Jongeren en jongvolwassenen die op een e-bike rijden, lopen bij een fietsongeval twee keer zo vaak hersenletsel op als bestuurders van een gewone fiets. Dat blijkt uit onderzoek van Frisius MC, dat recent is verschenen in het wetenschappelijk tijdschrift European Journal of Trauma and Emergency Surgery.
Het team van traumachirurg Jeroen Poos en arts-onderzoeker Timon Kroes vergeleek gegevens van 722 fietsers tussen 10 en 25 jaar. Zij kwamen in 2021, 2022 of 2023 naar de spoedeisende hulp (SEH) in Leeuwarden na een ongeluk. Van deze fietsers zaten 82 op een e-bike en 640 op een gewone fiets. E-bikers raakten vaker ernstig gewond. Ze hadden vaker hersenletsel: 38% van de e-bikers tegenover 19% van de gewone fietsers. Bloedingen in het hoofd kwamen ook vaker voor: 5% tegenover 1%. E-bikers hadden ook vaker botbreuken in het gezicht: 11% tegenover 3%.De meeste ongevallen waren eenzijdig (76%).
Bescherming van het hoofd is cruciaal
Het hoofd is kwetsbaar. Hersenletsel kan levenslang problemen geven. Bij een val met een e-bike is de snelheid vaak hoger en de klap harder. Een fietshelm kan helpen om ernstig letsel te voorkomen. In het onderzoek droegen maar weinig mensen een helm: 2 e-bikers en 1 gewone fietser.
“We zien steeds meer jonge e-bikers op de SEH”, zegt Poos. “Vaak is het letsel gelukkig licht, maar hoofdletsel komt vaker voor. Een botbreuk is meestal goed te behandelen met gips of een operatie. Bij hersenletsel is dat moeilijker. Het herstel van hersenletsel duurt lang en is moeilijk te voorspellen. Afhankelijk van de ernst blijft volledig herstel soms uit. Gelukkig zagen wij vooral licht traumatisch schedelhersenletsel (hersenschudding). Ook dan duurt herstel soms lang. Een helm kan veel verschil maken.”
Het verbaast Poos niet dat e-bikers vaker hersenletsel oplopen. “Ze rijden gemiddeld sneller dan gewone fietsers. Daardoor is de klapharder. Het hoofd vangt vaak de eerste klap op. Als je harder rijdt, kun je je minder goed opvangen bij een val. We zagen eerder al dat oudere e-bikers vaak ernstiger gewond raken. Ons vermoeden dat dit met jongeren ook het geval is, wordt nu wetenschappelijk bevestigd. In dit onderzoek zijn geen fatbike ongevallen meegerekend, tijdens de studiedagen waren die nog nauwelijks op de weg. Pas na de invoering van de helmplicht voor snorfietsers in januari 2023 zijn ze populairder geworden onder jongeren.”
Het onderzoek werd uitgevoerd in Frisius MC Leeuwarden, dit is een level 2 traumacentrum. De meest ernstig gewonde patiënten worden vaak direct naar een level 1 traumacentrum vervoerd. Daardoor kan de ernst van de verwondingen in dit onderzoek iets lager lijken
