Sinds 1996 komt kinkhoest vaker voor in Nederland, ook onder volwassenen. Elke twee tot vier jaar is er een piek in het aantal kinkhoestmeldingen. “Het wekelijks aantal meldingen van mensen met kinkhoest bij het RIVM is nog steeds erg hoog. Net als de eerste twee weken van april werden er in de afgelopen twee weken zo’n 1.800 mensen met kinkhoest gemeld, waarvan ongeveer 50 baby’s. Deze aantallen zijn heel hoog in vergelijking met alle jaren sinds de invoering van de meldplicht in 1975”, meldt het RIVM op haar website.
De meerderheid van deze mensen werd al voor april ziek. In 2024 zijn tot 29 april in totaal 7.187 mensen gemeld met kinkhoest, waarvan 375 baby’s. Van de baby’s van 0-5 maanden met kinkhoest werd meer dan de helft opgenomen in het ziekenhuis. Voor baby’s van 6-11 maanden was dit iets meer dan een kwart.
Geen vaccinatie
Van de gemelde baby’s van 0-2 maanden oud met een bekende vaccinatiestatus was 90% niet beschermd door vaccinatie van de moeder tijdens de zwangerschap. Enkele van de baby’s van gevaccineerde moeders waren te vroeg geboren of de vaccinatie was te kort voor de geboorte gegeven. Vaccinatie tijdens de zwangerschap geeft hoge bescherming tegen kinkhoestinfectie bij baby’s van 0-2 maanden (90-95%). Van de gemelde baby’s van 3-11 maanden met een bekende vaccinatiestatus was 88% niet (volledig voor hun leeftijd) gevaccineerd.
In de tweede helft van april kreeg het RIVM een melding van het overlijden van iemand ouder dan 70 jaar met kinkhoest. Eerder dit jaar werd al het overlijden van vier baby’s en een persoon ouder dan 80 jaar gemeld bij het RIVM. Uit cijfers van de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn(externe link) (opent in een nieuw venster) (opent in een nieuw venster) blijkt het aantal patiënten dat met kinkhoestklachten bij de huisarts komt weer hoog na twee weken daling, met name bij jonge kinderen van 0-4 jaar.
In de jaren 1996-2020 was het aantal meldingen van kinkhoest hoger, ook bij volwassenen. Dit komt omdat de structuur van de bacterie is veranderd. Daardoor kan de bacterie makkelijker mensen ziek maken die al gevaccineerd zijn.In 2012 was er een piek in het aantal meldingen. Tussen april 2020 en juni 2023 waren er veel minder kinkhoestmeldingen. Waarschijnlijk werkten de maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus ook tegen de verspreiding van de kinkhoestbacterie. Hierdoor bouwden weinig mensen in deze periode immuniteit tegen kinkhoest op. Dit verklaart waarschijnlijk mede waarom we nu zoveel kinkhoest zien.
Voor de invoering van vaccinatie tegen kinkhoest in 1957, stierven elk jaar ongeveer 200 kinderen aan de ziekte. Na de invoering van de kinkhoestvaccinatie is het aantal kinderen met kinkhoest sterk gedaald. Vanaf 1964 sterven per jaar zo’n 0-2 personen aan kinkhoest. In 2024 is het aantal gemelde overlijdens nu (17-4-2024) 5.
