Een pakket aan maatregelen dat minister Schouten eind vorige week heeft voorgesteld moet het aantal stalbranden en dierlijke slachtoffers in Nederland snel verminderen. De meeste dierlijke slachtoffers vallen, voor zover de oorzaak bekend is, bij branden veroorzaakt door gebrekkige elektra. Daarom worden jaarlijkse visuele keuringen van elektra voor álle stallen verplicht. Ook moeten de overlevingskansen van dieren worden vergroot. Onderzoek zal moeten uitwijzen hoe dat kan worden bereikt. Dat schrijft minister Schouten in reactie op de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid in een brief aan de Tweede Kamer.
Uit onderzoek blijkt dat bij bijna de helft van het aantal stalbranden de oorzaak onbekend is. Van de branden waarvan de oorzaak wél bekend is, zijn werkzaamheden in of bij de stal de meest genoemde oorzaak. De meeste dierlijke slachtoffers vallen bij branden die zijn veroorzaakt door elektra, zoals defecte apparaten en/of kortsluiting.Omdat bij brand in grote stallen het risico op meer slachtoffers groter is, gaan voor deze stallen meer maatregelen gelden.
Verplichte jaarlijkse keuringen voor alle stallen
Veel dierlijke slachtoffers kunnen voorkomen worden door deugdelijke elektra in de stal. Vanaf 2023 stelt minister Schouten daarom een jaarlijkse, visuele keuring van elektra wettelijk verplicht voor alle stallen. Daarnaast moeten de grote veehouderijen iedere drie jaar een uitgebreidere, strengere elektra- en zonnestroomkeuring ondergaan. De overige veehouderijen ondergaan dit iedere vijf jaar.
Stallen van grote veehouderijen hebben veelal een ruimte waarin technische installaties of apparaten staan. Indien hier brand ontstaat, moet voorkomen worden dat deze overslaat naar de dierverblijven. Daarom wil minister Schouten deze technische ruimte van bestaande stallen in de toekomst verplicht omgeven (compartimentering) met tenminste 60 minuten brandwerend materiaal en daarnaast preventieve branddetectiesystemen in de technische ruimte verplicht stellen voor grote veehouderijen.
Vergroten veiligheid grote stallen
Omdat het menselijk handelen, en het uitvoeren van werkzaamheden een belangrijke oorzaak is van stalbranden, moet er in 2024 op grote veehouderijen iemand aanwezig zijn die een veiligheidsmanagementcursus heeft gevolgd. Bij deze cursus staan omgang met brandrisico’s, orde en netheid van het pand, en onderhoud van technische apparatuur centraal.
Indien er een brand uitbreekt, moeten dierlijke slachtoffers zo goed als mogelijk voorkomen worden. Hoe groter de stal, hoe hoger het risico op meer dodelijke dierlijke slachtoffers op het moment dat er brand uitbreekt. Om dat risico te verkleinen wil minister Schouten een grens stellen aan het aantal dieren per brandcompartiment. Ook zal met het ministerie van Binnenlandse Zaken de mogelijkheid bekeken worden om een maximum grens te stellen aan de grootte van brandcompartimenten in nieuw te bouwen en te verbouwen veestallen.
De Tweede Kamer zal jaarlijks op de hoogte gehouden worden van de voortgang van de aanpak stalbranden. Indien nodig neemt het ministerie tussentijds aanvullende maatregelen om het aantal stalbranden op korte termijn snel terug te brengen.
Kamerbrief Aanpak van Stalbranden
Kamerstuk: Kamerbrief | 08-10-2021
Reactie LTO
In een reactie hierop zegt LTO te begrijpen dat het kabinet een periodieke elektrakeuring en de komst van brandwerende technische ruimtes wettelijk wil vastleggen, maar benadrukt dat er oog moet zijn voor de praktische implementatie en kosten. Ook gaat de minister in op de voorzetting van het Actieplan Brandveilige Veestallen, waar LTO Nederland onderdeel van uitmaakt. LTO Nederland benadrukt dat deze aangepaste vorm van sturing allerminst het einde van de samenwerking betekent.
“De afgelopen jaren behaalden we met het Actieplan Brandveilige stallen goede resultaten op het gebied van brandveiligheid, zoals meer risicobewustzijn onder veehouders, strengere bouwregels en meer elektrakeuringen in stallen. De huidige werkwijze kent echter wel tekortkomingen: niet alles kan door individuele boeren of de sector worden bereikt. De minister heeft aangekondigd meer regie naar zich toe te trekken op dit dossier. Om die reden gaat de samenwerking in het Actieplan op een andere manier verder. Daarbij blijven we nadrukkelijk aandacht voor de praktische haalbaarheid en betaalbaarheid van nieuwe maatregelen vragen,” aldus Jeannette van de Ven, portefeuillehouder Gezonde Dieren bij LTO Nederland.
Elektrakeuringen en veiligheidsmanagement
De minister kondigt aan elektrakeuring wettelijk te verplichten:
voor grote bedrijven eens in de drie jaar, kleinere bedrijven eens in de vijf
jaar. Daarbij is jaarlijks een visuele keuring nodig. Veel pluimvee-, varkens-
en kalverenbedrijven laten hun elektra al keuren omdat dit in de
(keten)kwaliteitssystemen is opgenomen of door verzekeraars wordt geëist. LTO
begrijpt de keuze om keuringen nu ook wettelijk vast te laten leggen, maar
vindt het onjuist dat bedrijfsgrootte in plaats van brandrisico de frequentie
bepaalt.
Een ander voorstel gaat over veiligheidsmanagement op het bedrijf: grotere bedrijven worden verplicht om hierover een cursus te volgen. Voor LTO Nederland staat voorop dat een dergelijke cursus moet aansluiten bij de beleving en de praktijk van de veehouder. Ook bij de maatregel om bedrijven hun technische ruimte brandwerend te laten maken geldt dat er oog moet zijn voor welke gevolgen dit gaat hebben voor bedrijven in de praktijk.
Impact innovaties op brandveiligheid
De OVV deed de aanbeveling dat het Verbond van Verzekeraars, het
Ministerie van LNV en LTO Nederland onderzoeken welke technologische innovaties
en bedrijfsmatige ontwikkelingen de stalbrandveiligheid kunnen verslechteren en
wat daar tegen gedaan kan worden. Dit onderzoek wordt opgestart met nauwe
betrokkenheid van LTO Nederland. Daarbij wordt ook in kaart gebracht uit welke
(wettelijke) eisen deze innovaties en bedrijfsontwikkelingen voortkomen.Andere voortzetting Actieplan Brandveilige Veestallen
LTO Nederland heeft afgelopen jaren in het Actieplan Brandveilige Veestallen
met de POV, de Dierenbescherming, het Verbond van Verzekeraars en de Brandweer
Nederland succesvol gewerkt aan het verbeteren van de brandveiligheid van
stallen. Nu de overheid de regie naar zich toe trekt wordt de stuurgroep
opgeheven en nemen de betrokken partijen meer verantwoordelijkheid voor hun
eigen acties. De organisaties gaan in werkgroepen samenwerken op specifieke
acties of thema’s, en met een afstemmingsoverleg met nauwe betrokkenheid vanuit
de ministeries van LNV en BZK wordt de samenhang gewaarborgd
Fooo boven TUV Nederland
