Het handelsconflict tussen de VS en China en groeiende schaduwvloot zorgen voor aanzienlijke uitdagingen voor de scheepvaartsector. Ondanks geopolitieke tegenwind zijn er wereldwijd slechts 27 grote schepen verloren in 2024, een daling van meer dan 20% en het laagste totaal in de sector ooit. Daarnaast is er weliswaar vooruitgang geboekt op het gebied van traditionele risico’s zoals branden, aanvaringen en strandingen, die de belangrijkste schadeoorzaken vormen, maar grote potentiële schadeclaims blijven zorgen baren. Dat zijn enkele conclusie die te trekken zijn uit Allianz’ Safety & Shipping Review 2025.
De zakelijke verzekeraar verklaart hierin: “Het snel veranderende geopolitieke landschap creëert nieuwe risico’s en uitdagingen voor een scheepvaartindustrie die al worstelt met de energietransitie en de erfenis van de Covid-19 pandemie. De sector wordt geconfronteerd met een steeds volatielere en complexere operationele omgeving, gekenmerkt door aanvallen tegen de scheepvaart, aanhoudingen van schepen, sancties en de gevolgen van incidenten met schade aan kritieke onderzeese kabels. Bovendien dreigt het rimpeleffect van toenemend protectionisme en tarieven de toeleveringsketens te herschikken en gevestigde handelsrelaties door elkaar te schudden.”
Gezien het feit dat 90% van de internationale handel over de oceaan wordt vervoerd, zijn deze ontwikkelingen volgens het rapport zorgwekkend. “Vooral omdat de sector nog steeds het potentieel ziet voor grote claims door traditionele risico’s zoals branden, aanvaringen en strandingen, die nog steeds de belangrijkste oorzaken zijn van de totale verliezen van grote schepen. Er is echter ook goed nieuws. De scheepvaartindustrie heeft de afgelopen jaren aanzienlijke verbeteringen doorgevoerd op het gebied van maritieme veiligheid. In de jaren ’90 verloor de wereldwijde vloot meer dan 200 schepen per jaar. Dit totaal was 10 jaar geleden gehalveerd en is nu gedaald naar een laagterecord van 27 aan het eind van 2024 (van 35 in 2023).”
Kapitein Rahul Khanna, Global Head of Marine Risk Consulting, Allianz Commercial: “De relevantie van politieke risico’s en conflicten als mogelijke oorzaak van maritieme schades neemt toe met de toegenomen geopolitieke spanningen. De total losses door traditionele oorzaken zijn in de loop der tijd afgenomen, maar we zouden in een positie kunnen komen waarin deze positieve trend mogelijk wordt tenietgedaan door oorlog en andere politieke risico’s. Als sector bevinden we ons in een betere positie met betrekking tot traditionele risico’s, maar er is een hernieuwde focus op geopolitieke risico’s.”
Handelsconflict VS-China en groeiende schaduwvloot zorgen voor onzekerheid en uitdagingen
China was het grootste doelwit van de protectionistische maatregelen van de Amerikaanse regering met tarieven die opliepen tot 145%, voordat beide landen overeenkwamen om deze gedurende 90 dagen te verlagen. De ontwikkelingen hebben de wereldwijde maritieme handel aanzienlijk beïnvloed: medio april 2025 was ongeveer 18% van de handel onderworpen aan tarieven, vergeleken met 4% begin maart, en in de onmiddellijke nasleep van de aankondigingen van ‘Bevrijdingsdag’ werden dramatische dalingen in zendingen gemeld.
Terwijl de toekomst van het handelsgerichte beleid van de VS onzeker blijft, vormt een ander fenomeen een steeds grotere uitdaging voor de maritieme en verzekeringssector: de schaduwvloot. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne is de omvang van de schaduwvloot aanzienlijk gegroeid. Vandaag de dag wordt ongeveer 17% van de wereldvloot van tankers geacht tot de schaduwvloot te behoren: schattingen geven aan dat er bijna 600 tankers zijn die alleen al Russische olie verhandelen. Schepen van de schaduwvloot zijn betrokken geweest bij tientallen incidenten over de hele wereld, waaronder branden, aanvaringen en olielekkages.
Justus Heinrich, Global Product Leader, Marine Hull, Allianz Commercial: “Hoewel recente sancties het moeilijker maken voor deze schepen om handel te drijven, blijft de schaduwvloot een ernstig risico vormen voor de maritieme veiligheid en het milieu, aangezien het waarschijnlijk vaak oudere schepen zijn die slecht onderhouden en onvoldoende verzekerd zijn. In het geval van een olielekkage waarbij een tanker van de schaduwvloot betrokken is, kunnen de opruimingskosten oplopen tot $1,6 miljard, die hoogstwaarschijnlijk door de belastingbetaler worden betaald.”
Branden en verkeerd gedeclareerde lading blijven een groot probleem voor grote schepen
Branden in grote schepen zijn nog steeds een grote zorg voor casco- en goederenverzekeraars. Er werden zeven total losses gemeld voor alle scheepstypen in 2024, hetzelfde aantal als een jaar eerder. Het totale aantal incidenten steeg van jaar tot jaar en bereikte een recordhoogte van 250, opnieuw voor alle scheepstypen. Ongeveer 30% van deze brandincidenten deed zich voor op container-, vracht- of roll-on roll-off-schepen (ro-ro’s) (69).
Meer dan 100 totale verliezen van schepen werden veroorzaakt door branden in de afgelopen tien jaar. Er worden inspanningen geleverd om deze risico’s te beperken, met wijzigingen in de regelgeving en technologische vooruitgang gericht op het aanpakken van verkeerd gedeclareerde lading, een primaire oorzaak van dergelijke branden. Dit is van cruciaal belang omdat de elektrificatie van de wereldeconomie verdere uitdagingen met zich meebrengt, gezien het groeiende aantal lithium-ionbatterijen en energieopslagsystemen die worden vervoerd.
Kapitein Rahul Khanna: “Het lijdt weinig twijfel dat de scheepvaartsector weerbaarder wordt tegen de risico’s die gepaard gaan met grote schepen, hoewel we geenszins kunnen zeggen dat ze onder controle zijn. Maar slechts 27 total losses in 2024 onderstrepen de positieve trend. Om dit in perspectief te plaatsen: de wereldwijde vloot telt meer dan 100.000 schepen (100GT+). Er blijven echter onzekerheid en meerdere risico’s bestaan. Cyberaanvallen en GPS-interferenties nemen toe. Staakt-het-vuren heeft hoop gewekt, maar de veiligheidsdreiging van de Rode Zee en de verstoring van de toeleveringsketen zullen waarschijnlijk blijven bestaan. Ondertussen vergt de groene overgang veel werk. De komende jaren zullen beslissend zijn en het pad van de sector en de wereldwijde handel bepalen.”
