1,1 miljoen ouderen heeft een verhoogd valrisico: Gemeenten aan zet voor valpreventie bij ouderen

Een op de drie 65-plussers heeft een verhoogd valrisico. Hiervan komt 10% jaarlijks op de Spoedeisende Hulp, dit zijn ruim 280 ouderen per dag. 1,1 miljoen ouderen heeft een verhoogd risico, meldt VeiligheidNL op haar website. In 2021. Uit de onderzoeksgegevens komt verder naar voren dat 105,000 65-plussers na een val voor een behandeling op de Spoedeisende Hulp terechtkomen. Dat zijn er omgerekend gemiddeld elke vijf minuten één. en 5.209 ouderen kwam zelfs hierdoor te overlijden 42% van de 65-plussers valt in en om het huis, 8% op straat en 6% in een (verzorgings- of verpleeg)instelling.

Daarnaast blijkt uit de cijfers dat één op de drie 65-plussers jaarlijks ten val komt,  bij 75-plussers is dat 50% en bij 80-plussers 60%.Van de gevallen 65-plussers liepen er 80.200 ernstig letsel op, 36,200 kwamen in het ziekenhuis terecht, 13,200 werden als gevolg van de verwondingen tijdelijk of permanent in een verpleegtehuis opgenomen en 5.209 ouderen kwamen  zelfs hierdoor te overlijden

.De medische kosten voor de behandeling en nazorg van patiënten  op de SEH en/of het ziekenhuizen beliepen in 2020b 1,1 miljard euro. In 2030 zal dat bedrag naar verwachting zijn opgelopen tot 2,4 miljard euro. Niet in de laatste plaats omdat mensen gemiddeld oudere worden en daarmee ook het aantal valslachtoffers. De prognose is dat 65-plissers in 2040 zefs naar 2,7 miljard euro. De prognose is dat tot 2060 het aantal 65-plussers dat ten val komt met 100% zal toenemen; bij 65- tot 79-jarigen is dat 33% en bij 80-plussrs 150%. directe medische zorgkosten Behandeling en nazorg van patiënten op de SEH en/of bij ziekenhuisopname

In het coalitieakkoord krijgen gemeenten de taak om valpreventie aan te bieden aan hun inwoners van 65 jaar en ouder. In de miljoenennota wordt voorzien dat voor het uitvoeren van deze taak de gemeenten substantiële financiële middelen krijgen om hier een centrale rol in te spelen. Dit is een noodzakelijke opgave om effectieve valpreventie op te zetten en het tij te keren. Hoe die middelen precies verdeeld worden per gemeente wordt de komende maanden nog uitgewerkt. Duidelijk is wel dat gemeenten aan zet zijn. Maar wat betekent dit voor de gemeente? Wat is het verwachte aantal inwoners met een verhoogd valrisico en welke kosten zijn hiermee gemoeid?

Conny Helder, minister voor Langdurige Zorg en Sport: “Valpreventie is erg belangrijk want met elke val die we voorkomen zorgen we ervoor dat ouderen langer fit en zelfstandig blijven, zowel in de thuissituatie als in verpleeg- en verzorgingshuizen. Ik realiseer mij dat gemeenten echt een uitdaging hebben om gericht met valpreventie aan de slag te gaan. Met partijen uit zowel het sociaal als zorgdomein. Gelukkig zijn er al veel gemeenten die het goede voorbeeld geven en hun ervaringen delen, maak daar vooral gebruik van!”

VeiligheidNL heeft een interactieve landkaart ontwikkeld waarin gemeenten in één oogopslag kunnen zien welke opgave zij hebben in het verminderen van het aantal valongevallen. Op de kaart wordt het aantal inwoners met een geschat verhoogd valrisico, de kosten die hiermee gemoeid zijn en prognoses over 5 en 10 jaar per gemeente weergegeven. Deze prognoses tonen de impact van de dubbele vergrijzing en laten de noodzaak zien dat uitstel niet mogelijk is.

Barbara Gardeniers, wethouder sport en gezondheid gemeente De Fryske Marren: Valpreventie hebben we opgenomen in het gemeentelijk beleid. We zijn al langer aan de slag met deze problematiek. Wij zijn blij met de extra aandacht die het onderwerp nu krijgt. Daarmee kunnen we ons huidige aanbod optimaliseren.”

Marijn van Ballegooijen, wethouder Zorg in gemeente Amstelveen: “Het is best moeilijk om toe te geven dat sommige dingen moeilijker gaan als je ouder wordt. Toch is het belangrijk om aandacht te hebben voor valpreventie. In Amstelveen hebben we standaard meerdere valpreventiecursussen beschikbaar. Of de Otago-lessen bij fysiotherapeuten. Maak daar gebruik van, want het helpt om langer leuke dingen te kunnen blijven doen. Tijdens de Valpreventieweek kunnen ouderen laagdrempelig kennismaken met de mogelijkheden die er in Amstelveen zijn voor valpreventie.”

Wat betekent dit voor gemeenten

Een op de drie 65-plussers heeft een verhoogd valrisico. Hiervan komt 10% jaarlijks op de Spoedeisende Hulp, dit zijn ruim 280 ouderen per dag. Valpreventie begint met een tijdige signalering van een verhoogd valrisico. Dit kan al door het stellen van twee vragen. In het coalitieakkoord is dan ook een stevige ambitie geformuleerd in het opsporen, screenen en deelname van ouderen aan effectieve valpreventieve beweegprogramma’s. VeiligheidNL vindt het essentieel dat gemeenten en zorgverzekeraars samenwerken en de drie onderdelen van valpreventie samen breed en systematisch organiseren. Om effectieve valpreventie schaalbaar en effectief in de praktijk te brengen is het belangrijk dat er goede afspraken worden gemaakt over de taken en verantwoordelijkheden in het sociaal en zorgdomein

Martijntje Bakker, directeur/bestuurder VeiligheidNL: “Vanuit VeiligheidNL willen we gemeenten op allerlei manieren ondersteunen en faciliteren om dit in de praktijk te brengen. Gemeenten kunnen aan de slag met Lokaal Vitaal. Dit is een handboek dat hen in een aantal stappen helpt om tot een effectieve valpreventie-aanpak te komen. In samenwerking met het RIVM organiseren wij ook webinars om gemeenten te ondersteunen met kennis en praktische tools.”