Rioolwateronderzoek helpt om een beter beeld te krijgen van het drugsgebruik in Nederland. Dit blijkt uit een proef van het RIVM en het Trimbos-instituut. Al jaren doet het Trimbos-instituut onderzoek naar drugsgebruik in Nederland. Rioolwateronderzoek kan hierop een belangrijke aanvulling zijn.
Mensen die drugs gebruiken plassen de restanten daarvan uit. Zo komen drugsresten in het riool terecht. Het RIVM onderzocht in twintig gemeenten of metingen in rioolwater duidelijk kunnen maken hoeveel drugs er wordt gebruikt.
Vanaf eind 2023 tot eind 2024 voerde het RIVM op vijf momenten rioolwatermetingen uit naar de drugs cocaïne, crystal meth, XTC(Ecstacy (3,4-Methylenedioxy Methamphetamine)), speed en de designerdrugs 3-CMC en 4-CMC. Tijdens elke meting werd gedurende een week op meerdere dagen rioolwater verzameld bij twintig rioolwaterzuiveringsinstallaties. Deze rioolwaterzuiveringsinstallaties lagen in grote en kleine gemeenten, verspreid over het hele land.
Drugs in rioolwater goed te meten in zowel grote als kleine gemeenten
Uit het onderzoek blijkt dat deze drugs goed te meten zijn in rioolwater. Omdat de metingen zijn gedaan bij grote en kleine gemeenten verspreid over het land, geven de metingen een goed beeld van het drugsgebruik in heel Nederland. Uit het rioolwateronderzoek bleek dat er verschillen in drugsgebruik zijn tussen grote en kleine gemeenten. In grote gemeenten en steden wordt bijna altijd meer drugs gebruikt, ook als je rekening houdt met het grotere aantal inwoners. Het gebruik van designerdrugs is in alle onderzochte gemeenten laag. Daardoor zijn verschillen in designerdrugsgebruik tussen gemeenten of meetperioden moeilijk te zien.
De metingen lieten ook zien dat het gebruik van alle drugs het hele jaar door ongeveer gelijk bleef. Alleen na oud en nieuw vonden de onderzoekers opvallend meer cocaïne en XTC in het rioolwater. Ook laten de metingen in rioolwater zien dat sommige drugs, zoals XTC meer gebruikt wordt in het weekend.
Jaarlijks rioolwateronderzoek laat verandering in drugsgebruik zien
De proef laat zien dat rioolwateronderzoek een goede en objectieve aanvulling is op het huidige Trimbos-onderzoek. Omdat het drugsgebruik volgens de metingen het hele jaar gelijk was, is één keer meten per jaar genoeg voor een goed beeld van hoeveel drugs er in Nederland wordt gebruikt. Door de meting elk jaar op hetzelfde moment te doen, worden veranderingen door de jaren heen zichtbaar.
Het RIVM voerde het rioolwateronderzoek naar drugs uit in opdracht van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Justitie en Veiligheid
