Bedrijven worden geconfronteerd met een ‘ perfecte storm’ van snelle inflatie en groeivertraging. Uit de nieuwste editie van de Allianz Trade Global Insolvency komt naar voren dat de meest kwetsbare sectoren en bedrijven het hardst zullen worden getroffen. Wereldwijd zal het aantal faillissementen dit jaar met 21% toenemen en komend jaar met nog eens 4%; in het VK zijn die groeipercentages resp. 16% stijgen en 9% omdat bedrijven op de proef worden gesteld door een zwakke vraag, aanhoudende druk op de winstgevendheid, zwakkere kasreserves en strengere financiële voorwaarden.
De helft van de geanalyseerde landen zal in 2023 waarschijnlijk het insolventieniveau van vóór de pandemie overschrijden, en drie van de vijf in 2024. Vergeleken met 2019 zal het aantal bedrijfsinsolventies in 2024 met 41% (31.100) toenemen en de meeste landen zullen eind 2024 waarschijnlijk hun niveau van 2019 overschrijden. De helft van de onderzochte landen zal in 2023 waarschijnlijk de insolventieniveaus van vóór de pandemie overschrijden.
Het VK loopt een groot risico op een aanhoudende opwaartse insolventietrend in 2023 (+16% ofwel +3.930 insolventies) en 2024 (+9% ofwel +2.600), aldus Allianz Trade. “Binnenlandse bedrijven hebben te maken gehad met een fragiele situatie te midden van een sterke groeivertraging, eerdere monetaire verstrakking en snelle inflatie naast specifieke Brexit-gerelateerde kwesties”, aldus Maxime Lemerle, Lead Analyst for Insolvency Research bij Allianz Trade.
Als gevolg daarvan veerde het aantal insolventies in het VK snel op na de geleidelijke afschaffing van de staatssteunmaatregelen. In 2021 stegen ze met +4% en in 2022 met +51% (24.565 faillissementen) in alle sectoren. Allianz Trade verwacht dat het aantal bedrijfsinsolventies het niveau van vóór de pandemie zal blijven overstijgen en tegen 2024 geleidelijk de kloof zal dichten met de piek van 2011 (tot 31.100 gevallen), zij het nog steeds onder de records van 2009.
“In Europa verwachten we dat het aantal insolventies in Frankrijk in 2023 59.000 zal bedragen (+41% j/), in Duitsland 17.800 (+22%) en in Italië 8.900 (+24%). In de VS verwachten we een stijging van +49% in 2023 als gevolg van strengere kredietvoorwaarden en een verwachte sterke economische vertraging, wat een terugkeer naar 20.000+ faillissementen per jaar zou betekenen. In Azië wordt voor China een gematigde stijging (+4%) verwacht omdat de heropening niet alle risico’s heeft weggenomen, met name in de vastgoedsector,” aldus Maxime Lemerle.
Naast de lagere groei zijn de aanhoudende druk op de winstgevendheid, de zwakkere kasreserves en de strengere financiële voorwaarden de drijvende kracht achter de opleving van het aantal faillissementen.Het huidige aanmodderklimaat is de belangrijkste reden voor de prognoses van Allianz Trade voor een toename van het aantal insolventies. De verzekeraar verwacht dat de hoge inputkosten zullen aanhouden, samen met een langdurig herstel van de lonen en de langdurige effecten van de stijgende rente. Deze combinatie van factoren zal de bedrijfsrisico’s verhogen op een moment dat de verzwakkende wereldwijde vraag het vermogen van bedrijven beperkt om prijsstijgingen door te berekenen aan klanten, in tegenstelling tot 2022. Daar komt nog bij dat de in 2022 geconstateerde toename van de behoefte aan werkkapitaal, met name voor machines en transportmaterieel, zich zal doorzetten.
“Wij berekenen dat de eurozone en de VS in 2023-2024 respectievelijk 1,3pp en 1,5pp extra bbp-groei nodig hebben om het aantal insolventies te stabiliseren. Bovendien zullen bedrijven moeten oppassen voor domino-effecten: het aantal insolventies bij bedrijven met meer dan 50 miljoen euro omzet ligt nu iets boven het niveau van vóór de pandemie. De bouw, de detailhandel en de dienstensector zijn de zwaarst getroffen sectoren”, voegt Maxime Lemerle eraan toe.
Zwakkere kasreserves en strengere financiële voorwaarden stellen de veerkracht van de meest kwetsbare bedrijven op de proef. Daartoe behoren bedrijven met het minste prijszettingsvermogen (bv. gespecialiseerde detailhandel zoals textiel, huishoudapparaten en sommige diensten zoals restaurants); bedrijven die het meest zijn blootgesteld aan een hogere loonsom zoals de detailhandel, het vervoer en de bouw; en bedrijven die het meest zijn blootgesteld aan stijgende rentekosten (bouw, duurzame goederen).
Wat als er weer een grote financiële crisis uitbreekt?
De recente verstoringen in de banksector in Europa en de VS herinneren ons sterk aan 2008-9, toen de financiële crisis als een massale katalysator van faillissementen werkte. Aanwijzingen van de wereldwijde financiële crisis (GFC) geven aan dat kleinere bedrijven met een hoge hefboomwerking en weinig diversificatie het meest kwetsbaar zijn. De GFC had bijzonder zware gevolgen voor het mkb, dat om een aantal redenen bijzonder kwetsbaar is voor grote economische recessies, zoals een dalende omzet, moeilijke toegang tot krediet, wisselkoersschommelingen en verstoringen van de toeleveringsketen.
“Volgens onze ramingen zou een financiële crisis zoals die van 2008 in de VS in 2023 en 2024 tot 21.600 extra faillissementen en in West-Europa tot 99.900 extra faillissementen leiden. Zelfs zonder een grote financiële crisis zou een kredietschaarste van de omvang die we begin jaren 2000 tijdens het uiteenspatten van de technologiezeepbel zagen, in 2023 en 2024 respectievelijk 12.900 en 95.300 extra insolventies tot gevolg hebben. En in het geval van een kredietstop die een einde zou maken aan nieuwe leningen, zou het aantal insolventies in de VS met nog eens 10.700 en in Europa met 46.300 toenemen”, aldus Maxime Lemerle.
