SWOV heeft een pilotstudie afgerond als voorbereiding op een grootschalig onderzoek naar de veiligheidskenmerken van kruispunten buiten de bebouwde kom met een verkeersregelinstallatie (VRI). Het onderzoek moet inzicht geven in de verkeersveiligheid van VRI-kruispunten en op termijn mogelijk kennis over welke maatregelen mogelijk zijn om deze kruispunten structureel veiliger te maken voor alle verkeersdeelnemers.
Voor het onderzoek, dat in 2024 van start gaat, zoekt SWOV samenwerking met wegbeheerders die VRI-kruispunten buiten de bebouwde kom in hun beheer hebben. In 2022 startte SWOV een soortgelijk onderzoek, waarbij VRI-kruispunten binnen de kom centraal stonden
Onderzoek 2022
In Nederland vallen 31% van de verkeersdoden en 54% van de fietsdoden op kruispunten (periode 2015 t/m 2019). Vanwege hun complexiteit en hoge verkeersbelasting horen kruispunten met een verkeersregelinstallatie (VRI) tot de onveiligste kruispunten in Nederland. Dit geldt niet alleen voor gemotoriseerd verkeer maar vooral ook voor kwetsbare verkeersdeelnemers. In de afgelopen jaren is er in Nederland echter weinig kwantitatief onderzoek gedaan naar verkeersveiligheid van VRI-kruispunten in relatie tot hun ontwerp en inrichting. Bij dergelijk onderzoek speelt mee dat alleen ongevallenstatistieken vaak onvoldoende inzicht geven, omdat de aantallen ongevallen per locatie vaak heel laag zijn en de registratie van vooral fietsongevallen onvolledig is.
SWOV wil beter inzicht krijgen in de verkeersveiligheid van VRI-kruispunten en wil op termijn onderzoeken welke maatregelen mogelijk zijn om deze kruispunten structureel veiliger te maken voor alle verkeersdeelnemers. In een grootschalig, meerjarig onderzoek wil SWOV de belangrijkste veiligheidskenmerken van VRI-kruispunten identificeren en bouwstenen leveren voor een eventuele herziening van ontwerprichtlijnen. Door richtlijnen – en afwijkingen daarvan – met verkeersveiligheidskennis te onderbouwen wordt het beter mogelijk om verantwoorde keuzes te maken. Dit rapport behandelt de voorbereidende stappen in dit grootschalig SWOV-onderzoek. Deze verkennende studie, die in 2022 is uitgevoerd, bestond uit twee delen.
Doel van Deel 1 was om een beeld te krijgen van wat er al bekend is uit de literatuur over belangrijke veilige kenmerken van VRI-kruispunten, aan welke kenmerken al aandacht wordt besteed in de ontwerprichtlijnen, en over welke kenmerken er meer kennis uit onderzoek nodig is. Ook is verkend op welke manier de veiligheid van kruispunten kan worden bepaald zonder (alleen) gebruik te maken van ongevallenstatistieken.
Deel 2 van dit onderzoek – een pilotstudie in de praktijk – had als doel om de gekozen meetmethode (uitkomst van Deel 1) te testen voor bruikbaarheid in vervolgonderzoek naar VRI-kruispunten op grotere schaal. Deze methode maakt gebruik van nieuwe videotechnologie die het optreden van conflicten (‘bijna-ongevallen’) tussen verkeersdeelnemers meet. Aangezien conflicten vaker voorkomen dan (ernstige) ongevallen zijn ze beter geschikt voor onderzoek op lokaal niveau.
Voor meer informatie over dit onderzoek: https://swov.nl/nl/publicatie/veiligheid-van-kwetsbare-verkeersdeelnemers-op-vri-kruispunten
