In 2024 kwamen 74.300 fietsers na een ongeval op de Spoedeisende Hulp (SEH) terecht. Daarmee blijft het aantal fietsslachtoffers onverminderd hoog. Bij twee op de drie slachtoffers ging het om aanzienlijk letsel, en bij 12.500 slachtoffers werd hersenletsel als primair letsel vastgesteld.
De fietshelm kan een wereld van verschil maken. Om mensen bewust te maken van het belang hun hoofd en hersenen te beschermen, werd op 15 april jl. de landelijke Dag van de Fietshelm gehouden. Op deze dag vindt ook de officiële kick-off van de campagne ‘Zet ‘m op’ plaats op de basisschool HSV Nassaulaan in Den Haag, in het bijzijn van onder meer minister Barry Madlener (Infrastructuur en Waterstaat).
Kwetsbare groepen extra gebaat bij fietshelm
Het dragen van een fietshelm is voor iedereen van belang, maar zeker bij kwetsbare groepen kan de impact groot zijn. Vooral onder 55-plussers is de potentiële impact van een helm dragen groot: zij vormen met meer dan twee op de vijf slachtoffers de grootste groep, en in één op de vijf gevallen is daarbij sprake van hersenletsel. Ook jonge kinderen zijn kwetsbaar: in 2024 ontstond 11% van de SEH-fietsletsels bij kinderen tot 12 jaar.
Martijntje Bakker, directeur van VeiligheidNL, is één van de initiatiefnemers van de Dag van de Fietshelm. VeiligheidNL houdt ieder jaar ongevallencijfers bij in het Letsel Informatie Systeem (LIS): “Het aantal fietsongevallen blijft helaas onverminderd hoog. Zo lopen ook jonge kinderen letsel op na een ongeval, wat in één op de tien gevallen leidt tot hersenletsel. Genoeg reden dus om als ouder het goede voorbeeld te geven en zowel jezelf als je kind een helm op te zetten. Want fietsen is hartstikke gezond, maar je wilt ook gezond blijven.”
Fietsveiligheid met de tijd mee
Nederlanders fietsen al generaties lang. Uit SWOV-onderzoek blijkt dat bij een ongeval fietsers met helm ongeveer 60% minder kans hebben op ernstig en ongeveer 70% minder kans op dodelijk hoofd- of hersenletsel. Als de helft van de mensen een helm zou dragen, kunnen naar schatting jaarlijks zo’n vijftig verkeersdoden en tot wel 800 ernstige verkeersgewonden worden voorkomen. De Dag van de Fietshelm wordt dit jaar voor de vierde keer gehouden, nieuw is de campagne Zet ‘m Op. Als onderdeel daarvan toert de Fietshelmfittingfiets door Nederland om te laten zien dat er voor ieder hoofd een passende helm is. Ook biedt de campagne provincies, gemeenten en organisaties ondersteuning met interactieve campagnematerialen om fietshelmgebruik regionaal en lokaal te stimuleren.
Goede voorbeeld
Minister Madlener zegt over de campagne en de Dag van de Fietshelm: “De meeste Nederlanders dragen op dit moment geen fietshelm, maar toch zie je ze steeds vaker op straat. Dat vind ik een goede ontwikkeling, want een helm zorgt dat de gevolgen van een ongeval minder ernstig zijn. Daarom zet mijn ministerie zich in voor vrijwillig fietshelmgebruik. We richten ons met name op ouders van jonge kinderen, forenzen en ouderen. Als ouders het goede voorbeeld geven en kinderen van jongs af aan een helm dragen, groeit het gebruik van generatie op generatie. Hoe zichtbaarder het wordt, hoe normaler het wordt.”
De campagne
De Zet ‘m Op campagne wordt gelanceerd op de landelijke Dag van de Fietshelm. Deze werd vier jaar geleden gelanceerd door Artsen voor Veilig Fietsen in samenwerking met de Hersenstichting en het HersenStrijd fonds. Ook VeiligheidNL, Veilig Verkeer Nederland, ANWB, BOVAG, RAI Vereniging, Interpolis, Verbond van Verzekeraars, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en diverse provincies en gemeenten zijn aangesloten. Het is een integrale aanpak met als doel het fietshelmgebruik in Nederland te laten groeien en het aantal hoofd- en hersenletsel terug te dringen. Zie ook dagvandefietshelm.nl.
Ongevalcijfers
Uit landelijke cijfers van SEH-bezoeken komt onder meer naar voren dat er vorig jaar 113.000 verkeersslachtoffers werden geregistreerd. Twee van de drie (66%) – 74.300 – waren fietsers. Bij 48.900 fietsslachtoffers werd ernstig letsel vastgesteld, een toename met 21% in de afgelopen tien jaar, en bij 12.500 hersenletsel. Daarnaast liep 49% een botbreuk op, 13% licht hersenletsel en 4% ernstig schedel/hersenletsel. Een van de tien fietsers met hersenletsel was elf jaar of jonger en 20% 55-plusser. Bij 70% van de fietsongevallen ging het om een eenzijdig ongeval. Bij 22% om een botsing met een andere verkeersdeelnemer en bij 7% om een botsing met een obstakel.
Uit het onderzoek blijkt ver dat het dragen van een fietshelm de kans op ernstig hoofd- en hersenletsel met 60% vermindert en de kans op dodelijk hoofd- en hersenletsel met 71%.
Bekijk de fietsletselcijfers van 2024 in de infographic.Download de
