Nu zelfrijdende auto’s steeds dichter bij grootschalige invoering komen, staan we voor een flinke uitdaging: zorgen dat deze voertuigen niet alleen de verkeersregels volgen, maar zich ook sociaal gedragen in het verkeer. Een nieuw (Engelstalig) SWOV-rapport, Social driving behaviour in automated driving – A first look at requirements and assessment, wijst op een belangrijk hiaat in de huidige regelgeving voor geautomatiseerde rijsystemen (ADS): het ontbreken van duidelijke eisen en tests rondom sociaal rijgedrag.
SWOV-onderzoekers Rins de Zwart MSc, dr. Diane Cleij en Angèle Picco MSc laten zien dat menselijke bestuurders vaak sociaal rijgedrag vertonen – zoals voorrang geven of anticiperen op onvoorspelbaar gedrag – terwijl ADS daar nog niet expliciet op worden beoordeeld. Hoewel van ADS wordt verlangd dat ze rijden als een “bekwame en zorgvuldige bestuurder”, is onduidelijk wat dat sociaal gezien precies inhoudt.
De onderzoekers concluderen dat huidige testmethoden, zoals virtuele simulaties, praktijktests en monitoring na ingebruikname, tekortschieten in het signaleren van gebrekkig sociaal gedrag van ADS. Cruciale interacties met menselijke weggebruikers blijven mogelijk onder de radar.
Dat kan risico’s opleveren: als een geautomatiseerd voertuig geen sociaal gedrag vertoont, kan dat leiden tot verwarring, hinder of zelfs ongevallen. De auteurs pleiten dan ook voor duidelijkere definities, betere testmiddelen (zoals geavanceerde rijsimulators met realistische gedragsmodellen) en vroege signalering van sociale knelpunten. Zonder een proactieve, top-down benadering dreigen veiligheidsverbeteringen pas te komen nádat er iets misgaat – en dat is precies wat automatisering zou moeten voorkomen.
