Het risico op scheepsbotsingen en strandingen neemt toe door een sterke stijging van GPS-storing en –spoofing, het opzettelijk uitzenden van vervalste GNSS-signalen (Global Navigation Satellite System) om een ontvanger een verkeerde locatie of tijd te laten weergeven. Dit geeft aanleiding tot bezorgdheid over de dekking voor maritieme polishouders.GPS-spoofing is het opzettelijk uitzenden van vervalste GNSS-signalen (Global Navigation Satellite System) om een ontvanger een verkeerde locatie of tijd te laten weergeven.
Geopolitieke conflicten hebben de dreiging verergerd en hebben gevolgen voor belangrijke commerciële scheepvaartroutes in de Zwarte Zee, de Baltische Zee en de Perzische Golf. Volgens deskundigen neemt de verstoring van GPS-signalen toe. Jamming blokkeert legitieme GPS-signalen, terwijl spoofing signalen manipuleert om valse locatiegegevens te verzenden. In de maritieme sector wordt spoofing gebruikt om sancties te omzeilen, bijvoorbeeld bij activiteiten zoals illegale olietransfers en de activiteiten van de zogenaamde ‘schaduwvloot”.
Brief aan Amerikaanse ministerie van Defensie en het ministerie van Transport,
In september heeft een coalitie van luchtvaart-, maritieme en andere brancheorganisaties een brief geschreven aan het Amerikaanse ministerie van Defensie en het ministerie van Transport, waarin zij erop aandringen om de toenemende dreiging van GPS-signaalstoring en –spoofing aan te pakken. Dergelijke activiteiten beginnen zich buiten conflictgebieden te verspreiden en hebben gevolgen voor sommige civiele activiteiten, met name in de transportsector, aldus de brief.
GPS-spoofing is een groeiend probleem, vooral sinds de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, aldus Rahul Khanna, Global Head Marine Risk Consulting bij Allianz Commercial in New York.Zeevarenden maken zich zorgen omdat veel navigatietechnologieën en -instrumenten op schepen onderling verbonden zijn en afhankelijk zijn van nauwkeurige GPS-gegevens, aldus Khanna. Als er een storing optreedt, kunnen de instrumenten geen nauwkeurige positiegegevens leveren en kunnen ze andere functies van de navigatiesystemen van schepen verstoren. De incidenten houden volgens hem waarschijnlijk meer verband met geopolitieke spanningen en de acties van staatsactoren of grote terroristische groeperingen dan met individuele hackers
De apparatuur die nodig is voor spoofing en jamming wordt steeds toegankelijker, wat heeft geleid tot meer incidenten, aldus Kelly Malynn, product leader, cyber physical damage bij de maritieme, luchtvaart- en politieke divisie van Beazley in Londen. “Vanuit geopolitiek oogpunt wordt de wereld een veel risicovollere plek. GPS-interferentie wordt bijvoorbeeld gebruikt om drone-surveillance te verstoren. Als gevolg daarvan zien we een toename van GPS-spoofing of -jamming, en dat heeft gevolgen voor schepen.”,
GPS-storing trof tussen 1 april en 30 november ongeveer 38.500 schepen, volgens een analyse van Windward, een in Londen gevestigd maritiem AI-bedrijf. De geopolitieke situatie wordt steeds onvoorspelbaarder en storingen hebben zich verspreid naar meerdere regio’s, aldus Michelle Wiese Bockmann, senior maritiem inlichtingenanalist bij Windward. “Venezuela is nu een gebied dat we nauwlettend in de gaten houden.”,
Cyberuitsluitingen in maritieme risicopolissen kunnen de dekking voor reders en exploitanten bemoeilijken wanneer cyber- of elektronische interferentie fysieke gevaren zoals strandingen en aanvaringen beïnvloedt, zeggen deskundigen.Het is volgens hen ook moeilijk om specifieke incidenten uitsluitend aan GPS toe te schrijven, wat kan leiden tot ‘grijze gebieden’ bij claims. .
De Association of Average Adjusters waarschuwde in augustus dat de dekking van maritieme verzekeringen voor GPS-spoofingincidenten onduidelijk is. “Gevallen zullen ‘fact specific’’ zijn en afhangen van causaliteit en opzet”, aldus de vereniging in een discussienota.
