Het arbeidsverzuim is hoger bij grote organisaties, vrouwen en ouderen, maar daalt met hoogte opleidingsniveau. Ook zijn er verschillen in verzuim per sector. Dat zijn enkele uitkomsten van een onderzoek van PwC’s arbeidsmarktexpert Bastiaan Starink, HR data analytics bedrijf Scorius en PwC;s hoofdeconoom Barbara Baarsma naar hoe organisaties kunnen bijdragen om verzuim te verlagen. In een whitepapier komen zij met een viertal lessen.
De verschillen die naar voren komen in de whitepaper zijn:
- In 2024 is het verzuim in grote organisaties meer dan 3,5 procentpunt hoger dan in kleine organisaties. De onderzoekers leggen de link met betrokkenheid die in organisaties met een tot tien collega’s waarschijnlijk groter is dan in bedrijven met honderden collega’s.
- Verzuim daalt met de hoogte van het opleidingsniveau . Hoger opgeleiden werken vaak in een kantoorbaan waar ze meer flexibiliteit hebben om thuis te werken of met hun werktijden te schuiven.
- Verzuim stijgt met de leeftijd (tot 65 jaar). Met de leeftijd stijgt vooral de verzuimduur. Voor jongeren is het doorgaans kort van aard (tot vijf dagen) en van ouderen vaak langer. Boven de AOW-leeftijd is het verzuim juist weer lager. Dan werk je over het algemeen alleen door als je het zelf wil en kan.
- Verzuim is hoger voor vrouwen. Het verzuim voor vrouwen is meer dan twee procentpunt hoger dan voor mannen. Te weinig flexibiliteit voor moeders met jonge kinderen en vrouwelijke mantelzorgers kan daar een oorzaak zijn.
- De verzuimpercentages verschillen per sector . n 2023 was het verzuimpercentage in de financiële dienstverlening met 3,3% het laagst. De sector zorg en welzijn was koploper verzuim met een percentage van 7,4%
“In onze vergrijzende samenleving is hogere arbeidsproductiviteit de enige weg naar groei’, zegt PwC’s hoofdeconoom Barbara Baarsma. “Tegelijkertijd zien we dat de groei van arbeidsproductiviteit afneemt. We hebben in Nederland te maken met een ‘productiviteitsparadox’, zegt PwC’s hoofdeconoom Barbara Baarsma in haar blog Verhogen productiviteit cruciaal voor vergrijzende samenleving.
“Als we Nederland vergelijken met de rest van de EU is het niveau van de arbeidsproductiviteit hoog, maar de groei relatief laag.”In haar eerdere blog ging Baarsma dieper in op de rol van onderwijs en innovatie op arbeidsproductiviteit op macroniveau.
Wat de data ons kan vertellen
Met het analyseren van de verzuimcijfers van 2023 en 2024 van het CBS, kwam een aantal factoren naar boven. Twee daarvan maken duidelijk dat het beïnvloeden van verzuim door de werkgever moeilijk is. Ten eerste is meer dan driekwart van verzuim niet-werkgerelateerd, en ten tweede heeft verzuim steeds vaker een psychische achtergrond. Tegelijkertijd zien Baarsma, Starink en Scorius Co-founder en Managing partner David Verhagen dat de verzuimpercentages sterk verschillen; tussen organisaties, maar ook als je kijkt naar de kenmerken van werknemers zoals opleidingsniveau, leeftijd en geslacht.
Doordat die verschillen zo groot zijn, wordt het duidelijk dat er veel potentie is voor organisaties met hoog verzuim om te leren van degene met lager verzuim. Daarmee verhogen bedrijven hun arbeidsproductiviteit. In hun whitepaper geven Baarsma, Starink en Verhagen verschillende voorbeelden, mogelijke oorzaken, en waar volgens hen precies het potentieel zit voor organisaties om hun verzuim omlaag te brengen.
- .
Vier lessen voor minder verzuim
Verzuim blijkt te voorspellen en dus ook te beheersen. Eerder uitgevoerde data-analyses bij vele organisaties in verschillende sectoren laten zien dat de oorzaken van verzuim voor elke organisatie anders zijn. Daarom is een grondige datagedreven analyse van het verzuim een cruciale eerste stap voor het verminderen van verzuim. Tegelijk zijn er ook algemene lessen. Baarsma, Starink en Verhagen delen deze vier:
Les 1: Actief werken aan hogere medewerkersbetrokkenheid rendeert
Les 2: Zorg voor aansluiting tussen taken en kenmerken van medewerkers
Les 3: Heb aandacht voor mentale werkdruk en psychisch verzuim
Les 4: Vind het wiel niet opnieuw uit
Verzuim omlaag, productiviteit omhoog
Verzuim verlagen betekent arbeidsproductiviteit verhogen. Door als organisatie je eigen verzuim te analyseren, te leren van bestpractices en gericht maatregelen te nemen, verlaag je verzuim, bespaar je kosten op inhuur van vervanging en op loondoorbetaling en zal de productiviteit van je organisatie aanzienlijk verbeteren
