Van de exporterende industrie heeft 95 procent zorgen over het internationale handelsbeleid in de komende 12 maanden. Beleid rondom importtarieven en niet-tarifaire maatregelen (zoals douaneregels of productvereisten) vinden deze bedrijven het vaakst zorgelijk voor hun export. Veranderingen in het handelsbeleid hebben vooral gevolgen voor de omvang van de export. Dit blijkt uit de conjunctuurenquête die het CBS in mei 2025 heeft gehouden onder industriebedrijven vanaf 5 werkzame personen.
Het internationale handelsklimaat is de afgelopen maanden onzekerder geworden door importtarieven van de VS en (mogelijke) reacties daarop van de EU en China. Bijna 80% van de industriële bedrijven exporteert, en daarvan is 95% bezorgd over het internationale handelsbeleid voor de komende 12 maanden. In maart 2023 was dit aandeel nog 41%. In de hout- en bouwmaterialenindustrie en in de papier- en grafische industrie maken vrijwel alle bedrijven zich zorgen over de internationale handel. In de transportmiddelenindustrie is het aandeel met zorgen het kleinst, maar ook hier vormen zij een ruime meerderheid (82%).
| Bedrijven met zorgen om het internationale handelsbeleid | ||
| Branche | Mei 2025 (% van exporterende bedrijven) | Maart 2023 (% van exporterende bedrijven) |
| Industrie totaal | 94,6 | 41,3 |
| Papier en grafische | 100,0 | 19,1 |
| Hout en bouwmaterialen | 99,5 | 20,9 |
| Basismetaal en metaalproductie | 96,7 | 41,9 |
| Voedings- en genotmiddelen | 95,5 | 41,3 |
| Elektrotechnische en machine | 95,1 | 60,9 |
| Raffinaderijen en chemie | 94,8 | 29,5 |
| Textiel, kleding en leder | 94,0 | 19,3 |
| Overige industrie en reparatie | 90,7 | 24,7 |
| Transportmiddelen | 81,6 | 44,4 |
Importtarieven het meest zorgelijke element
Van de exporterende industriële bedrijven noemt 77% importtarieven als een van de meest zorgwekkende aspecten van het internationale handelsbeleid voor de komende 12 maanden. In maart 2023 was dit nog geen 10 procent. Ruim 26% vindt niet-tarifaire maatregelen (zoals douaneformaliteiten of productvereisten) zorgelijk voor de export. En 15% van de exporteurs noemt duurzaamheidsrichtlijnen of -vereisten zorgwekkend.
Exporterende bedrijven in de elektrotechnische en machine-industrie hebben het vaakst een of meerdere zorgen over het handelsbeleid in de komende 12 maanden. Zowel importtarieven (85%) als niet niet-tarifaire maatregelen (30%) vinden deze branches relatief zorgelijk. Ook in de raffinaderijen en chemie geven ondernemers relatief vaak aan een of meerdere zorgen te hebben. Van alle industriebranches hebben zij het vaakst zorgen over handelssancties.
