Het wordt zo druk op de Noordzee met windmolens, CO2-opslag, gaswinning en scheepvaart, dat er betere afspraken nodig zijn om alles een plek te geven, zeker als er ook nog ruimte moet blijven voor natuur, visserij en oefenterreinen voor defensie. Dat stelt TNO in een nieuw onderzoek over de gevolgen van de energie-infrastructuur op de Noordzee.
Op de eigen website schrijft TNO: “De Noordzee is dé sleutel tot een onafhankelijk en betaalbaar energiesysteem. Het North Sea Energy (NSE) programma brengt deze toekomst nu helder in beeld met een unieke visualisatie en doorrekening van energieplannen op de Noordzee. De vandaag (26 juni jl., red.) in het EYE Filmmuseum gepresenteerde unieke reeks kaarten en scenario’s laten zien hoe cruciaal wind-op-zee, waterstofproductie, CO₂-opslag en de combinatie met de afbouw van aardgas zijn voor de toekomst van Nederland en Europa. Een primeur die inzicht biedt én aanzet tot actie voor Nederland en andere Noordzeelanden. De tijd van vrijblijvend nadenken is voorbij. Slimme keuzes zijn hard nodig.
Zo’n 40 bij NSE betrokken publieke en private partijen onderzochten innovatieve concepten voor een geïntegreerd energiesysteem met bijbehorende infrastructuur op de Noordzee. De resultaten laten zien waar het wringt – én waar mogelijke oplossingen liggen.
Wind-op-zee en CO2-opslag zijn no-brainers
Volgens NSE zijn wind-op-zee en CO₂-opslag de eerste voordehand liggende slimme keuzes. Met de ambitieuze plannen voor windenergie en CO₂-opslag en kritische infrastructuur staat de Noordzeeregio aan de vooravond van een historische transformatie om de komende decennia energiezekerheid te kunnen garanderen en het klimaatbeleid betaalbaar de houden, zonder elkaar te hinderen en met een netto positief effect op de natuur.Joris Koornneef, wetenschappelijk leider NSE: “We moeten nu kiezen. De uitdagingen zijn groot, maar de kansen zijn groter. Nederland kan koploper worden in de Europese energietransitie – als we doorpakken met wind-op-zee en CO2 opslag én samenwerken met onze buren.”
Transitiepijn in ruimte en investeringen
De kaarten en berekeningen maken het duidelijk: de Noordzee wordt hét energiehart van Europa, maar de ruimte is schaars, de natuur staat onder druk en de versnipperde aanpak werkt vertragend. Energieproductiefaciliteiten, CO₂-opslagcapaciteit, infrastructuur om stroom, gas, waterstof aan land te brengen, tezamen met natuurversterkende activiteiten en andere gebruikers – allemaal op hetzelfde stukje zee.De transitiepijn komt ook door het gebrek aan stabiele businessmodellen en lange termijn perspectief, wat private investeringen afremt. Publieke investeringen en internationale samenwerking zijn vaak nog te versnipperd. René Peters, directeur energie/ en infrastructuur en programmaleider NSE: “Zolang iedereen zijn ‘handdoekje’ blijft leggen op een eigen stukje zee, blijven we versnipperd. We hebben één integrale lange termijn aanpak nodig – met energie, ecologie en economie samen aan tafel.”
Van fragmentatie naar focus
Het leggen van de ruimtelijke puzzel en samenwerken aan de oplossingen moet
internationaal worden geïntensiveerd. Het NSE-programma pleit voor stevige samenwerking en regie op de cruciale rol van de Noordzee in het bereiken van de klimaatambities binnen de gestelde doelen en timing.
Het advies is:
- Meervoudig ruimtegebruik als standaard
- Ecologie en stakeholders vanaf de tekentafel meenemen
- Europese afstemming van infrastructuur, investeringen en regelgeving
- Bevordering sterke businesscases voor duurzame energie-initiatieven
- Strategische keuzes rond grondstoffen en leveringszekerheid
Nederland kan een voortrekkersrol vervullen in de Europese energietransitie – als we durven kiezen. Dat vraagt om betere afstemming van nationale plannen op Europese doelen én om nauwe samenwerking met buurlanden aan gezamenlijke strategieën voor een ecologisch verantwoord gebruik van de Noordzee als gedeelde energiebron.
