Het aantal juridische geschillen over bouwzaken en zonnepanelen bereikte in 2023 opnieuw een record. Zo steeg het aantal bouwzaken met maar liefst 36% tot 11.100 meldingen. Bovendien zijn er aanzienlijk meer juridische hulpvragen over zonnepanelen (+28%) dan vorig jaar. Terwijl toen al sprake was van een verdubbeling in vergelijking met 2021. Het totale aantal meldingen (118.776) blijft wel stabiel ten opzichte van 2022 (119.588). Een snelle stijger in de categorie ‘Werk & Inkomen’ is het aantal geschillen over ziekte en re-integratie (+15%), zo blijkt uit de Juridische Barometer 2023 van Stichting Achmea Rechtsbijstand.
“We merken in onze praktijk dat de verhoudingen steeds vaker verhard zijn. Van verdraagzaamheid naar elkaar en de wens om er samen uit te komen is minder vaak sprake ”Het aantal zaken die gaan over ‘Aankopen & Diensten’ nam weliswaar af – van 43.381 naar 38.757 – maar vormt nog altijd het hoogste aantal van alle juridische hulpvragen. Daarna volgen ‘aankopen & diensten’ (van 24.136 naar 25.635), ‘wonen & leven’ (van 29.606 naar 32,747), ‘werk & inkomen’(van 24.136 naar 25.635), ‘verkeer’(van 13.188 naar 12.902) en ‘letsel’(van 9.271 naar 8,735).
Bouw
Het afgelopen jaar stond vooral in het teken van stijgende prijzen en leveringsproblemen in de bouw. Door een tekort aan materialen, hoge grondstoffenprijzen en personeelstekorten. Mede door de hoge energieprijzen maken steeds meer Nederlanders daarnaast werk van de verduurzaming van hun woning. Dat wordt ook weerspiegeld in de aard van de juridische hulpvragen.
Zo was het aantal geschillen over bouwzaken nog nooit zo hoog. Deze geschillen nemen, net als vorig jaar, onverminderd toe: van 8.165 in 2022 naar 11.100 in 2023, een toename met 36%. Dit komt omdat verbouwingen niet voldoen aan de verwachtingen of te lang duren. Of dat materialen te laat of helemaal niet worden geleverd. Ook ontstaat onenigheid over de prijzen, omdat aannemers de hogere inkoop- en loonkosten doorberekenen aan klanten. Verder kregen we meer vragen over verborgen gebreken aan de woning die ontstaan door overmatige regenval en klimaatverandering. Denk hierbij aan paalrot of funderingsproblemen.
In een vooruitblik op 2024 zullen volgens de Stichting Achmea Rechtsbijstand de ontwikkelingen in de maatschappij rondom stijgende prijzen, leveringsproblemen en personeelstekorten de gemoederen van eenieder bezig zullen houden, ook binnen de rechtshulpverlening. “Daarmee verwachten we ook in 2024 weer net zoveel hulpvragen als in 2023 en dat de behoefte aan online adviezen en zelfhulptools verder toeneemt.
Geschillen over verduurzaming nemen
onverminderd toe
Omdat veel Nederlanders hun woning verduurzamen, nemen ook conflicten met buren
toe (+5% van 3.587 naar 3.769). Zo wordt de schittering van zonnepanelen of
geluidsoverlast van warmtepompen door buren vaak als hinderlijk ervaren. Verder
is er regelmatig onenigheid over waterschades die worden veroorzaakt doordat de
aannemer van de buren ondermaats presteert. Tegelijkertijd beklagen óók veel
afnemers zich over de kwaliteit van zonnepanelen. Zo was er in 2023 wederom een
forse toename (+28 %) van geschillen met leveranciers van zonnepanelen. Net als
bij geschillen over bouwzaken zijn oorzaken niet nagekomen overeenkomsten, tegenvallend
rendement, faillissement van de leverancier of andere leveringsproblemen een
gebrek aan gekwalificeerde monteurs. Hierdoor worden de zonnepanelen niet
deskundig geïnstalleerd, voldoen ze niet aan kwaliteitseisen of is sprake van
lange levertijden.
Werkgerelateerde geschillen na jaren van daling weer in de lift
Terwijl het aantal werkgerelateerde geschillen in 2020 nog een piek bereikte,
nam dit in de jaren daarna snel af. Zo was in 2022 sprake van een daling van 12%
in vergelijking met het voorgaande jaar. In 2023 (+6%) doet zich echter een
kentering voor. Het aantal meldingen stijgt voor het eerst sinds twee jaar.
Vooral als het gaat om juridische conflicten over ziekte en re-integratie (+15%
naar 5.228 hulpaanvragen, gevolgd door arbeidsvoorwaarden (4.327) en verstoorde
arbeidsrelatie (2.993).
“Deze stijging is mede het gevolg van de
krappe arbeidsmarkt en hoge werkdruk voor medewerkers. Als een medewerker
vervolgens ziek wordt, komt er nog meer druk op collega’s te liggen. Met het
risico op extra uitval en geschillen daarover tot gevolg”, vertelt Pablo Wilke,
gespecialiseerd jurist Arbeidsrecht.
Sterke stijging juridische hulpvragen na online fraude
Uit onze data blijkt verder dat steeds meer Nederlanders worden getroffen
door online fraude. Het aantal juridische hulpvragen over deze vorm van
oplichting steeg in 2023 met 21%. Zo worden veel mensen slachtoffer van
phishing, fraude via Whatsapp of nep-websites die niet van echt te
onderscheiden zijn. Toch blijft het totale aantal meldingen met 515 nog
beperkt.
“Mogelijk
weten mensen de weg naar een juridische oplossing niet altijd te vinden. Of
weten ze niet waar ze moeten beginnen. We zetten daarom veel in op preventie.
We geven mensen praktische tips over hoe ze problemen kunnen voorkomen en welke
stappen ze kunnen zetten. En komt iemand er zelf niet uit? Dan helpen we
consumenten die daarvoor verzekerd zijn graag verder om tot een oplossing te
komen”, aldus Iris Antonissen, gespecialiseerd jurist Civiel recht.
Bekijk hier
de nieuwe Juridische Barometer: https://www.achmearechtsbijstand.nl/juridische-barometer
