degenen die namaakgoederen verkopen.
Energie en Infrastructuur (E&I)
Respondenten in deze sector maken zich meer zorgen over ESG-geschillen dan in welke andere sector dan ook; het werd door 40% van de respondenten in de sector als het grootste geschillenrisico aangemerkt. Bedrijven in deze sector hebben de middelen die ze inzetten voor ESG enorm verhoogd als erkenning van de toegenomen aandacht voor zowel naleving van de regelgeving als media- en publieke controle. Deze investering kan de bezorgdheid beginnen te verminderen; hoewel 40% van de respondenten ESG-geschillen verwacht, is dit cijfer aanzienlijk lager dan vorig jaar.
Respondenten in E&I voorspelden ook twee keer zo vaak een geschil naar aanleiding van herstructurering en insolventie (28%) als respondenten in andere sectoren. Dit is waarschijnlijk te wijten aan veranderingen in het ondernemingsklimaat, waaronder de verschuiving van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energiebronnen, trends op het gebied van grondstofnationalisme en volatiele grondstofprijzen, die van invloed zijn op de levensvatbaarheid van producten, evenals macro-economische trends zoals valutaschommelingen, problemen met deviezencontroles en uitdagingen bij de toegang tot internationale financiering voor projecten, die structurele veranderingen stimuleren.
Financiële instellingen (FI)
Respondenten van financiële instellingen waren optimistischer in hun vooruitzichten voor geschillen dan respondenten in andere sectoren. Meer dan een vijfde van de respondenten voorspelde dat hun uitgaven voor geschillen in 2025 zouden dalen, het hoogste percentage van alle sectorgroepen.
Cybersecurity/dataprivacy en AI waren de duidelijke koplopers op het gebied van risico’s voor FI-respondenten; ze werden genoemd door respectievelijk 66% en 61% van de respondenten in de sector. Hoewel AI-systemen enorme kansen bieden voor innovatie, efficiëntiebesparingen en potentiële voordelen voor klanten, kunnen ze ook meer mogelijkheden creëren voor cybercriminaliteit, datalekken en beschuldigingen van het verkeerd omgaan met persoonlijke gegevens.
Hoewel AI wordt gezien als een hoger risicogebied voor FI-respondenten, gebruikt de sector AI ook proactief bij geschillenbeheer, met name bij analyse en besluitvorming.
Gezondheidszorg en biowetenschappen
Cyberbeveiliging/dataprivacy en AI waren de grootste zorgen over geschillen voor bedrijven in deze sector; beide werden door 46% van de respondenten in de sector genoemd als het grootste risico op geschillen. Van degenen die zich zorgen maken over een cyber- of data-incident, vreest 83% een onderzoek door de toezichthouder of handhavingsmaatregelen, waaronder boetes.
Het gebruik van AI gaat hand in hand met verhoogde cyberdreigingen, een bijzondere overweging voor HLS-bedrijven die persoonlijke en medische gegevens van patiënten verwerken, onder andere in het kader van klinische proeven, onderzoek en tests. Daarnaast is het gebruik van AI in producten en diensten, met name op het gebied van voorspellende gezondheid, telegeneeskunde en medische technologie, een belangrijke ontwikkeling.
Arbeidsconflicten zijn dit jaar aanzienlijk gestegen op de lijst als een punt van zorg voor alle HLS respondenten (36%). In deze sector noemden respondenten arbeidsconflicten in verband met wangedragonderzoeken/klokkenluiden en gelijke beloning/loontransparantie/andere geschillen over beloning.
Industrie, productie en transport (IMT)
Bijna de helft van de respondenten in de IMT-sector verwacht een stijging van de uitgaven voor geschillen in 2025, vergeleken met een gemiddelde van 33% voor alle sectoren.
Cyberbeveiliging/privacy van gegevens (43%) en AI (35%) waren de meest verwachte soorten geschillen, gerelateerd aan kwesties zoals de ontwikkeling van geautomatiseerde machines en transportsystemen die gebruik maken van AI-systemen. Bedrijven in deze sector moeten steeds vaker contractuele clausules overwegen die expliciet ingaan op mogelijke storingen, letsel en daaruit voortvloeiende aansprakelijkheid in verband met de AI-systemen die ze creëren, onderhouden of zelfs maar gebruiken.
Gevraagd naar de mate waarin ze zijn voorbereid op rechtszaken, noemt 60% van de IMT-respondenten het onvermogen om gelijke tred te houden met de regelgeving als belangrijkste belemmering.
Technologie
Voor het derde jaar op rij is cyberbeveiliging/dataprivacy (56%) het belangrijkste verwachte geschil voor deze sector, op de voet gevolgd door AI (54%). We verwachten met name meer geschillen en meer regelgeving te zien rond de gegevens die worden gegenereerd door IOT-apparaten en het cyberbeveiligingsrisico dat deze apparaten met zich meebrengen
Van de technologiebedrijven die zich zorgen maken over cyberbeveiliging en gegevensprivacy, maakt 61% zich de meeste zorgen over een onderzoek of handhavingsactie van regelgevende instanties. Bijna de helft van de respondenten (45%) maakte zich zorgen over cyber- en datacompliance in hun toeleveringsketens. Bedrijven moeten rekening houden met het bredere juridische risico als een cyberaanval in hun toeleveringsketen de kernactiviteiten van het bedrijf platlegt. Zo kan een cyberincident in een upstream toeleveringsketen waardoor een organisatie niet kan leveren aan downstream klanten naast cyberspecifieke juridische risico’s ook contractuele aansprakelijkheid met zich meebrengen.