| Meest zorgelijke element in het internationale handelsbeleid 1) | ||||||
| Importtarieven (% van exporterende bedrijven) | Niet-tarifaire maatregelen (zoals douaneformaliteiten of productvereisten) (% van exporterende bedrijven) | Richtlijnen of vereisten rond duurzaamheid (% van exporterende bedrijven) | Handelssancties (% van exporterende bedrijven) | Handelsverdragen (% van exporterende bedrijven) | Geen (% van exporterende bedrijven) | |
| Industrie totaal | 76,9 | 26,6 | 15,2 | 8,2 | 7,1 | 5,4 |
| Elektrotechnische en machine | 84,5 | 29,8 | 12,5 | 10,7 | 6,8 | 4,9 |
| Raffinaderijen en chemie | 77,3 | 34,1 | 9,6 | 13,9 | 6,7 | 5,2 |
| Voedings- en genotmiddelen | 67,4 | 27,3 | 20,3 | 7,9 | 15,6 | 4,5 |
| Textiel, kleding en leder | 72,7 | 29,3 | 14,3 | 7,4 | 5,3 | 6,0 |
| Basismetaal en metaalproductie | 85,4 | 25,4 | 14,0 | 0,6 | 3,8 | 3,3 |
| Papier en grafische | 73,8 | 19,3 | 23,5 | 9,5 | 0,0 | 0,0 |
| Hout en bouwmaterialen | 76,9 | 24,0 | 15,3 | 8,4 | 0,0 | 0,5 |
| Transportmiddelen | 71,4 | 15,1 | 7,8 | 6,9 | 5,4 | 18,4 |
| Overige industrie en reparatie | 64,3 | 10,5 | 29,2 | 1,7 | 2,1 | 9,3 |
| 1)Bedrijven konden maximaal twee antwoorden kiezen | ||||||
Gewijzigd handelsbeleid vaak gevolgen voor export
Slechts 8%t van de exporterende industriële bedrijven verwacht dat veranderingen in het handelsbeleid géén invloed gaat hebben op hun export. In maart 2023 was dit nog 47%. Als een bedrijf wel gevolgen verwacht, dan is dat bij 40% vooral een verandering in de omvang van de export. Dit is bijna een verdubbeling ten opzichte van maart 2023 (23%). Daarnaast geeft 9% aan dat veranderd handelsbeleid vooral invloed heeft op hun prijzen.
De elektrotechnische en machine-industrie ervaart relatief het vaakst gevolgen van een veranderd handelsbeleid. Hier geeft 60% van de exporterende bedrijven aan dat de omvang de export zal veranderen. Bedrijven in de transportmiddelenindustrie veranderen het vaakst van exportmarkten vanwege veranderd internationaal handelsbeleid. De omvang van hun export verwachten zij daarentegen het minst vaak te veranderen van alle bedrijfstakken.
| Belangrijkste gevolg van veranderend handelsbeleid voor de export | ||||||
| Bedrijfstak | De hoeveelheid goederen/diensten die ons bedrijf exporteert verandert (% van exporterende bedrijven) | De prijs die ons bedrijf in rekening brengt bij onze klanten verandert (% van exporterende bedrijven) | Ons bedrijf gaat dan andere exportmarkten bedienen (% van exporterende bedrijven) | Geen, veranderingen in het handelsbeleid hebben vaak geen gevolgen voor onze export (% van exporterende bedrijven) | Ons bedrijf gaat dan over op andere manieren van internationaal ondernemen (bijvoorbeeld licenties, joint ventures, opzetten lokaal filiaal) (% van exporterende bedrijven) |
Anders (% van exporterende bedrijven) |
| Industrie totaal | 40,4 | 9,0 | 9,0 | 8,0 | 1,4 | 32,3 |
| Elektrotechnische en machine | 60,0 | 6,6 | 10,0 | 4,7 | 1,1 | 17,7 |
| Basismetaal en metaalproductie | 45,4 | 9,3 | 8,1 | 5,9 | 0,0 | 31,3 |
| Textiel, kleding en leder | 42,3 | 1,6 | 6,0 | 11,0 | 0,8 | 38,3 |
| Raffinaderijen en chemie | 40,1 | 8,6 | 5,1 | 15,4 | 1,4 | 29,4 |
| Papier en grafische | 30,6 | 5,6 | 1,8 | 7,9 | 2,7 | 51,3 |
| Voedings- en genotmiddelen | 30,2 | 11,1 | 9,4 | 8,4 | 1,5 | 39,4 |
| Hout en bouwmaterialen | 25,0 | 12,8 | 7,2 | 11,2 | 3,3 | 40,5 |
| Overige industrie en reparatie | 24,6 | 9,4 | 5,2 | 4,6 | 0,0 | 56,3 |
| Transportmiddelen | 15,7 | 13,9 | 27,4 | 5,2 | 4,6 | 33,2 |
