SWOV: Elektrische fiets houdt ouderen met een chronische aandoening mobiel; maar veiligheid verdient aandacht

De elektrische fiets lijkt voor veel ouderen met een chronische aandoening een uitkomst om mobiel te blijven en in beweging te blijven. Daarop wijst het SWOV-onderzoek Sociaaldemografische en gezondheidskenmerken van fietsers uit de Lifelines-cohortstudie 2014-2023. Tegelijkertijd waarschuwt SWOV dat deze groeiende groep oudere fietsers ook kwetsbaarder is in het verkeer. Het onderzoek is uitgevoerd met gegevens uit de drie noordelijke provincies.

Ouderen fietsen het meest – en steeds vaker elektrisch 

Ouderen tussen 66 en 89 jaar fietsen gemiddeld ruim vijf uur per week, bijna twee keer zoveel als volwassenen van middelbare leeftijd. Steeds vaker doen zij dat op een elektrische fiets: inmiddels fietst vier op de tien ouderen elektrisch. Uit de analyses komt naar voren dat elektrische fietsers vaker een chronische aandoening rapporteren dan fietsers op een gewone fiets. Dit kan erop wijzen dat de e-bike voor ouderen met gezondheidsproblemen een belangrijke kans biedt om actief en zelfstandig en mobiel te blijven.

Ongevalsrisico stijgt niet, aantal slachtoffers wel 

De combinatie van vergrijzing en toenemend fietsgebruik zorgt ervoor dat het aandeel kwetsbare fietsers stijgt. Ouderen fietsen vaker en langer, maar lopen bij een ongeval ook een groter risico op ernstig letsel. Uit het SWOV-rapport De Staat van de Fietsveiligheid 2025, dat de bredere verkeersveiligheidssituatie van fietsers schetst, blijkt inmiddels dat bijna de helft van alle dodelijke en ernstig gewonde fietsslachtoffers 70 jaar of ouder is. Hoewel het ongevalsrisico voor fietsers niet structureel stijgt, zal – mede door de vergrijzing – het aantal fietsslachtoffers wél toenemen. Veiligheid vraagt om samenhangende aanpak.

Om de fietsveiligheid te vergroten zijn er maatregelen nodig zoals:

  • betere en vergevingsgezinde fietspaden, met voldoende breedte en veilige oversteekplaatsen;
  • lagere snelheden op wegen waar fietsers en auto’s elkaar ontmoeten;
  • stimuleren van vrijwillig helmgebruik, met name bij e-bike-rijders;
  • terugdringen van risicofactoren als afleiding in het verkeer en de toename van zware voertuigen in het verkeer

Links

R-2025-12 Sociaaldemografische en gezondheidskenmerken van fietsers uit de Lifelines-cohortstudie 2014-2023

R-2025-7 De Staat van de Fietsveiligheid 2025