Kleine bedrijven voldoen minder vaak aan de arbozorgverplichtingen, terwijl de risico’s op ongezond en onveilig werk bij deze bedrijven slechter worden beheerst dan bij grote(re) bedrijven. Terwijl juist bij deze bedrijven een kwalitatief goede risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) een sterke relatie heeft met veilig en gezond werken. Dat blijkt uit de verdiepende analyse monitor Arbo in Bedrijf 2022-2023, waarvoor inspecteurs van de Nederlandse Arbeidsinspectie zo’n 1.700 bedrijven bezochten. De analyse toont de verschillen tussen kleine en grote bedrijven in naleving en aanwezigheid van risico’s.
Naleving RI&E bij kleine bedrijven verbetert, maar blijft achter bij grote bedrijven
Wel is het aantal kleine bedrijven (tot en met 4 werknemers) dat een actuele RI&E heeft gestegen van 37% naar 56%. Ook bij bedrijven met 5 tot en met 9 werknemers was een stijging zichtbaar: van 55% naar 68%. Toch blijven deze cijfers achter bij grotere bedrijven, waar de naleving structureel hoger ligt.
Gezondheids- en veiligheidsrisico’s
Vijf van de zes meest schadelijke risico’s – zoals gevaarlijke stoffen, dynamische overbelasting, werken op hoogte, aanrijdgevaar en machine-onveiligheid – komen ook veel voor bij kleine bedrijven, al is dat iets minder vaak dan bij grotere bedrijven. Zorgelijk is dat deze risico’s vaak onvoldoende worden beheerst. Zo komen bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen voor bij één op de drie van de kleinere bedrijven en wordt dit risico vervolgens door bijna de helft onvoldoende beheerst.
Beheersing blijft aandachtspunt
De resultaten van de monitor tonen aan dat er vooruitgang wordt geboekt in de naleving van de RI&E-verplichting bij kleine bedrijven, maar er blijft nog veel werk te doen. Daarom heeft de Arbeidsinspectie extra aandacht besteed aan sectoren waar de naleving aanvankelijk achterbleef, zoals de bouwmaterialenbranche, computerindustrie en hoveniersbranche. Bij de start van het project had slechts 30% van de kleine ondernemers in de bouwmaterialenbranche een goede RI&E. In de computerindustrie en hoveniersbranche lag dit zelfs nog lager: respectievelijk 21% en 22%. Dankzij de gerichte arbo-aanpak is hier echter een grote verbetering gerealiseerd: na de controles beschikten in alle drie de sectoren 98% van de bedrijven over een goede RI&E en Plan van aanpak.
Belangrijkste bevindingen
- Er is een toename van het aantal bedrijven dat een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) heeft. 88% van de werknemers werkt bij een bedrijf dat een RI&E heeft. Een derde van de RI&E’s scoort onvoldoende op kwaliteit.
- Bedrijven met een kwalitatief goede RI&E doen het beter als het gaat om gezond en veilig werken in de praktijk.
- Er is een afname van het aantal bedrijven dat voorlichting en onderricht geeft over gezond en veilig werk en hier ook toezicht op houdt.
- Bij ongeveer 80% van de bedrijven zijn de algehele arbeidsomstandigheden voldoende of goed. Gebrek aan kennis van wet- en regelgeving is het voornaamste motief van niet-naleving.
