Volgens een recente studie zal de vraag naar verzekeringsdiensten op de middellange termijn hoog blijven, ook al worden mensen ouder. Ondanks de vergrijzing zal de Duitse verzekeringsmarkt de komende decennia groeien. Dit blijkt uit een onderzoek van het International Centre for Insurance Regulation (ICIR) in opdracht van GDV. Volgens dit rapport zal het premie-inkomen in reële termen waarschijnlijk met tien procent stijgen tot 140 miljard euro in 2040, alleen al vanwege het demografische effect.
“De vergrijzing van de bevolking betekent verliezen voor sommige sectoren. De positieve effecten voor de verzekeringssector wegen echter zwaarder dan de negatieve effecten”, zegt GDV-directeur Jörg Asmussen. Dit gaat gepaard met een groeiend belang van de sector in de totale economie: “Het aandeel van verzekeringspremies in het bruto binnenlands product zal naar verwachting stijgen van 4,1 naar 4,7%”, zegt Asmussen.
De verpleegkundige zorg en de ziektekostenverzekeringen laten een sterke groei zien In het onderzoek wordt gekeken naar de gevolgen van demografische veranderingen op de vraag naar verzekeringen. “De waarden zijn geen voorspelling voor het verzekeringsbedrijf als geheel. Ze kwantificeren alleen het effect dat demografische ontwikkelingen daarop kunnen hebben”, zegt Alexander Ludwig, hoofd van de ICIR en co-auteur van het onderzoek.
Daartoe hebben hij en zijn team een voorspellingsmodel ontwikkeld dat zowel rekening houdt met de ontwikkeling van de bevolking en het inkomen als met veranderingen in het vraaggedrag – gebaseerd op de inkomens- en consumptiesteekproef (EVS) van het Federaal Bureau voor de Statistiek, dat werd voor het laatst verzameld in 2018. Het jaartal dient dan ook als basis voor het onderzoek.
Met name de gezondheidszorg- en verpleegzorgverzekeringen zullen in de toekomst winst boeken, omdat ze in de EVS-statistieken samen met ongevallen- en arbeidsongeschiktheidspolissen worden gegroepeerd in de categorie ‘particuliere ziektekostenverzekeringen’. Voor deze groep gaan de wetenschappers uit van een premiegroei van bijna 60% door het demografische effect in 2040 – op basis van zo’n 50 miljard euro. “Het aantal ouderen neemt toe. En ze leven ook steeds langer. Dit betekent dat de behoefte aan zorg en medische ondersteuning en de bijbehorende verzekeringsoplossingen groeit”, zegt Asmussen.
Lichte teruggang levensector
In andere sectoren leidt de vergrijzing van de bevolking echter tot verliezen: voor de sector ‘levensverzekeringen’ – bestaande uit particuliere pensioenverzekeringen, kapitaalverzekeringen en overlijdensrisicoverzekeringen – voorspellen de auteurs van het onderzoek een demografisch gerelateerde daling van de premies van ongeveer 48,5 miljard euro (2018) in 2040 vijf procent vooruit. “Minder werknemers betekent simpelweg dat minder mensen particuliere voorzieningen treffen”, zegt Asmussen.
De ontwikkelingen binnen de productgroep zijn echter heel verschillend: terwijl kapitaalvormende levensverzekeringen aanzienlijk minder belangrijk worden, zal volgens het onderzoek de vraag naar particuliere pensioenverzekeringen in 2040 met 40% toenemen.Als het politieke raamwerk verandert, kunnen de bijdragen iets minder dalen, benadrukt studieauteur Ludwig. “Als bijvoorbeeld de pensioenleeftijd zou worden gekoppeld aan de stijgende levensverwachting, zou de leeftijdsgebonden premiedaling in de levensector worden teruggebracht tot ongeveer drie procent.” Het hoofd van de ICIR benadrukt dat mensen dan langer inkomen zouden hebben en dus meer zouden kunnen doen voor hun particuliere pensioenvoorziening.
In het basisscenario daalt het aantal inwoners naar 80 miljoen
Alle cijfers zijn gebaseerd op het basisscenario van de wetenschappers. Ze gaan uit van een lichte daling van de bevolking tot 80 miljoen in 2040. Het geboortetekort wordt gedeeltelijk gecompenseerd door immigratie, maar het aandeel van de beroepsbevolking daalt nog steeds van 60 naar 53%. In het basisscenario krimpt het beschikbare inkomen van huishoudens in reële termen aanzienlijk, omdat het aantal gepensioneerden, waarvan het aantal toeneemt, een lager inkomen heeft dan werkenden. Deze worden op hun beurt zwaarder belast door hogere socialezekerheidsbijdragen.In een optimistischer scenario, met iets meer immigratie of een hoger geboortecijfer, zouden de verzekeringspremies in totaal met 15% kunnen stijgen in plaats van met 10%t.
